Thành Troy chưa bao giờ là một đô thị sầm uất?

Trong kiệt tác Iliad, Homer kể rằng cuộc chiến giữa Sparta và Troy nổ ra khi nàng Helena, vợ của vua Sparta, bị Thái tử thành Troy cướp mất. Tuy nhiên, theo một số nhà khảo cổ, người Hy Lạp muốn chiếm Troy chỉ vì nó là một trung tâm thương mại lớn. Nay, các nhà sử học lại cho rằng nơi đây thực chất là một pháo đài với rất ít dân cư.

Những ý kiến trái chiều này đã tạo ra một “cuộc chiến thành Troy” mới, nhưng không phải bằng vũ lực, mà là “khẩu chiến”, nổ ra giữa hai nhà nghiên cứu cùng thuộc Đại học Tübingen (Đức): nhà khảo cổ học Manfred Korfmann và sử gia Frank Kolb. 

Hiện trạng thành Troy ngày nay


Từ năm 1988, tiến sĩ Manfred Korfmann đã tiến hành khai quật khu vực đỉnh đồi Hissarlik, phía tây Thổ Nhĩ Kỳ, nơi có một pháo đài cổ và được xem là dấu tích của thành Troy. Ông cho biết đã tìm thấy bên ngoài pháo đài nhiều bằng chứng, cho thấy nơi đây từng là một thành phố sầm uất. Trong số đó, có nền móng của “nhiều ngôi nhà và đường phố”, cũng như các đồ vật bằng gốm nằm rải rác khắp nơi. Ngoài ra, khi đào xuống lớp đá gốc ở phía nam pháo đài cổ, Korfmann cũng phát hiện thấy các con hào rộng và sâu. Có lẽ, chúng đã được dùng để cản đường tiến công của các xe ngựa và các tấm gỗ lớn mà những kẻ xâm lược dùng để phá thành.

Cũng theo nhận định của Korfmann, ở thời điểm ấy, Troy, với dân số khoảng 10.000 người, là điểm dừng chân cực kỳ quan trọng cho những con tàu giong buồm từ vùng Aegean tới Biển Đen. Có lẽ, chính vị trí “trạm tiếp tế” này đã khiến nó trở thành miếng mồi hấp dẫn, làm phát sinh cuộc chiến giữa hai thành bang.

Korfmann đã trưng bày những kết quả khai quật của mình hồi năm ngoái, trong một cuộc triển lãm mang tên: “Troy, sự thực và hư cấu”. Tuy nhiên, ngay khi ra đời, triển lãm đã nhận được những lời chỉ trích gay gắt của tiến sĩ Frank Kolb, một chuyên gia sử học về thời kỳ cổ đại.

Korfmann muốn thổi phồng Troy thành một đô thị lớn bằng mọi giá. Vì thế, ông ấy không từ cả việc bịa đặt những chứng cứ của mình”, Kolb tuyên bố. Ông cho biết, những cuộc khai quật thực tế đã không đem lại bằng chứng chắc chắn nào về sự tồn tại của một trung tâm buôn bán lớn bên ngoài pháo đài. Theo Kolb, “nhiều ngôi nhà và đường phố” mà Korfmann “tìm thấy” chỉ là sự tưởng tượng, vì rất ít hố khai quật được thực hiện và phần lớn đất đai quanh pháo đài là đất nông nghiệp. Thêm nữa, “không một loại hàng hóa hay đồ thủ công nào được tìm thấy để chứng tỏ Troy là trung tâm kinh tế lớn”, nhà sử học cho biết thêm. Sau cùng, Kolb kết luận, Troy không phải là một thành phố, mà chỉ là một pháo đài. Có lẽ nó là cơ ngơi của một ông hoàng nào đó.

Về sự xuất hiện của các con hào, Kolb cho biết đó chỉ là những hệ thống tưới tiêu thông thường, không hơn không kém. Tuy nhiên, Korfmann phản công, với lập luận rằng khả năng đó chỉ có thể xảy ra nếu nước có thể chảy ngược lên đồi!

Một số nhà sử học và khảo cổ học ủng hộ ý kiến của Kolb. Tuy nhiên, Korfmann cũng không phải một mình một chiến tuyến. Tiến sĩ Peter Jablonka, một nhà khảo cổ của ĐH Tübingen, cho biết, những dấu tích của thành phố có thể được tìm thấy ở rất xa ngoài những con hào, chứng tỏ Troy rộng ít nhất gấp 10 lần so với diện tích mà chúng ta ước đoán trước đây. Với nhiều giả thuyết và lý lẽ như vậy, có lẽ đến giờ, sự thực về quy mô của thành Troy vẫn còn là một bí ẩn. Homer đã quên mất điều đó trong bản anh hùng ca của mình.

B.H.
Từ khóa liên quan:
TIN CŨ HƠN
Tìm thấy hang khổng lồ

Tìm thấy hang khổng lồ "do quái vật đào" ở Brazil

Hơn 1.500 đường hầm khổng lồ đã được phát hiện khiến chuyên gia đặt ra nhiều câu hỏi về loại quái vật thời tiền sử.

Đăng ngày: 05/10/2025
Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Trước thế kỷ XVIII, mọi người ngạc nhiên rằng, dòng sông ẩn mình trên sa mạc ít người biết đến này lại có một quá khứ huy hoàng sánh ngang với nền văn minh Ai Cập cổ.

Đăng ngày: 05/10/2025
Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Dài 41cm và nặng hơn em bé sơ sinh, ếch Beelzebufo được coi là loài ếch lớn nhất từng tồn tại với khả năng săn mồi đáng kinh ngạc.

Đăng ngày: 18/09/2025
5 cuộc Đại Tuyệt chủng đáng sợ trong lịch sử Trái đất

5 cuộc Đại Tuyệt chủng đáng sợ trong lịch sử Trái đất

Ngược dòng lịch sử tìm hiểu về 5 cuộc Đại Tuyệt chủng trên Trái đất và đi tìm lời giải cho cuộc Đại Tuyệt chủng thứ 6.

Đăng ngày: 18/09/2025
Pharaoh Ai Cập Akhenaten bị ái nam ái nữ

Pharaoh Ai Cập Akhenaten bị ái nam ái nữ

Hoàng đế Ai Cập cổ đại Akhenaten không phải là người nam tính thực thụ, dù ông là cha của ít nhất nửa tá con. Thực tế, cơ thể ông khá nữ tính, với cái đầu hình trứng.

Đăng ngày: 07/09/2025
Màn bí ẩn về nơi chôn cất Thành Cát Tư Hãn

Màn bí ẩn về nơi chôn cất Thành Cát Tư Hãn

Nơi chôn cất Thành Cát Tư Hãn từ lâu đã trở thành chủ đề gây tranh cãi. Theo sử sách lưu truyền, người lập nên đế chế Mông Cổ yêu cầu được chôn trong một ngôi mộ vô danh.

Đăng ngày: 24/08/2025
Người thượng cổ biến đổi gen lúa nước từ 10.000 năm trước

Người thượng cổ biến đổi gen lúa nước từ 10.000 năm trước

Một nghiên cứu vừa được công bố chứng tỏ, người thượng cố cách đây 10.000 năm là “nhà khoa học” biến đổi gen lúa nước ngày nay.

Đăng ngày: 20/08/2025
Khoa Học News