Sự tạo thành cột đá lục giác trên "Con đường của người khổng lồ"

Con đường của người khổng lồ ở Bắc Ireland là một kỳ quan thiên nhiên đặc biệt với hàng chục nghìn khối đá bazan hình lục giác vươn thẳng lên bầu trời dọc bờ biển.

Con đường của người khổng lồ bên bờ biển Irenland

Con đường của người khổng lồ (Giant's Causeway) nằm ở vùng bờ biển thuộc hạt Altrim, Bắc Ireland. Công trình này bao gồm 40.000 cột bazan khổng lồ màu đen được xếp ngay ngắn, tạo thành từ một vụ phun trào núi lửa cổ xưa. Các cột bazan xếp thành những bậc dẫn từ vách đá xuống biển. Hầu hết các cột có hình lục giác, mặc dù một số có 4, 5, 7 hoặc 8 cạnh. Trong đó, cột cao nhất đạt 12 mét. Theo truyền thuyết Ireland, công trình là tàn tích của một con đường do người khổng lồ xây nên.


Những khối đá bazan hình lục giác trên Con đường của người khổng lồ ở bắc Ireland. (Ảnh: Blogspot).

Theo IFL Science, cột đá bazan ở Giant’s Causeway ra đời từ dung nham núi lửa. Đá bazan hình cột cứng lại bên trong một dòng dung nham và nguội dần một cách khác thường. Khi một phần nhỏ dòng dung nham bắt đầu nguội từ trong ra ngoài, nó co lại và đứt gãy. Nếu tốc độ nguội tương đối đồng đều và nhiệt từ dung nham tỏa ra ở những khoảng cân đối, những cột đá bazan cao hình lục giác sẽ ra đời.

Về mặt lý thuyết, cột đá bazan có thể mang hình 5 cạnh, 6 cạnh và đôi khi 7 cạnh. Tuy nhiên, phổ biến nhất là cột hình lục giác. Thông qua nghiên cứu trên mô hình máy tính, các nhà khoa học ở Đại học Công nghệ Dresden, Đức, đã tìm ra nguyên nhân dẫn đến hình dáng đặc biệt này.

Khi dòng dung nham ảo trong mô hình bắt đầu nguội một cách đều nhau, tương tự kiểu nguội của dung nham tự nhiên phun từ dưới mặt đất, những vết đứt gãy hình thành ở góc 90°. Quá trình nguội tiếp diễn, vết đứt gãy lớn dần, khiến các góc mở rộng tới 120°. Đây cũng là số đo của mỗi góc trong hình lục giác.

Cột đá bazan đạt tới nhiệt độ của môi trường xung quanh và giữ nguyên hình dạng lục giác, đồng thời quá trình nguội cũng diễn ra với các cột đá xung quanh nó. Khi một cột đá lục giác đối xứng hoàn hảo ra đời, nhiều cột đá khác có xu hướng tạo thành hình dáng tương tự, tạo nên bộ sưu tập đồ sộ như công trình Giant's Causeway.

TIN CŨ HƠN
Vì sao người Do Thái thông minh nhất thế giới?

Vì sao người Do Thái thông minh nhất thế giới?

Từ ngàn xưa, người Do Thái đã xem tri thức là loại vốn đặc biệt vì có thể sinh ra vốn và của cải, lại không bị cướp đoạt được.

Đăng ngày: 09/10/2025
Giải mã màn trình diễn bay bí ẩn của David Corpperfield

Giải mã màn trình diễn bay bí ẩn của David Corpperfield

Màn biểu diễn bay lơ lửng thật tuyệt vời của David Corpperfield khiến công chúng sửng sốt không biết lý giải thế nào, các nhà khoa học hiện đại cũng “bó tay” không muốn nghiên cứu.

Đăng ngày: 06/10/2025
Thăm bộ tộc có phụ nữ đẹp và hạnh phúc nhất thế giới

Thăm bộ tộc có phụ nữ đẹp và hạnh phúc nhất thế giới

Ở châu Á, nhưng người dân bộ tộc Kalasha lại sở hữu làn da trắng, đôi mắt xanh biếc đẹp như người châu Âu.

Đăng ngày: 27/09/2025
Black Friday là ngày gì và tại sao người ta

Black Friday là ngày gì và tại sao người ta "phát cuồng" vì Black Friday?

Bạn có bao giờ thắc mắc rằng Black Friday có từ khi nào, và tại sao người ta lại "phát cuồng" vì ngày "Thứ Sáu đen tối" này đến vậy?

Đăng ngày: 10/09/2025
Bí kíp thoát khỏi đám đông hỗn loạn

Bí kíp thoát khỏi đám đông hỗn loạn

Thương vong hàng loạt là kết quả của một vụ giẫm đạp lẫn nhau khi một đám đông yên bình có thể nhanh chóng biến thành một khối hoảng loạn.

Đăng ngày: 10/09/2025

"Không thể tin nổi" 13 sự thật lạ kỳ về Trái đất

Trái đất bao la luôn ẩn chứa vô vàn những điều bí ẩn trong cuộc sống. Với nhiều năm nghiên cứu của mình, các chuyên gia đã tổng hợp lại những sự thật kỳ thú về Trái đất khiến không ít bạn phải "đứng hình".

Đăng ngày: 07/09/2025
Những phát minh quan trọng của người Hồi giáo

Những phát minh quan trọng của người Hồi giáo

Từ xa xưa, người Hồi giáo đã khám phá ra phương pháp phẫu thuật hay thiết kế cỗ máy biết bay, tạo tiền đề cho sự phát triển của thế giới văn minh ngày nay.

Đăng ngày: 13/08/2025
Khoa Học News