Thủ phạm khiến hàng loạt sông suối Alaska chuyển màu cam

Khí hậu ấm lên khiến tầng đất đóng băng vĩnh cửu tan chảy, giải phóng quặng kim loại bên trong vào sông suối, khiến chúng đổi màu rỉ sét.

Nhóm nhà khoa học từ Cơ quan Công viên Quốc gia Mỹ (NPS), Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), Đại học California Davis (UC Davis) và một số tổ chức khác công bố những phát hiện mới về các dòng sông và suối "rỉ sét" của Alaska sau gần hai năm lấy mẫu và nghiên cứu. Những phát hiện này được xuất bản trên tạp chí Nature Communications Earth & Environment hôm 20/5.


Sông Kutuk màu rỉ sét ở công viên quốc gia Cổng Bắc Cực, Alaska, nhìn từ trên cao. (Ảnh: Ken Hill/National Park Service).

Nhà sinh thái học Jon O'Donnell từ NPS, tác giả chính của nghiên cứu, lần đầu tiên thấy hiện tượng kỳ lạ ở Alaska vào năm 2018. Dòng sông mà ông quan sát chuyển màu cam dù một năm trước vẫn rất trong. Số lượng sông suối chuyển màu ngày càng nhiều lên, giờ thậm chí có thể quan sát được từ không gian.

Cuối năm ngoái, cộng đồng khoa học cho rằng sự tan chảy của tầng đất đóng băng vĩnh cửu rất có thể là thủ phạm. Với khí hậu ấm lên, tình trạng này tại Alaska đang diễn ra nhanh hơn. Các quặng kim loại mắc kẹt trong băng hàng trăm đến hàng nghìn năm sẽ phản ứng khi tiếp xúc với oxy và nước, giải phóng axit và kim loại trực tiếp vào sông suối lân cận. Trong khi sông suối có thể tự làm sạch một cách tự nhiên và tầng đất đóng băng vĩnh cửu có thể đông cứng, biến đổi khí hậu đang khiến quá trình này khó diễn ra hơn.

Brett Poulin, phó giáo sư về chất độc môi trường tại UC Davis, cùng nhà nghiên cứu Taylor Evinger phân tích các mẫu thu thập được và phát hiện, những dòng sông màu cam ngày càng có tính axit do hỗn hợp khoáng chất chảy vào. Một số mẫu có độ pH là 2,3, trong khi sông suối "khỏe mạnh" trong vùng có độ pH trung bình là 8.

Các nhà nghiên cứu phát hiện, sự phong hóa của các khoáng chất sunfua đang tạo ra môi trường có tính axit và ăn mòn, khiến nhiều kim loại hơn được giải phóng. Do đó, họ thu được các mẫu có hàm lượng sắt, kẽm, niken, đồng và cadmium cao. "Một trong những kim loại phổ biến nhất là sắt. Đó là nguyên nhân dẫn đến sự chuyển màu", Evinger nói.

"Khi khí hậu tiếp tục ấm lên, chúng tôi dự đoán tầng đất đóng băng vĩnh cửu sẽ tiếp tục tan chảy. Do đó, bất cứ nơi nào có những loại khoáng chất này, sông suối đều có khả năng chuyển sang màu cam và suy giảm chất lượng nước. Những dòng nước màu cam này có thể gây ra nhiều vấn đề, không chỉ độc hại mà còn cản trở cá di cư đến nơi sinh sản", O'Donnell nói.

Nhóm nhà khoa học vẫn chưa chắc chắn về ảnh hưởng của sông suối màu cam đến sinh vật hoang dã sống dựa vào chúng cũng như đến các cộng đồng nông thôn Alaska tới lấy nước uống và đánh bắt cá. Họ hy vọng sẽ hiểu được điều này khi kết thúc nghiên cứu kéo dài 3 năm này.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Trái đất vừa rơi vào

Trái đất vừa rơi vào "vùng nguy hiểm" chưa từng có trong 2 triệu năm

Một báo cáo sốc vừa được công bố bởi hội đồng tư vấn đặc biệt của Liên Hiệp Quốc, trong đó cảnh báo một loạt thảm họa đang đe dọa Trái đất, bao gồm "đại hồng thủy" trăm năm có một sẽ trở lại mỗi năm.

Đăng ngày: 15/05/2025
Đặc điểm nổi bật của khí hậu châu Phi là gì?

Đặc điểm nổi bật của khí hậu châu Phi là gì?

Nhắc đến châu Phi là nhắm đến châu lục với nhiệt độ nóng bức quanh năm. Một châu lục với nhiều điều kiện phát triển kinh tế khó khăn, lạc hậu.

Đăng ngày: 15/05/2025
Dubai bỗng ngập lụt kinh hoàng: Siêu xe trôi nổi trên phố, máy bay

Dubai bỗng ngập lụt kinh hoàng: Siêu xe trôi nổi trên phố, máy bay "lướt trên mặt nước"

Mưa xối xả làm ngập đường, nhà cửa và trung tâm thương mại tại Dubai sau khi cơn bão lớn đổ bộ vào vùng Vịnh kể từ cuối tuần qua.

Đăng ngày: 14/05/2025
Ảnh vệ tinh Dubai trước và sau trận lụt

Ảnh vệ tinh Dubai trước và sau trận lụt "tận thế"

Lượng mưa lớn chưa từng thấy đã nhấn chìm Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) vào tuần trước, khiến cuộc sống ở Dubai và nhiều nơi khác trong khu vực rơi vào cảnh bế tắc.

Đăng ngày: 14/05/2025
“Quái vật lửa” khủng khiếp nhất trồi lên từ 100km dưới lòng đất

“Quái vật lửa” khủng khiếp nhất trồi lên từ 100km dưới lòng đất

Quái vật lửa Kilauea - ngọn núi lửa hoạt động mạnh nhất thế giới - không có nguồn gốc thông thường mà là một quái vật từ thế giới ngầm sâu trong lòng Trái Đất, nghiên cứu mới từ Úc chứng minh.

Đăng ngày: 13/05/2025
Hậu quả những vệt trắng do máy bay để lại trên trời

Hậu quả những vệt trắng do máy bay để lại trên trời

Những vệt trắng do quá trình bay để lại trên bầu trời sẽ khiến tình trạng ấm lên toàn cầu của thế giới tăng gấp 3 lần vào năm 2050.

Đăng ngày: 13/05/2025
Bầu trời Dubai bỗng chuyển màu xanh lá cây giữa mưa bão lịch sử, là hiện tượng gì?

Bầu trời Dubai bỗng chuyển màu xanh lá cây giữa mưa bão lịch sử, là hiện tượng gì?

Trong lúc mưa bão chưa từng có tiền lệ đang diễn ra, bầu trời ở Dubai (UAE) bỗng nhiên chuyển thành màu xanh lá cây và không khí dường như có một lớp bụi.

Đăng ngày: 13/05/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News