Sự thay đổi của Trái đất trong 1,8 tỷ năm qua

Sự dịch chuyển của các mảng kiến tạo trên Trái đất được nhóm nhà khoa học Trung Quốc dựng lại trong một video ngắn.


Các mảng kiến tạo trên Trái đất trong 1,8 tỷ năm qua. (Video: Tectonics and Earth Systems Group)

Nhóm nghiên cứu của chuyên gia Xianzhi Cao tại Đại học Hải dương Trung Quốc sử dụng thông tin trong các tảng đá trên bề mặt Trái đất để tái tạo sự thay đổi của mảng kiến tạo trong 1,8 tỷ năm qua, Science Alert hôm 9/9 đưa tin. Nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Geoscience Frontiers. Đây là lần đầu tiên hồ sơ địa chất được sử dụng theo cách này, giúp nhìn lại quá khứ xa đến 1,8 tỷ năm trong 4,6 tỷ năm tuổi thọ của Trái đất.

Video của nhóm nghiên cứu mở đầu bằng bản đồ thế giới quen thuộc ngày nay, sau đó quay ngược về quá khứ. Ấn Độ nhanh chóng di chuyển về phía nam, tiếp theo là các phần của Đông Nam Á, tạo nên siêu lục địa Gondwana ở Nam Bán cầu.

Khoảng 200 triệu năm trước (triệu năm ký hiệu là Ma trong video), khi khủng long còn tồn tại, Gondwana nối liền với Bắc Mỹ, châu Âu và Bắc Á để tạo nên siêu lục địa lớn Pangaea. Video tiếp tục quay ngược thời gian, trở về lúc Pangaea hình thành từ các vụ va chạm mảng kiến tạo cổ xưa hơn. Tiếp theo, siêu lục địa Rodinia xuất hiện. Rodinia lại hình thành do sự chia tách của một siêu lục địa thậm chí còn cổ xưa hơn, Nuna, cách đây khoảng 1,35 tỷ năm.


Video giúp chúng ta nhìn lại quá khứ xa đến 1,8 tỷ năm trong 4,6 tỷ năm tuổi thọ của Trái đất.

Lập bản đồ mảng kiến tạo trong quá khứ là giai đoạn đầu tiên để xây dựng mô hình kỹ thuật số hoàn chỉnh về Trái đất xuyên suốt lịch sử. Mô hình này sẽ cho phép giới khoa học kiểm tra các giả thuyết về quá khứ của hành tinh. Ví dụ, tại sao khí hậu lại trải qua thời kỳ "Quả cầu tuyết Trái đất", hoặc tại sao oxy lại tích tụ trong khí quyển.

Việc mô hình hóa quá khứ của Trái đất rất cần thiết nếu muốn hiểu cách chất dinh dưỡng xuất hiện để thúc đẩy quá trình tiến hóa. Bằng chứng đầu tiên về tế bào phức tạp có nhân - giống như tất cả các tế bào động vật và thực vật - là từ 1,65 tỷ năm trước. Thời điểm này gần với lúc siêu lục địa Nuna hình thành. Nhóm nghiên cứu muốn kiểm tra xem những ngọn núi phát triển vào thời điểm Nuna xuất hiện có thể cung cấp các yếu tố thúc đẩy quá trình tiến hóa tế bào phức tạp hay không.

Nhiều kim loại hình thành trong gốc núi lửa dọc theo rìa mảng kiến tạo. Bằng cách tái tạo vị trí các ranh giới mảng kiến tạo cổ đại qua thời gian, giới chuyên gia có thể hiểu rõ hơn về địa lý kiến tạo của thế giới và giúp các nhà thám hiểm khoáng sản tìm thấy những khối đá giàu kim loại cổ đang bị chôn vùi dưới những ngọn núi trẻ hơn.

TIN CŨ HƠN
Ao có nước lâu ngày sẽ có cá? Không ai thả tại sao cá lại có trong ao, chúng từ đâu ra?

Ao có nước lâu ngày sẽ có cá? Không ai thả tại sao cá lại có trong ao, chúng từ đâu ra?

Khi kênh ao khô nứt được đổ đầy nước vào thì không bao lâu nữa người ta lại thấy cá nhỏ ở trong đó, dù không ai thả cá vào, vậy cá nhỏ trong ao từ đâu ra?

Đăng ngày: 21/10/2025
Lợi ích và tác hại khi sản xuất điện từ năng lượng hạt nhân

Lợi ích và tác hại khi sản xuất điện từ năng lượng hạt nhân

Bên cạnh những cái lợi trước mắt, điện hạt nhân nhìn chung vẫn có những cái hại tiềm ẩn rất nguy hiểm. Vậy đó là gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.

Đăng ngày: 21/10/2025
Ngược đời ở Nhật Bản: Người nghèo ở nhà đất, người giàu chọn ở chung cư, lý giải quá bất ngờ

Ngược đời ở Nhật Bản: Người nghèo ở nhà đất, người giàu chọn ở chung cư, lý giải quá bất ngờ

Ở đất nước Nhật Bản, giá của một căn hộ chung cư tại thành thị có thể đắt hơn nhiều một căn nhà mặt đất rộng rãi ở ngoại ô.

Đăng ngày: 20/10/2025
10 cử chỉ bình thường ở quốc gia này nhưng đến đất nước khác lại có thể khiến bạn vào tù

10 cử chỉ bình thường ở quốc gia này nhưng đến đất nước khác lại có thể khiến bạn vào tù

Ngôn ngữ không phải là rào cản duy nhất khi "xuất ngoại", mà cử chỉ của chúng ta cũng vậy.

Đăng ngày: 20/10/2025
Rat Tortur - tra tấn bằng chuột: Hình thức tra tấn bắt nguồn từ thời La Mã cổ đại

Rat Tortur - tra tấn bằng chuột: Hình thức tra tấn bắt nguồn từ thời La Mã cổ đại

Cái chết gây ra bởi hình thức tra tấn này đã được sử dụng từ lâu bởi những người La Mã. Đến tận thế kỉ 17, phương thức bằng chuột này mới được sử dụng lại 1 lần nữa.

Đăng ngày: 20/10/2025
Khám phá về EVP - Công cụ ghi âm linh hồn

Khám phá về EVP - Công cụ ghi âm linh hồn

Vào một đêm lạnh lẽo tháng Một năm 2002, một nhóm các nhà khảo sát các hiện tượng kỳ bí đã ghé thăm một bệnh viện tâm thần bị bỏ hoang tại Nam Chicago.

Đăng ngày: 20/10/2025
Lý giải hiện tượng cầu vồng lửa

Lý giải hiện tượng cầu vồng lửa

Cầu vồng lửa xuất hiện trên nền trời với nhiều màu sắc nổi bật, nhưng chỉ được quan sát ở những khu vực nhất định.

Đăng ngày: 20/10/2025
Khoa Học News