Thủ phạm gây ra cuộc đại tuyệt chủng lớn nhất trên Trái đất

Một loài vi khuẩn sản sinh khí methane có thể đẩy đại đa số sinh vật trên Trái đất vào cảnh tuyệt chủng hàng loạt ở kỷ Permi.

Trái đất đã trải qua 5 đợt tuyệt chủng lớn. Trong số đó, sự kiện tuyệt chủng ở kỷ Permi có tên cuộc "Đại diệt vong" xóa sổ khoảng 70% loài sống trên đất liền và 96% sinh vật biển trên Trái đất. Khoảng cách niên đại 10 triệu năm của than đá tạo ra quanh thời kỳ tuyệt chủng này chứng tỏ một lượng lớn cây cối hình thành than đá tuyệt chủng trong sự kiện và mất hàng triệu năm để phục hồi, theo IFL Science.


Vi khuẩn Methanosarcina phát triển mạnh vào kỷ Permi và thải methane vào khí quyển. (Ảnh: Perfect Lazybones)

Tuy nhiên, tìm kiếm khoảng thời gian số lượng các loài giảm đột ngột từ dẫn liệu hóa thạch chỉ là phần dễ dàng. Giới khoa học đề xuất nhiều giả thuyết lý giải nguyên nhân dẫn đến cuộc đại tuyệt chủng, từ giải phóng khí methane dưới đáy biển tới va chạm tiểu hành tinh. Thông qua nghiên cứu đá ra đời trong sự kiện tuyệt chủng, các nhà nghiên cứu biết những đại dương và vùng nước nông thiếu oxy cuối kỷ Permi. Tình trạng thiếu oxy dường như góp phần gây ra sự kiện tuyệt chủng với hiệu ứng dây chuyền.

Vi sinh vật khử lưu huỳnh có thể tiến hành hô hấp yếm khí, sử dụng lưu huỳnh thay vì oxy và nhiều khả năng phát triển mạnh trong môi trường oxy thấp. Phụ phẩm hydro sulfua mà chúng tạo ra có thể giải phóng vào khí quyển, đầu độc thực vật và phá hủy tầng ozone, khiến sự sống tiếp xúc với lượng tia cực tím nguy hiểm trong khoảng 250 triệu năm, đồng thời làm Trái đất ấm lên. Sự ấm lên của đại dương có thể làm methane đóng băng thoát vào khí quyển, dẫn tới vấn đề trầm trọng hơn.

Một cách giải thích khác cho sự kiện đại tuyệt chủng được nhóm nghiên cứu từ Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) đưa ra năm 2014. Daniel Rothman, giáo sư địa vật lý ở MIT, và cộng sự nhận thấy một loài vi khuẩn đơn bào tên Methanosarcina có thể tiêu hóa vật chất hữu cơ, tạo ra methane nhờ chuyển gene ngang từ vi khuẩn Clostridia.

Theo giả thuyết của họ, Methanosarcina phát triển mạnh vào thời kỳ này, phun methane vào khí quyển và gây gián đoạn chu kỳ carbon, cuối cùng thúc đẩy sự kiện tuyệt chủng. Quá trình hóa học liên quan tới vi khuẩn tạo ra methane gắn liền với kim loại nickel. Nhóm nghiên cứu xem xét trầm tích ở Nam Trung Quốc và tìm thấy lượng lớn nickel có thể chứng minh giả thuyết.

"Chuyển gene ngang dẫn tới thay đổi sinh địa hóa, núi lửa lớn đóng vai trò như chất xúc tác. Sự phổ biến của Methanosarcina đóng vai trò xáo trộn nồng độ CO2 và O2", nhóm nghiên cứu kết luận. "Gián đoạn sinh địa hóa nhiều khả năng lan rộng. Ví dụ, quá trình oxy hóa methane, làm tăng lượng lưu huỳnh, giải phóng hydro sulfua độc hại vào khí quyển, kéo theo tuyệt chủng trên đất liền".

Dù cần thêm bằng chứng để chứng minh giả thuyết, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh phát hiện cho thấy độ nhạy cảm của Trái đất đối với tiến hóa trong đời sống vi khuẩn. Nhóm nghiên cứu chưa thể xác định chính xác khi nào Methanosarcina tiến hóa để sinh ra phụ phẩm methane.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Kinh ngạc kỹ thuật cổ xưa lấy gỗ có một không hai của người Nhật

Kinh ngạc kỹ thuật cổ xưa lấy gỗ có một không hai của người Nhật

Không cần chặt cây vẫn lấy được gỗ, kỹ thuật cổ xưa của người Nhật khiến thế giới kinh ngạc

Đăng ngày: 02/07/2025
Những thí nghiệm khoa học có thể làm tại nhà

Những thí nghiệm khoa học có thể làm tại nhà

Không khó để thực hiện, nguyên liệu dễ kiếm và kết quả thú vị là những thứ bạn sẽ được trải nghiệm thông qua thí nghiệm khoa học đơn giản trong bài viết này.

Đăng ngày: 02/07/2025
Ý nghĩa của những vạch màu trên tuýp kem đánh răng là gì?

Ý nghĩa của những vạch màu trên tuýp kem đánh răng là gì?

Chắc hẳn trong số chúng ta, ai cũng từng thắc mắc về cái vạch màu nhỏ phía cuối cùng tuýp kem đánh răng, mỹ phẩm...

Đăng ngày: 02/07/2025
Thời đi học của các thiên tài thế giới

Thời đi học của các thiên tài thế giới

Chắc chắn bạn sẽ vô cùng ngạc nhiên khi biết Edison luôn bị đội sổ trong lớp và bị đánh giá là "điên khùng, không nên ngồi học lâu hơn", Albert Einstein sợ run người khi phải đến trường, nhà phát minh vĩ đại Edison tự học là chính,...

Đăng ngày: 02/07/2025
Nghiên cứu Harvard chỉ ra điều quan trọng nhất khiến con người hạnh phúc, nhưng chúng ta lại làm điều ngược lại

Nghiên cứu Harvard chỉ ra điều quan trọng nhất khiến con người hạnh phúc, nhưng chúng ta lại làm điều ngược lại

Có rất nhiều yếu tố tác động đến "hành trình đi tìm hạnh phúc" của con người hiện đại.

Đăng ngày: 02/07/2025
8 siêu năng lực

8 siêu năng lực "quái dị" của cơ thể mà bạn chưa bao giờ nhận ra

Các bạn biết không, thực sự cơ thể của chúng ta kỳ diệu hơn các bạn nghĩ rất nhiều. Chúng ta có những "siêu năng lực" và vẫn sử dụng chúng hàng ngày, nhưng lại chưa bao giờ nhận ra điều đó.

Đăng ngày: 02/07/2025
Sau hơn 2.000 năm, bí ẩn cánh cửa địa ngục được hé mở

Sau hơn 2.000 năm, bí ẩn cánh cửa địa ngục được hé mở

Hai ngàn năm trước, các du khách cổ đại đã đến một ngôi đền Hi Lạp-La mã ở Hierapolis (ngày nay là Thổ Nhĩ Kỳ), nằm bên trên một chiếc hang được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới bên kia.

Đăng ngày: 02/07/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News