Sự tích võ sĩ giác đấu tại ngôi biệt thự La Mã

Một bức tranh khảm mới được phát hiện miêu tả hình ảnh một võ sĩ giác đấu nổi tiếng đã chinh phục được trái tim của nhiều người dân La Mã, giống như nhân vật Maximus do diễn viên Russell Crowe đóng trong bộ phim Gladiator của Mỹ vào năm 2000.

Các nhà khoa học đã phát hiện thấy hình ảnh vị anh hùng này ở ngoại ô thành Rome, tại nơi ở của Hoàng đế Commodus. Các nhà nghiên cứu cho rằng vị chiến binh trong tranh có thể là một anh hùng giác đấu mà Commodus rất ngưỡng mộ.

Nhà khảo cổ Riccardo Frontoni đã tình cờ phát hiện ra bức tranh khi đang khai quật tại khu biệt thự Villa dei Quintili, nơi nghỉ mát ở ngoại ô của Commodus. Khu vực nằm dọc theo con đường Via Appia Antica nối liền thành Rome với phía nam Italy.

"Về mặt lịch sử bức tranh rất giá trị bởi nó không miêu tả một cảnh hoang đường hay tưởng tượng, mà là người thực việc thực: một võ sĩ giác đấu và vị trọng tài đang tuyên bố anh ta là người chiến thắng", Frontoni nói. "Chữ khắc trong tranh cho thấy vị chiến binh tên là Montanus, có thể là biệt danh, và vị trọng tài có tên là Antonius".

Võ sĩ mặc áo giáp bằng da nhẹ bao trùm cánh tay, bờ vai trái, cổ và đằng sau đầu. Anh cầm trên tay một đinh ba và một cái lưới. "Đó là vũ khí quen thuộc của những chiến binh gọi là retiarii. Trong các cuộc thi đấu, retiarii thường đấu với secutor - chiến binh mang gươm và khiên", Frontoni cho biết.

Bức tranh võ sĩ giác đấu được phát hiện tại khu biệt thự Villa dei Quintili
(Ảnh: National Geographic)

"Sự xuất hiện của chữ khắc với tên - một chi tiết bất thường - cho thấy Montanus là một chiến binh nổi tiếng được người dân La Mã yêu mến, giống như các danh thủ bóng đá ngày nay."

"Võ sĩ giác đấu là một kiểu mâu thuẫn trong xã hội. Họ phải làm một công việc nguy hiểm và mua vui cho kẻ khác, nhưng mặt khác họ lại là những vị anh hùng trong mắt người dân La Mã", Luciano Canfora, lịch sử gia tại Đại học Bari của Italy nhận định.

Commodus, trị vì đế chế La Mã từ năm 180 đến 192, cũng là một fan cuồng nhiệt của các cuộc chiến võ sĩ giác đấu. Bản thân ông cũng thích chiến đấu với tư cách là một secutor. "Các thành viên của vương triều La Mã không chấp nhận việc ông có hành vi phi truyền thống như vậy. Trong khi đó, những người dân thường lại rất ngưỡng mộ sở thích độc đáo của vị hoàng đế và thích xem ông chiến đấu".

Cũng vì vị thế của ngài mà các đối thủ thường chịu thua Commodus. Nhưng ông vẫn tự hào về thể lực của mình và tự coi mình là hóa thân của Hercules. Tuy nhiên, vị hoàng đế hiếu chiến này lại không phải là nhân vật trong bức khảm tranh.

"Commodus được sinh vào năm 161. Còn bức tranh nằm trên sàn của một phòng tắm được xây vào năm 130, cùng niên đại với tòa nhà, nên nó ra đời trước khi Commodus được sinh ra", Frontoni nói. "Vào thời điểm đó gia đình Quintilii sở hữu ngôi biệt thự. Họ là bạn của hoàng đế Marcus Aurelius, cha của Commodus".

"Tôi cho rằng Commodus khi còn là đứa trẻ thường xuyên đến chơi nhà Quintilii để chiêm ngưỡng bức tranh Montanus. Có thể ông cũng biết và ngưỡng mộ vị anh hùng này".

Sau đó vào năm 182, Commodus đã tịch thu ngôi biệt thự sau khi hành quyết nhà Quintilii vì tội mưu phản. Điều trớ trêu là vị hoàng đế qua đời vào năm 192 do bị bóp cổ trong phòng tắm bởi chính thầy dạy võ Narcissus của mình. Kẻ phản bội này đã được một nhóm các viên quan thuê để ám sát vua.

M.T.