Thủ tướng Ethiopia giành giải Nobel Hòa bình 2019

Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed giành giải Nobel Hòa bình 2019 vì những đóng góp trong chấm dứt xung đột với nước láng giềng Eritrea.

"Thủ tướng Ahmed được vinh danh vì những nỗ lực của ông trong việc đạt được hòa bình và hợp tác quốc tế, và đặc biệt là sáng kiến mang tính quyết định của ông nhằm giải quyết xung đột biên giới với Eritrea", Chủ tịch Ủy ban Nobel Na Uy Berit Reiss-Andersen hôm nay thông báo.

Thủ tướng Ahmed gây chú ý vào năm 2018 sau khi xúc tiến chấm dứt 20 năm xung đột giữa Ethiopia và Eritrea. Chiến tranh hai nước bắt đầu từ tranh chấp biên giới năm 1998, 5 năm sau khi Eritrea giành độc lập khỏi Ethiopia. 

Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed. (Ảnh: AP).

Ít nhất 70.000 người đã thiệt mạng trước khi hai bên ký thỏa thuận hòa bình vào tháng 12/2000, nhưng căng thẳng vẫn ở mức cao khi Ethiopia từ chối công nhận biên giới giữa hai nước. Khi Ahmed nhậm chức Thủ tướng Ethiopia vào tháng 4/2018, ông đã trả tự do cho các tù nhân chính trị và tiếp tục ký thỏa thuận hòa bình với người đồng cấp Eritrea Isaias Afwerki. 

Ahmed cũng tăng cường vai trò của phụ nữ trong hoạt động chính trị. Phụ nữ chiếm một nửa trong số 20 bộ trưởng của chính phủ Ethiopia, bao gồm nữ bộ trưởng quốc phòng đầu tiên của đất nước.

Bà Reiss-Andersen nói trong cuộc họp báo ở Oslo hôm nay rằng một số người nghĩ giải Nobel Hòa bình năm nay "được trao quá vội vàng" bởi nhiều thách thức ở Ethiopia chưa được giải quyết, dù ông Abiy với vai trò Thủ tướng đã tìm cách thúc đẩy hòa giải, đoàn kết và công bằng xã hội. 

Tuy nhiên, bà khẳng định Ủy ban "tin rằng những nỗ lực hiện tại của Abiy Ahmed xứng đáng được công nhận và cần được khuyến khích". Chủ tịch Ủy ban Nobel Na Uy hy vọng giải thưởng có thể "khích lệ Thủ tướng Ahmed khi thực hiện sứ mệnh quan trọng của mình".

Vị trí Ethiopia và nước láng giềng Eritrea ở vùng Sừng châu Phi. (Đồ họa: BBC).

"Thành Rome không thể xây trong một ngày", Reiss-Andersen nói thêm, cho biết sự phát triển của dân chủ và hòa bình không thể đạt được trong một sớm một chiều.

Bà cho hay Ủy ban Nobel vẫn chưa liên hệ được với Thủ tướng Ahmed qua điện thoại để thông báo rằng ông đã được trao giải Nobel Hòa bình. "Nếu ông ấy đang xem truyền hình, tôi xin chuyển lời chúc mừng nồng nhiệt nhất", Reiss-Andersen nói.

Văn phòng Thủ tướng Ethiopia sau đó đăng một thông báo trên Twitter, cho biết họ "rất vui được thể hiện lòng tự hào" khi ông Ahmed giành được giải Nobel Hòa bình, khẳng định ông đã "biến hòa bình, bao dung và hòa giải thành những thành tố chính sách chủ chốt trong chính quyền".

Khi một phóng viên hỏi Chủ tịch Ủy ban Nobel Na Uy rằng bà có thông điệp gì cho những người ủng hộ nhà hoạt động môi trường Greta Thunberg vì không được trao giải Nobel Hòa bình năm nay hay không, Reiss-Andersen khẳng định Ủy ban Nobel không bao giờ bình luận về quyết định của mình.

"Vào ngày công bố giải thưởng, chúng tôi không bình luận về việc ai được giải và ai không được", bà nhấn mạnh.

• Hai nhà văn châu Âu đoạt giải Nobel Văn chương 2018 và 2019
• Nghiên cứu về pin lithium-ion đoạt Nobel Hóa học 2019
• Nobel Vật lý 2019 vinh danh phát hiện về vũ trụ học và ngoại hành tinh
• Nobel Y Sinh 2019 cho nghiên cứu phản ứng của tế bào khi oxy thay đổi