Phát hiện pháo đài Tây Ban Nha thất lạc trên đảo Florida

Công nghệ laser và radar đã giúp các nhà khoa học phát hiện di tích 454 tuổi của một pháo đài Tây Ban Nha trên một hòn đảo ngoài khơi Vịnh Florida.

Thành quả của công nghệ 

Pháo đài mang tên Fort San Antón de Carlos, là nơi ở của 1 trong những hội truyền giáo Dòng Tên đầu tiên tại Bắc Mỹ. Người Tây Ban Nha xây dựng nó vào năm 1.566 tại thủ đô của một vương quốc châu Mỹ bản địa hùng mạnh do người Calusa kiểm soát. Ngày nay, địa điểm này được biết tới dưới cái tên là Mound Key, một hòn đảo trong Vịnh Estero.

Các tài liệu lịch sử của Tây Ban Nha cho biết rằng, thủ đô Calusa và Pháo đài San Antón de Carlos (được đặt theo tên của vị thánh bảo trợ Công giáo về những thứ bị mất) nằm trên Mound Key. Nhưng phải đến khi các nhà khảo cổ sử dụng công nghệ laser được gọi là lidar (phát hiện ánh sáng và phạm vi) và radar xuyên mặt đất mới có thể định vị được pháo đài.

Bản đồ chỉ rõ vị trí của Mound Key trên Bờ biển Vịnh Florida.

“Trước khi làm việc, thông tin duy nhất chúng tôi có được từ các tài liệu của Tây Ban Nha, trong đó gợi ý rằng thủ đô Calusa nằm trên Mound Key và Fort San Antón de Carlos cũng ở đó”, William Marquest, giám tuyển viên của khảo cổ học và dân tộc học Nam Florida nói tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Florida. “Các nhà khảo cổ và sử gia đã đến thăm địa điểm này và thu thập đồ gốm từ bề mặt, nhưng cho đến khi chúng tôi tìm thấy bằng chứng vật lý về nhà của vua Calusa và pháo đài, chúng tôi không thể hoàn toàn chắc chắn”.

Lidar rất cần thiết cho dự án này, vì nó giúp lập bản đồ địa điểm bằng laser, giúp các nhà khảo cổ có cái nhìn chi tiết về địa lý và cấu trúc của địa điểm. Tương tự như vậy, radar xuyên mặt đất cho thấy vị trí chính xác của các cấu trúc bị chôn vùi. Kỹ thuật radar này hoạt động khi một người điều hành đẩy thiết bị nhìn giống như máy cắt cỏ trên một địa điểm và thiết bị này sẽ bắn sóng radio FM xuống đất. Khi các sóng này chạm vào các cấu trúc - trong trường hợp này là di tích của pháo đài - sóng dội lại, cho phép các nhà nghiên cứu lập bản đồ cho bất kỳ đặc điểm ngầm dưới lòng đất nào. Khi nhóm nghiên cứu khai quật địa điểm, họ đã tìm thấy di tích của pháo đài cũng như các mảnh vỡ gốm và chuỗi hạt.

Nhiều bí mật cần được khám phá

Pháo đài được tìm thấy là ví dụ lâu đời nhất về kiến trúc “tabby” ở Bắc Mỹ, có nghĩa là các bức tường của nó được làm từ vỏ bê tông. Các nhà nghiên cứu cho biết vật liệu này được tạo ra khi vôi từ vỏ bị đốt được trộn với cát, tro, nước và vỏ vỡ. Người Tây Ban Nha đã sử dụng kiến trúc tabby nguyên thủy tại Mound Key, vận dụng nó như vữa để ổn định các cột trong các bức tường của các cấu trúc bằng gỗ của họ, các nhà nghiên cứu cho biết. Người Anh sau đó đã sử dụng tabby ở các thuộc địa trên đất Mỹ, bao gồm cả các đồn điền phía Nam.

Tuy nhiên, sẽ còn nhiều cấu trúc tabby được tìm thấy, vì các nhà khảo cổ học mới chỉ phát hiện ra một phần của pháo đài. “Nhìn thấy những bức tường thẳng của pháo đài nổi lên, chỉ cách mặt đất vài inch, là một điều khá thú vị đối với chúng tôi. Đây không chỉ là sự xác nhận về vị trí của pháo đài, mà nó còn hứa hẹn rằng Mound Key sẽ làm sáng tỏ về một khoảng lịch sử của Florida cũng như nước Mỹ còn rất ít được biết đến” – ông William Marquest phát biểu.

Năm 2018, các nhà khảo cổ đã công bố những phát hiện khác từ địa điểm này trên Tạp chí Khảo cổ nhân học về lâu đài của vua Calusa, cũng trên Mound Key. Calusa là một nền văn hóa phức tạp về chính trị của những người săn bắt - hái lượm - đánh cá chống lại thực dân châu Âu trong gần 200 năm. Người Calusa đã sử dụng vỏ trong hầu hết mọi thứ, bao gồm cả công cụ, đồ dùng, trang sức và thậm chí trong việc xây dựng những “hồ nước” khổng lồ, giữ cá trong các bãi quây dưới nước để chúng có thể dễ dàng bị đánh bắt để nuôi sống dân số ngày càng tăng.

Mặc dù từng là xã hội hùng mạnh nhất ở Nam Florida, Calusa vẫn bị lôi kéo vào hệ thống kinh tế thế giới rộng lớn hơn của người Tây Ban Nha. Tuy nhiên, bằng cách trung thực với các giá trị và cách sống của họ, Calusa cho thấy khả năng phục hồi không thể so bì với hầu hết các xã hội bản địa khác ở Đông Nam Hoa Kỳ.