Phát hiện "nệm giường" lâu đời nhất trong hang động trên núi
Tổ tiên của chúng ta đã biết sử dụng cỏ và tro để tạo ra chỗ ngủ thoải mái hơn từ ít nhất 200.000 năm trước, nghiên cứu cho biết.
Bằng chứng về "nệm giường" cổ xưa nhất được phát hiện tại hang động Biên giới, một địa điểm khảo cổ nổi tiếng ở phía tây dãy núi Lebombo của Nam Phi, giáp biên giới với Swaziland. Nó bao gồm những bó cỏ kê lá rộng (Panicoideae), đặt bên trên một lớp tro củi. Các dấu vết còn sót lại ngày nay đã bị silic hóa và được xác định bằng công nghệ hình ảnh phóng đại kết hợp với phân tích hóa học.
Hang động Biên giới trên dãy núi Lebombo. (Ảnh: Phys).
Công trình nghiên cứu do Giáo sư Lyn Wadley dẫn đầu có sự tham gia của nhiều tổ chức đa ngành, bao gồm Đại học Witwatersrand của Nam Phi, Đại học Bordeaux và Côte d'Azur của Pháp, Viện Nghiên cứu Xã hội học Tucumán ở Argentina và Viện Di sản Văn hóa Hoàng gia Bỉ.
"Chúng tôi tin rằng việc đặt lớp cỏ bên trên nền tro là một chiến lược có chủ ý, không chỉ để tạo ra một lớp cách nhiệt mà còn có tác dụng xua đuổi côn trùng", Wadley cho biết. "Đôi khi nền tro là phần còn lại của lớp cỏ cũ được đốt để làm sạch hang động. Trong những trường hợp khác, tro củi từ việc đốt lửa sưởi ấm được sử dụng để lót bên dưới lớp cỏ mới".
Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng một số nền văn hóa cổ xưa thường sử dụng tàn tro như một chất chống côn trùng, bởi đặc tính mịn và hút nước khiến các con vật gặp khó khăn trong việc di chuyển và hô hấp. Nhóm nghiên cứu đã xác định được tro của cây bụi Tarchonanthus trên lớp nệm lâu đời nhất trong hang. Loài cây này hiện nay vẫn được sử dụng để xua đuổi côn trùng tại một số vùng nông thôn ở Đông Phi.
Lớp cỏ đã bị silic hóa được chụp và phóng đại bằng kính hiển vi điện tử quét. (Ảnh: Science News).
"Ngủ và làm việc trên bề mặt cỏ còn giúp bảo vệ cơ thể khỏi những mảnh vụn sắc nhọn sót lại từ quá trình chế tạo công cụ bằng đá. Bên cạnh đó, lớp nệm cũng ngăn những hạt đất son nhỏ li ti dưới mặt đất cọ xát và bám vào da", Wadley nói thêm.
Các trại săn bắt hái lượm đều lấy lửa làm trung tâm. Mọi người thường xuyên ngủ và thực hiện các công việc hàng ngày bên cạnh đống lửa. Những cộng đồng sinh sống trong hang động Biên giới cũng không phải ngoại lệ. Các nhà khoa học đã tìm thấy các điểm đốt lửa có niên đại cách đây từ 200.000 đến 38.000 năm bên trong hang động.
"Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy khoảng 200.000 năm trước, con người đã có thể tạo ra lửa theo ý muốn. Họ biết cách sử dụng lửa, tro và cây thuốc để làm sạch nơi ở và diệt trừ mầm bệnh. Những người săn bắt hái lượm có xu hướng di động và hiếm khi ở một nơi trong thời gian dài, tuy nhiên, các địa điểm được làm sạch thường xuyên có thể trở thành nơi cư trú lâu dài", Wadley nhấn mạnh.
Chi tiết nghiên cứu xuất bản trên tạp chí Science.
Khủng long có họ với... gà?
Gần đây, các nhà khoa học đã phát hiện phần mô mềm trên đỉnh đầu của loài khủng long Edmontosaurus tại Canada và thấy sự tương đồng với phần mào của loài gà ngày nay.
Người thượng cổ biến đổi gen lúa nước từ 10.000 năm trước
Một nghiên cứu vừa được công bố chứng tỏ, người thượng cố cách đây 10.000 năm là “nhà khoa học” biến đổi gen lúa nước ngày nay.
Chuyện li kỳ về 10 bảo vật vô giá của Trung Quốc
Rác trong mắt bạn lại là một kho báu quý giá trong mắt người khác.Tại Trung Quốc, đã từng có vô số cổ vật, thậm chí là bảo vật Quốc gia lưu lạc trong dân gian, bị coi là rác, là phế vật.
Nguồn gốc thực sự của Bức tường thành Jerusalem
Lịch sử của một trong những địa điểm linh thiêng nhất thế giới đối với cả người Do Thái và người Hồi Giáo có lẽ sẽ phải được viết lại sau một khám phá bất ngờ của các nhà khảo cổ Israel.
Thủy quái Leviathan không còn là huyền thoại
Các nhà nghiên cứu vừa phát hiện những dấu tích hóa thạch của một con cá voi cổ đại với bộ răng to lớn đáng sợ.
Bí ẩn về những năm cuối cùng của voi ma mút
Một nhà nghiên cứu người Hà Lan đã xem xét hàm của voi răng mấu thời tiền sử. Hóa thạch 2,5 triệu tuổi này có thể cung cấp hiểu biết về nguyên nhân tuyệt chủng của voi nguyên thủy.
