Tại sao các phù thủy lại bị săn lùng ráo riết?

Nhà kinh tế học Emily Oster cho biết, theo các ghi chép lịch sử trên toàn thế giới, các cuộc săn lùng phù thủy thường xảy ra nhiều hơn trong thời kỳ khí hậu lạnh giá.

>>> Bí ẩn về thế giới phù thủy cổ đại

Bởi vì khi thời tiết lạnh giá, người dân khó có thể có được con dê làm đồ lễ tế thần do mùa màng thất thu và kinh tế khó khăn. Qua nghiên cứu, điều này cũng đúng với thảm họa phù thủy tại Salem nổi tiếng xảy ra vào năm 1692, với hơn 200 người bị bắt giam và hàng chục người bị giết vì bị cho là phù thủy. Lúc đấy nhiệt độ trung bình ở Salem đang trong thời kỳ lạnh giá nhất của một kỷ băng hà nhỏ.


Một trong số các cô gái mắc chứng cuồng loạn tập
thể bị quy kết là phù thủy ở Salem. (Ảnh: Livescience)

Trước đây, người ta thường giải thích rằng, nhiều cô gái ở Salem lúc đó bị cáo buộc là phù thủy do đúng vào mùa đông năm 1691-1692, con gái của Mục sư Samuel Parris là Betty bị bệnh qua đời do phù thủy ám. Nhiều cô gái trẻ đã bị dân làng cho là phù thủy lúc đó đã mắc phải một bệnh tâm lý là chứng cuồng loạn đại chúng.

Tuy nhiên, theo lý thuyết mới giải thích, sự cuồng loạn đó có thể do các điều kiện kinh tế thảm khốc gây ra. “Qua nghiên cứu các trường hợp liên quan đến phù thủy cho thấy, ngay cả khi xem xét các sự kiện và hoàn cảnh về tâm lý, văn hóa thì một động lực chủ chốt dẫn đến hiện tượng đó có liên quan chặt chẽ với hoàn cảnh kinh tế”, Oster nói.

Tuy nhiên, lý thuyết mới cho thấy sự cuồng loạn có thể nổi lên từ các điều kiện kinh tế thảm khốc. Khi thiếu nhiên liệu đốt có thể làm cho các căn nhà trở nên u ám và làm cho người ta dễ có cảm giác nhìn thấy phù thủy. "Các thử nghiệm phù thủy cho rằng, ngay cả khi xem xét các sự kiện và hoàn cảnh được cho là tâm lý, văn hóa, động lực chủ chốt cơ bản có thể có liên quan chặt chẽ với hoàn cảnh kinh tế", Oster.

Sự biến đổi về thời tiết ở Châu Phi cũng gây ra những vụ cáo buộc phù thủy tại nhiều nơi với nhiều vụ giết người hành nghề phù thủy vẫn tồn tại. Theo phân tích năm 2003 của nhà kinh tế học Edward Miguel Berkeley, lượng mưa cực đoan (quá nhiều hoặc quá ít) ở đây lại trùng hợp với sự gia tăng đáng kể trong số các vụ giết phù thủy ở Tanzania. Trong đó, nạn nhân thường là phụ nữ lớn tuổi nhất trong một hộ gia đình.

Tham khảo: Livescience

TIN CŨ HƠN
Cô gái hồi sinh sau một đêm bị đóng băng khiến y học không thể lý giải

Cô gái hồi sinh sau một đêm bị đóng băng khiến y học không thể lý giải

Jean Hilliard lúc đó chỉ đi giày tây, khoác một chiếc áo khoác và đeo găng tay. Quần áo không đủ ấm nên Jean ngã gục xuống đường khoảng vài mét trước cửa nhà người bạn.

Đăng ngày: 31/10/2025
Triều Tiên và những chuyện lạ đến khó tin nhưng có thật!

Triều Tiên và những chuyện lạ đến khó tin nhưng có thật!

Vào năm 1962, một lính Mỹ chạy tới biên giới Triều Tiên nhưng đã bị quân đội nước này bắt và cuối cùng phải sống ở Triều Tiên trong quãng đời còn lại mà không thể trở về nước.

Đăng ngày: 28/10/2025
Khám phá thế giới bùa ngải thời cổ đại

Khám phá thế giới bùa ngải thời cổ đại

Nhiều thầy pháp sư vì lợi ích cá nhân thường luyện những loại bùa ngải hại người: ngải yêu, mê tâm ngải... Những người bị trúng ngải tâm thần mê man, mất ăn, mất ngủ.

Đăng ngày: 25/10/2025
23 hiện tượng thiên nhiên kỳ bí thách thức khoa học

23 hiện tượng thiên nhiên kỳ bí thách thức khoa học

Thiên nhiên luôn ẩn chứa các bí ẩn thách thức các nhà khoa học. Mặc dù hiện nay khoa học đã rất phát triển những các nhà khoa học vẫn đang "điên đầu" để giải thích các hiện tượng kỳ bí mà đôi lúc còn được gọi là "phép màu".

Đăng ngày: 25/10/2025
Những con búp bê bị ma ám nổi tiếng nhất mọi thời đại

Những con búp bê bị ma ám nổi tiếng nhất mọi thời đại

Cùng điểm lại một vài con búp bê ma ám đáng sợ mà hẳn bạn sẽ không bao giờ muốn sở hữu nó theo danh sách chuyên trang Mentafloss dưới đây.

Đăng ngày: 23/10/2025
Bí ẩn về ướp xác các nguyên thủ quốc gia

Bí ẩn về ướp xác các nguyên thủ quốc gia

Để ướp xác lãnh tụ Lenin và cố chủ tịch Kim Nhật Thành, các chuyên gia lấy hết nội tạng trong cơ thể, hủy tĩnh mạch và lấy hết máu ra khỏi các mô.

Đăng ngày: 19/10/2025
10 điều lạ lùng không thể giải thích bằng khoa học

10 điều lạ lùng không thể giải thích bằng khoa học

Ai cũng hẳn phải một lần có một cảm giác kỳ lạ, hay còn gọi là “giác quan thứ sáu”, tất nhiên, những cảm giác này có thể sai, nhiều lúc lại đúng.

Đăng ngày: 18/10/2025
Khoa Học News