Quá trình sinh sản của men không có gen giao phối
Một loại men gây bệnh Cand sexual cycle có khả năng thành vòng giao hợp trong ống nghiệm mặc dù thiếu hụt gen sinh sản. Và khi lây nhiễm ở người, nó vẫn giữ được khả năng này, theo các nhà nghiên cứu trung tâm y tế Đại học Duke.
Joseph Heitman, bác sĩ, tiến sĩ đồng thời là giám đốc trung tâm sinh bệnh học vi khuẩn tại Khoa vi sinh học và di truyền học phân tử Đại học Duke, cho biết: “Khả năng giao hợp đóng vai trò quan trọng đối với sự thành công về mặt tiến hóa của loài men Candida. Thực tế rằng nó có vòng giao hợp hoàn chỉnh có ý nghĩa nhất định trong quá trình tiến hóa khả năng chống lại các loại thuốc của loài men gây bệnh này”.
Lây nhiễm men đặc biệt khó chữa trị và men là một trong những nguồn gây bệnh và loài vi sinh vật hội sinh thành công nhất trong tự nhiên. Sinh vật hội sinh là loài vật hưởng lợi từ việc liên kết với một sinh vật khác mà không làm ảnh hưởng lẫn nhau. Người dễ mắc 3 loại lây nhiễm men: tưa miệng (trong miệng và họng), lây nhiễm phụ khoa, và đôi khi lây nhiễm nghiêm trọng trong dòng máu và cơ quan nội tạng, ví dụ như thận.
Trong bài báo được công bố trực tuyến ngày 25 tháng 5 trên Nature, nhóm nghiên cứu của Heitman cho biết rằng 8 loài Candida, có vòng giao hợp hoàn chỉnh, thiếu rất nhiều gen liên quan đến sinh sản được tìm thấy ở các loài khác.
Đồng tác giả Jennifer Reedy cho biết: “Vòng giao hợp chưa được nhận biết này đồng nghĩa với việc chúng ta cần phát triển những phương pháp chữa trị mới để đối phó với những gì thực sự xảy ra đối với người bị lây nhiễm men”. Cùng với đồng tác giả Anna Floyd, Heitman và Reedy đã tìm câu trả lời cho vấn đề này trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Curren Biology ngày 14 tháng 5. Câu hỏi chính đặt ra là: làm thế nào men có thể tạo ra bào tử qua giao hợp khi chúng thiếu rất nhiều gen chịu trách nhiệm cho việc phân bào, quá trình phân chia các tế bào sinh dục làm giảm số lượng nhiễm sắc thể xuống một nửa ở đời con?
| ||
| Hình ảnh hiển vi (được phóng to 200 lần) của Candida albicans. (Ảnh: Wikimedia Commons) |
Qua việc xác định cấu trúc và chức năng của những gen dạng giao phối ở men, Reedy nhân thấy rằng các dạng men Candida cũng trải qua quá trình phân bào nhưng hình thành một số loại khác nhau ở đời con. Khoảng 2/3 có lượng nhiễm sắc thể 50:50 từ tế bào bố mẹ, nhưng 1/3 có thêm nhiễm sắc thể, hoặc thậm chí có lượng nhiễm sắc thể gấp đôi bình thường.
Reedy cho biết: “Điều chúng tôi phát hiện thấy là vòng giao phối có một cách mới để tạo ra sự đa dạng hóa di truyền, và nó cung cấp ưu thế đặc biệt để từ đó chúng tôi có thể tìm hiểu cơ chế sinh sản. Điều này đưa ra một hướng mới nghiên cứu mới đối với sinh sản qua giao phối”
Heitman cho biết sự phân bào của Candida mà không có gen phân bào có thể tạo cho thế hệ con lượng nhiễm sắc thể khác thường “hoặc sự thiếu vắng những gen này là để tạo ra hướng đa dạng di truyền, hoặc những dạng đời con khác nhau là kết quả không mong muốn của việc phân bào mà không có cơ cấu mà các loài khác thường có”.
Con người cũng có những cặp nhiếm sắc thể khồng phù hợp. Reedy cho biết: “Các chuyên gia ước tính khoảng 10 đến 30% trứng hoặc sản phẩm hỗn hợp ở người có thể bội không chỉnh, với nhiễm sắc thể từ mẹ và cha không cặp với nhau chính xác 1 với 1, nhưng hầu hết những dạng này không đi đến giai đoạn mang thai. Do đó, chúng ta cần tìm những mô hình như men, để từ đó có thể tìm hiểu những tình trạng ở người”.
Nghiên cứu trên tờ Current Biology do Học viện y tế quốc gia/NIAID tài trợ. Nghiên cứu của tiến sĩ Heitman trên tờ Nature do NIH/Học viện Bệnh lây nhiễm và dị ứng quốc gia (NIAID) tài trợ.
Tài liệu tham khảo:
1. Butler et al. Evolution of pathogenicity and sexual reproduction in eight Candida genomes. Nature, 2009; DOI: 10.1038/nature08064
2. Reedy et al. Mechanistic Plasticity of Sexual Reproduction and Meiosis in the Candida Pathogenic Species Complex. Current Biology, 2009; DOI: 10.1016/j.cub.2009.04.058
Độc đáo loài xương rồng tự chết để tiếp tục tồn tại và lan rộng khắp sa mạc
Không giống các loại xương rồng khác trên thế giới thường phát triển theo chiều dọc, Creeping Devil phát triển theo chiều ngang và nằm trên mặt đất.
Nguyên nhân biến chuồn chuồn từ vàng thành đỏ
Cân bằng hoá học giữa các sắc tố trong bụng chuồn chuồn xác định màu sắc của chúng. Khi có chất oxi hoá, những tế bào này vàng và khi có mặt chất khử, chúng trở thành đỏ.
Việt Nam vinh dự sở hữu 3 trong 10 loại quả hiếm nhất thế giới
Trong danh sách 10 loại trái cây được bình chọn là ngon và hiếm nhất thế giới, thì có tới 5 loại quả xuất hiện ở Việt Nam nhưng trong đó có 3 loại quả có nguồn gốc từ vùng Đông Nam Á.
Top 10 loại nấm quý hiếm nhất ở Việt Nam
Hiện nay các loại nấm là món ăn ưa thích của nhiều người. Không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao chúng còn là nguyên liệu để chế biến những món ăn hấp dẫn.
12 loại nấm độc nguy hiểm nhất thế giới
Nếu ăn phải một số loại nấm độc như nấm đôi cánh thiên thần hoặc nấm mũ đầu lâu, con người sẽ bị tổn thương gan, thận, hệ thần kinh, dẫn đến tử vong.
Con rết "dài phá kỷ lục thế giới" ở Đà Nẵng
Anh Vũ Hồng Phương, 28 tuổi ở đường Nguyễn Tri Phương, phường Thạc Rán, quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng cho biết, cách đây vài ngày anh có thấy một con rết chạy vào sân nhà.
