Sinh vật bọc thép tiết lộ bí ẩn "thủy quái" không xương thời hiện đại

Hóa thạch 410 triệu năm của một sinh vật bọc thép cổ quái đã giải thích cách mà người các vị tổ tiên cá mập biến hình để trở thành kẻ thống trị các đại dương từ kỷ Devon đến nay.

Sinh vật mới được đặt tên là Minjinia turgenensis thuộc về một nhóm cá lớn được gọi là "cá nhau thai", nhóm sinh vật cổ đại đã tiến hóa thành cá mập và tất cả các động vật có xương sống có quai hàm khác.


Cận cảnh mẫu hóa thạch có thể làm thay đổi lịch sử cố sinh vật học - (ảnh: Martin Brazeau).

Nhóm nghiên cứu từ Anh và Mông Cổ đã kiểm tra một phần vỏ não và mái hộp sọ của Minjinia turgenensis và tìm thấy dạng mô xương chính bên trong các loài xương sụn. Khám phá này cho thấy "mầm mống" của các loài xương sụn đã tồn tại bên trong những con cá thời kỳ trước khi cá mập xuất hiện, và lại ở ngay trong loài họ hàng thân cận với tổ tiên trực hệ của cá mập.

Điều này cho thấy các loài xương sụn như cá mập phải tiến hóa từ các vị tổ tiên có xương cứng. Nói cách khác, từ những sinh vật sơ khai, tổ tiên cá mập đã tiến hóa để sở hữu bộ xương cứng hoàn chỉnh, sau đó tự làm tiêu biến đi và thay thế bằng xương sụn. Điều này trái ngược với suy nghĩ trước đây là động vật xương sụn có trước, sau đó mới tiến hóa thành các sinh vật có xương sống cứng cáp.

Tiến sĩ Martin Brazeau, từ Khoa Khoa học Sự sống thuộc Đại học Hoàng gia London và Khoa Khoa học Trái đất thuộc Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên London (Anh), tác giả chính của nghiên cứu cho biết chính bộ xương tiến hóa thành xương sụn đã giúp cá mập trở nên nhẹ nhàng hơn – bộ xương sụn của nó chỉ bằng một nửa trọng lượng so với khung xương cứng cùng kích thước.

Sự tiến hóa tưởng chừng ngược đời này đã giúp cá mập thích nghi hoàn hảo với cuộc sống dưới đại dương, di chuyển nhẹ nhàng và nhanh nhạy hơn. Có thể chính điều đó đã giúp họ hàng cá mập biến thành loài cá toàn cầu đầu tiên, hùng cứ các đại dương khắp thế giới từ 400 triệu năm trước và cho đến ngày nay vẫn là loài thủy quái nguy hiểm bậc nhất.

Nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí Nature Ecology & Evolution.

TIN CŨ HƠN
Mộ cổ cháu gái Hoàng hậu Trung Hoa và bí ẩn 4 chữ

Mộ cổ cháu gái Hoàng hậu Trung Hoa và bí ẩn 4 chữ "người mở sẽ chết" trên nắp quan tài

Tây An được xem là một trong những nơi lưu giữ cổ vật nổi tiếng của Trung Quốc qua nhiều triều đại.

Đăng ngày: 14/10/2025
Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá

Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá

Mới đây, các nhà cổ sinh vật học đã tìm ra mối liên hệ giữa vây cá và tay người, góp phần khẳng định nguồn gốc tiến hóa từ cá của chúng ta.

Đăng ngày: 12/10/2025
Tìm thấy hang khổng lồ

Tìm thấy hang khổng lồ "do quái vật đào" ở Brazil

Hơn 1.500 đường hầm khổng lồ đã được phát hiện khiến chuyên gia đặt ra nhiều câu hỏi về loại quái vật thời tiền sử.

Đăng ngày: 05/10/2025
Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Trước thế kỷ XVIII, mọi người ngạc nhiên rằng, dòng sông ẩn mình trên sa mạc ít người biết đến này lại có một quá khứ huy hoàng sánh ngang với nền văn minh Ai Cập cổ.

Đăng ngày: 05/10/2025
Ngắm xác ướp “công chúa mỉm cười” quyến rũ nhất thế giới

Ngắm xác ướp “công chúa mỉm cười” quyến rũ nhất thế giới

Nghĩa trang Xiaohe nằm trong sa mạc Taklamakan ở tây bắc Trung Quốc nổi tiếng thế giới với hàng trăm xác ướp bí ẩn.

Đăng ngày: 21/09/2025
Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Dài 41cm và nặng hơn em bé sơ sinh, ếch Beelzebufo được coi là loài ếch lớn nhất từng tồn tại với khả năng săn mồi đáng kinh ngạc.

Đăng ngày: 18/09/2025
5 cuộc Đại Tuyệt chủng đáng sợ trong lịch sử Trái đất

5 cuộc Đại Tuyệt chủng đáng sợ trong lịch sử Trái đất

Ngược dòng lịch sử tìm hiểu về 5 cuộc Đại Tuyệt chủng trên Trái đất và đi tìm lời giải cho cuộc Đại Tuyệt chủng thứ 6.

Đăng ngày: 18/09/2025
Khoa Học News