Phát hiện loài khủng long mỏ vịt khổng lồ mới ở Mexico

Theo thông tin của các nhà khoa học, một loài khủng long mỏ vịt có mào mới được phát hiện ở Mexico. Khám phá ra hóa thạch 72 triệu năm tuổi đã đóng góp thêm sự đa dạng các loài khủng long từng sống ở miền tây Bắc Mỹ trong suốt giai đoạn sau của thời đại khủng long.

Loài mới được mang tên Velafrons coahuilensis theo tên của bang Coahuila ở bắc-trung Mexico, nơi phát hiện ra hóa thạch. Chiều dài có thể lên đến 10.5m, loài khủng long mới phát hiện là loài ăn cỏ thuộc một nhóm khủng long mỏ vịt hadrosaurs, sống cùng khu vực với những loài khủng long ăn thịt như tyrannosaurs và velociraptors.

Terry Gates, nhà khảo cổ học thuộc Bảo tàng Lịch sử tự nhiên Utah tại thành phố Salt Lake, cho biết: “Mẫu vật của nhóm khủng long này thuộc một trong những loại được phát hiện phổ biến nhất ở Coahuila, ủng hộ giả thuyết loài khủng long mỏ vịt là thức ăn ưa thích của tyrannosaurs".

Hóa thạch này bao gồm một hộp sọ gần như hoàn chỉnh với phần xương mào trên trán cùng với một phần khung xương. Loài này vẫn còn chưa trưởng thành hoàn toàn vào thời điểm chết và dài khoảng 7.5m. Velafrons là trường hợp đầu tiên về loài khủng long mỏ vịt có mào ở khu vực này của Bắc Mỹ.

Phát hiện được công bố trên ấn bản tháng 12 của tạp chí Journal of Vertebrate Paleontology.

Loài Velafrons coahuilensis được xác định nhờ vào hộp sọ và những tàn tích hóa thạch khác. (Ảnh: News.sawf.org)

Biển trên khu vực đất liền ở châu Mỹ

Ghi nhận về khủng long ở Mexico tương đối hiếm – loài mới phát hiện là một trong những con khủng long đầu tiên được xác định thuộc nước này. Nhưng theo Scott Sampson, nhà khảo cổ học thuộc Bảo tàng Lịch sử tự nhiên Utah và là đồng tác giả của công trình phát biểu: “Mexico, cũng như những khu vực khác thuộc phía tây Bắc Mỹ, là nơi cư trú của rất nhiều loài khủng long đa dạng, từ lớn đến bé. Từ loài săn mồi tyrannosaurs (đứng đầu trong những loài ăn thịt) đến những loài ăn cỏ có sừng hoặc mỏ vịt thậm chí là cả những loài nhỏ hơn.”

Vào cuối giai đoạn Cretaceous vào khoảng cách đây 72 triệu năm, một vùng biển ấm và nông chia cắt Bắc Mỹ thành hai khối đất liền, một về phía đông và một về phía Tây.

Mexico ngày nay từng là mũi đất phía nam của khối đất liền có hình dạng như bán đảo tên là Laramidia. Địa hình sa mạc khô cằn, nơi loài khủng long được phát hiện vào những năm đầu 90, trông không có vẻ gì giống với cửa sông ẩm ướt tồn tại cách đây 72 triệu năm. Nhiều mẩu xương khủng long phát hiện trong khu vực này bị chôn vùi cùng với ốc sên và trai, cho thấy những loài động vật này định cư ở những môi trường gần bờ biển.

Gates, tác giả chính của công trình nghiên cứu, cho biết: “Địa điểm như thế khá phổ biến ở Coahuila, nhưng chúng ta vẫn cố gắng tìm hiểu vì sao. Mở cánh cửa vào thế giới của loài khủng long đòi hỏi không chỉ hình dung ra loài này sống như thế nào mà còn là chết như thế nào. Phần lớn công việc chúng tôi sẽ làm ở Mexico tập trung vào việc “giải mã” những đống xương khác nhau được phát hiện.”

Minh họa loài Velafrons coahuilensis, một loài khủng long mỏ vịt có mào vừa mới được phát hiện ở Mexico. (Ảnh: Thesun.co.uk)

Những cơn bão khủng khiếp

Các nhà khoa học đã phát hiện những nhóm xương lớn bao gồm bộ xương của loài mỏ vịt và loài có sừng. Họ rằng những cơn bão khủng khiếp có thể đã thỉnh thoảng tàn phá khu vực này và tiêu diệt nhiều đàn khủng long.

Một bộ sưu tập đồ sộ các dấu vết khủng long ở khu vực này cho thấy nơi đây từng là nơi cư trú của nhiều loài khủng long, đông đúc nhất có lẽ là loài mỏ vịt, loài mà theo các nhà khoa học sống tập trung theo nhóm lớn.

Tuy nhiên, các nhà khoa học ghi chú thêm, nhiều loài khủng long khác nhau dường như không phân tán rộng rãi như họ mong đợi. “Cách đây không lâu, chúng tôi dự đoán rằng chỉ khoảng một loài khủng long sẽ hiện diện ở một khối đất liền nhỏ - nhỏ hơn 1/5 diện tích hiện nay của Bắc Mỹ - nhưng những gì đang khám phá lại khác nhau đến mức đáng ngạc nhiên, với những loài động vật khổng lồ cùng tồn tại ở những khu vực tương đối nhỏ.”

“Thêm vào đó, có thể ở đây có vô số loài tiến hóa nhanh – tức những loài xuất hiện và biến đi ở vận tốc rất nhanh và có quá trình tồn tại ít hơn 1 triệu năm.”

Mối liên hệ với châu Á

Phần lớn loài hadrosaurs sống ở Bắc Mỹ trong giai đoạn này từng được phát hiện ở Alberta, Canada. Don Brinkman, thuộc Bảo tàng Cổ sinh vật học Royal Tyrrell ở Alberta nói: “Một trong những điều chúng ta đang cố tìm hiểu là làm cách nào những cộng đồng khủng long ở Canada khác biệt với những loài sống cùng thời ở Mexico.”

Brinkman đang nghiên cứu những loài động vật có xương sống không phải khủng long phát hiện tại khu vực Mexico. “Với phát hiện này, chúng ta bắt đầu thấy được những loài khủng long sống ở những khu này khác biệt. Một khi chúng tôi hiểu được những hình mẫu ở một thời điểm nhất định, chúng tôi hy vọng sẽ theo dõi được sự đổi thay của hình mẫu đó cùng với thay đổi của thời tiết."

Philip Currie là nhà khảo cổ học thuộc Đại học Alberta ở Edmonton. “Miêu tả về loài hadrosaur có mào mới đặc biệt thú vị vì nó liên quan đến những loài ở Canada và châu Á, và sẽ thay đổi một số hiểu biết của chúng tôi về sự phân bố loài này ở miền nam.”