"Thủ phạm" gây động đất là hồ tích nước thủy điện?

Sau chuỗi động đất xảy ra ở Lai Châu trong những ngày cuối tháng 4/2011, ngày 7/5 vừa qua, một trận động đất mạnh hơn 4 độ richter lại xảy ra ở Sơn La. Nhiều người đặt nghi vấn "thủ phạm" là các hồ chứa nước. Có người lại cho rằng, đây chỉ là dư chấn thông thường của trận động đất trước.

Do hồ thủy điện?

GS Nguyễn Đình Xuyên, nguyên viện trưởng Viện Vật lý Địa cầu cho biết, đúng là trong năm 2011 này, ở hầu khắp các vành đai động đất lớn trên thế giới, động đất có vẻ như diễn ra nhiều hơn các năm. Lý do là bởi trận động đất mạnh hơn 9 độ richter của Nhật Bản đã tác động và kích thích đến các vành đai động đất khác.

Đối với nước ta, chưa có bằng chứng cụ thể nào cho thấy, Việt Nam bị ảnh hưởng của động đất Nhật Bản. Nếu có, chắc cũng chỉ là những ảnh hưởng gián tiếp mà chúng ta chưa thể nhìn ra được. Từ đầu năm đến nay, nước ta đã ghi nhận được một số trận động đất. Đối với Sơn La, Lai Châu, những khu vực trong quá khứ cũng đã từng xảy ra động đất. Nguyên nhân có thể là do yếu tố nội sinh vì các khu vực này nằm trên các đới đứt gãy. Tuy nhiên, cũng có thể là do sự tác động từ hồ chứa thủy điện.


Động đất do các tác nhân bên ngoài như các hồ thủy điện, hồ chứa nước... chỉ xảy ra trong bán kính 30km xung quanh hồ đập.

GS.TSKH Phạm Hồng Giang, Hội Đập lớn cho rằng, đến thời điểm này vẫn chưa có cơ sở nào để khẳng định sự tồn tại của các đập thủy điện tác động đến sự hình thành của các trận động đất. Vùng Tây Bắc xảy ra các trận động đất liên tiếp là vì nằm trong đới đứt gãy từ trong lòng đất chứ không có cơ sở khẳng định nó là ảnh hưởng của các đập nước. Các hồ lớn trên thế giới cũng chưa từng xảy ra hiện tượng này.

TS Lê Tử Sơn, trưởng phòng Quan sát Động đất, Viện Vật lý Địa cầu cho hay, động đất kích thích hay còn gọi là động đất do các tác nhân bên ngoài như các hồ thủy điện, hồ chứa nước... chỉ xảy ra trong bán kính 30km xung quanh hồ đập. Những trận động đất liên tiếp vừa rồi đều xảy ra cách xa các hồ chứa nên có thể khẳng định đó là những trận động đất tự nhiên.

Động đất nhiều vào mùa mưa

Theo KS Nguyễn Văn Yêm, nguyên cán bộ của Trung tâm Báo tin Động đất và Cảnh báo Sóng thần, các trận động đất ở Lai Châu, Sơn La trong thời gian qua không phải là quá bất thường. Tây Bắc vốn là khu vực được dự báo là có khả năng xảy ra nhiều động đất. Tần suất xuất hiện động đất mỗi năm cũng khác nhau, có năm có tới 10 trận động đất, nhưng cũng có năm chỉ xuất hiện vài trận.

TS Lê Tử Sơn cũng cho rằng, đây là những trận động đất không có gì bất thường, là dư chấn của những trận động đất mạnh trước đó và nó sẽ tồn tại từ 1 - 2 tháng rồi mới dừng hẳn. Nếu những trận động đất sau có cường độ mạnh hơn trận trước thì mới có thể coi là bất thường. Những dư chấn này là bình thường, khó tránh và không có gì đáng lo.

Tuy nhiên, cũng có một quy luật không rõ ràng rằng, cứ vào mùa mưa đến khi kết thúc mùa mưa, động đất xảy ra nhiều hơn. Lý do là bởi, nước sẽ ngấm xuống đất làm thay đổi ma sát trượt trong lòng đất gây kích thích các trận động đất. Theo đó, có những trận động đất lẽ ra phải vài năm nữa mới xảy ra nhưng do bị thay đổi ma sát trượt mà động đất đã diễn ra nhanh hơn.

Trận động đất ở Bình Thanh, Hòa Bình năm 1986 là một ví dụ điển hình. Khi đó, hồ thủy điện mới tích nước khoảng 86m đã gây ra động đất mạnh 4,9 độ richter.

[#RelatedNews(213)#]

TIN CŨ HƠN
Tại sao lại có mưa đá, cách phòng tránh mưa đá

Tại sao lại có mưa đá, cách phòng tránh mưa đá

Tại sao lại có mưa đá và có cách nào dự đoán cũng như phòng tránh mưa đá không? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp thắc mắc trên cho bạn.

Đăng ngày: 05/10/2025
Hiểu đúng về bão và áp thấp nhiệt đới

Hiểu đúng về bão và áp thấp nhiệt đới

Bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) là từ ngữ khá quen thuốc với người dân khi có hiện tượng thiên nhiên bất thường xảy ra.

Đăng ngày: 04/10/2025
Hiệu ứng sân vận động trong mắt bão

Hiệu ứng sân vận động trong mắt bão "quái vật" Irma

Nhóm nghiên cứu bão của NOAA ghi hình "hiệu ứng sân vận động" của cơn bão mạnh cấp 5.

Đăng ngày: 03/10/2025
Điềm báo đáng sợ của những đám mây kỳ lạ

Điềm báo đáng sợ của những đám mây kỳ lạ

Đằng sau vẻ đẹp kỳ lạ của những đám mây vảy rồng, mây xà cừ, mây sóng thần... là những điềm báo đáng lo ngại cho con người về sự thay đổi thời tiết, khí hậu.

Đăng ngày: 28/09/2025
Đảo rắn Brazil - nơi kinh hoàng nhất thế giới

Đảo rắn Brazil - nơi kinh hoàng nhất thế giới

Đảo rắn tại Brazil sở hữu vẻ đẹp tựa thiên đường nhưng với gần 400.000 con rắn độc bậc nhất thế giới vừa là nỗi sợ, vừa kích thích sự hiếu kỳ của du khách ưa mạo hiểm.

Đăng ngày: 26/09/2025
Ngày Hạ chí là gì?

Ngày Hạ chí là gì?

Ngày hạ chí là một trong 24 tiết khí trong nông lịch. Đây cũng là một trong những thời điểm rất đặc biệt trong năm đánh dấu sự khởi đầu chính thức của mùa hè.

Đăng ngày: 26/09/2025
Bão là gì? Bão hình thành như thế nào và vì sao có bão?

Bão là gì? Bão hình thành như thế nào và vì sao có bão?

Bão hình thành như thế nào? Vì sao lại có bão? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cho bạn biết đó.

Đăng ngày: 16/09/2025
Khoa Học News