Sao Hỏa: Thuộc địa mới của con người?

Vũ khí hạt nhân và trí tuệ nhân tạo là 2 nguy cơ có thể thúc đẩy con người vượt đường xa đến sao Hỏa trú ẩn.

Sao Hỏa sẽ trở thành điểm đến để con người xây dựng nền văn minh mới nếu tham vọng của tỉ phú người Mỹ Elon Musk, nhà sáng lập Công ty Hàng không vũ trụ SpaceX (Mỹ), thành hiện thực.

Né chiến tranh

Tuyên bố tại cuộc triển lãm South by Southwest (SXSW) ở bang Texas hồi đầu tháng 3, ông chủ SpaceX nhấn mạnh: "Điều quan trọng là phải xây dựng một cơ sở có khả năng tự sinh tồn trên sao Hỏa. Trong trường hợp nổ ra chiến tranh thế giới thứ ba, cơ sở này cách trái đất đủ xa và có khả năng tồn tại cao hơn trên mặt trăng".

Phát biểu trên được đưa ra chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo kế hoạch gặp nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un nhằm xoa dịu căng thẳng hạt nhân. Ngoài hiểm họa hạt nhân, ông Musk còn lo ngại về mối đe dọa do trí tuệ nhân tạo (AI) gây ra. Theo ông, nếu không được quản lý hiệu quả và chặt chẽ, AI thậm chí còn nguy hiểm hơn vũ khí hạt nhân và cũng có thể đẩy con người vào chiến tranh thế giới thứ ba. Điều này càng thôi thúc ông theo đuổi giấc mơ đưa con người lên sao Hỏa.

Mô hình hệ thống BFR của Công ty SpaceX. (Ảnh: SPACEX).

Để hiện thực hóa tham vọng trên, SpaceX đang phát triển một hệ thống dài hơn 100m có tên BFR gồm 2 phần có thể tái sử dụng - một tên lửa đẩy dài khoảng 58m và phi thuyền 47m đủ chỗ đưa 100 người hoặc trọng lượng 63.500kg đi vào quỹ đạo trái đất tầm thấp. Theo giải thích của tỉ phú Musk, hệ thống này có thể được tiếp liệu khi đi vào quỹ đạo và sau đó di chuyển đến mặt trăng, sao Hỏa hoặc các nơi khác trong hệ mặt trời.

Theo kế hoạch, BFR sẽ có chuyến bay đầu tiên vào nửa đầu năm 2019 và chuyến đi đầu tiên đến sao Hỏa diễn ra vào năm 2022 dù ông Musk nhấn mạnh thời gian biểu này là hơi lạc quan. Một khi đến được hành tinh đỏ, hệ thống sẽ thả thiết bị thu thập nước và CO₂ từ không khí, sau đó chuyển chúng thành khí mê-tan bằng cách sử dụng năng lượng mặt trời. Nhiên liệu này sẽ được lưu trữ để tái nạp cho các BFR trong hành trình trở về trái đất. Chuyến đi kế tiếp dự kiến diễn ra vào năm 2024 và sẽ chở theo các phi hành gia.

Nga - Mỹ chạy đua

Ngay cả khi mọi chuyện diễn ra suôn sẻ, ông Elon Musk thừa nhận việc xây dựng một thuộc địa trên sao Hỏa đòi hỏi nguồn lực tài chính khổng lồ. Ông cũng bác bỏ nhận định rằng những gì mình làm giống như "kế hoạch chạy trốn" dành cho giới lắm tiền nhiều của khi chỉ ra những khó khăn, nguy hiểm và cả nguy cơ mất mạng của sứ mệnh. Chính vì những rủi ro như thế, ông Musk dùng tiền túi để trang trải dự án chứ không để bạn bè đầu tư vì không muốn họ mất tiền. Dù vậy, ông hy vọng nếu BFR vận hành thành công, những người khác sẽ tin rằng việc du hành đến sao Hỏa là có thể và tham gia cuộc đua này.

Giấc mơ của ông Musk có thể nhận cú hích từ kế hoạch mới được Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) công bố. Theo NASA, một robot thăm dò mới dự kiến được phóng lên sao Hỏa năm 2020 trong sứ mệnh trị giá 2,12 tỉ USD với hy vọng tìm được lời giải cho câu hỏi liệu có sự sống trên hành tinh này không. Robot được trang bị khoảng 23 camera có khả năng phóng to những vật thể kích thước cỡ hạt muối. Theo kế hoạch, robot tự hành sẽ đáp xuống sao Hỏa vào năm 2021 và trải qua ít nhất 2 năm trên đó để tìm kiếm dấu hiệu sự sống của vi khuẩn.

Tỉ phú Elon Musk. (Ảnh: CNBC).

Không muốn đứng ngoài cuộc đua, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng tuyên bố Moscow sẽ tiến hành sứ mệnh sao Hỏa sớm nhất là trong năm tới. Theo báo The Sun, ông chủ Điện Kremlin cho biết đang dự định phóng tàu không gian không người lái - rồi sau đó là có người lái - vào không gian sâu trong khuôn khổ chương trình thám hiểm mặt trăng và sao Hỏa. Các nhà khoa học Nga đặt mục tiêu đáp xuống các vùng cực của sao Hỏa với hy vọng tìm ra nước. Nga trước đó tự tin tuyên bố có thể tiếp cận sao Hỏa trong vòng 6 tuần khi cuộc chạy đua vào không gian giữa Mỹ, Nga và Trung Quốc đang nóng lên từng ngày.

Phản ứng trước kế hoạch trên của ông chủ Điện Kremlin, ông Trump lập tức tuyên bố Washington sẽ đưa phi hành gia lên sao Hỏa. Mỹ từng là quốc gia đầu tiên đưa phi hành gia lên mặt trăng vào năm 1969, 6 năm sau khi Tổng thống John F. Kennedy bị ám sát. Trong khi hoan nghênh tầm nhìn thám hiểm mặt trăng của ông Kennedy trong cuộc đua không gian vài thập kỷ trước, ông Trump giờ đây muốn đi xa hơn thế với ý định đưa con người đi chinh phục sao Hỏa.

Nhà lãnh đạo Mỹ thậm chí còn đùa sẽ thiết lập hàng rào phòng thủ đối phó những mối đe dọa từ ngoài không gian. "Vũ trụ cũng là một nơi có thể xảy ra chiến tranh, như trên đất liền, trên không và trên biển" - ông chủ Nhà Trắng nói trong chuyến thăm căn cứ quân sự Miramar ở bang California hôm 13/3.