Tìm thấy tàn tích kinh đô của đế quốc Mông Cổ

Các nhà nghiên cứu lần đầu tiên lập bản đồ chi tiết kinh đô do Thành Cát Tư Hãn xây dựng ở miền trung Mông Cổ cách đây 800 năm.

Tàn tích của Karakorum, kinh đô vào thế kỷ 13 của đế quốc Mông Cổ, vẫn tồn tại trên bề mặt Trái đất. Tuy nhiên, mô tả về kinh đô nằm ở trung tâm Mông Cổ ngày nay phần lớn nằm trong ghi chép của khách lữ hành châu Âu. Trong nghiên cứu công bố trên tạp chí Antiquity hôm 4/11, lần đầu tiên các nhà nghiên cứu sử dụng phương pháp địa vật lý tiên tiến để lập bản đồ chi tiết của Karakorum, giúp mở rộng hiểu biết về thành phố bị lãng quên này.


Tu viện Phật giáo được xây dựng phía trên tàn tích của Karakorum. (Ảnh: Aloxe/Wikimedia)

Karakorum hình thành vào khoảng năm 1220 khi Thành Cát Tư Hãn dựng lều trại ở nơi thung lũng sông Orkhon tiếp giáp với vùng đồng cỏ bằng phẳng. Là một nhà lãnh đạo kỳ cựu, ông nhận thấy vị trí dựng lều có tầm quan trọng chiến lược. Sau khi Thành Cát Tư Hãn qua đời năm 1227, con trai ông là Oa Khoát Đài cũng chọn nơi này làm kinh đô của đế quốc. Tại Karakorum, Oa Khoát Đài và những đại hãn tiếp theo xây dựng một cung điện tráng lệ để tiếp đón các sứ thần, thương nhân, thợ thủ công và lữ khách dọc theo Con đường Tơ lụa.

Trưởng nhóm nghiên cứu Jan Bemmann, nhà khảo cổ học ở Đại học Bonn và cộng sự, dành 52 ngày khảo sát khu vực rộng 465 hecta bằng SQUID (thiết bị giao thoa lượng tử siêu dẫn). Đây là công nghệ chuyên đo địa hình và từ trường dưới lòng đất để lập bản đồ tàn tích chưa khai quật bên dưới mặt đất. Sau đó, nhóm nghiên cứu kết hợp dữ liệu thu được với ảnh chụp từ trên cao, ghi chép lịch sử và kết quả khảo sát trước đó để tạo ra hình ảnh chi tiết về mật độ và cấu trúc của Karakorum.

Theo Bemmann, bản đồ mới cho phép các nhà nghiên cứu nhận biết vị trí của những tòa nhà gạch lớn và con đường chạy qua địa hình. Họ cũng có thể xác định nơi ở của tầng lớp thượng lưu bên trong tường thành. Nhóm của Bemmann phát hiện kinh đô của đế quốc Mông Cổ trải rộng hơn nhiều trong thung lũng sông Orkhon.

William xứ Rubruck, một tu sĩ dòng Francisco, từng tham quan Karakorum năm 1254 và ghi chép về chuyến đi. Theo Đại học Washington, bản chép tay của ông là một trong những mô tả lâu đời và kỹ lưỡng nhất về đế quốc Mông Cổ từ góc nhìn phương Tây. Vị tu sĩ bị cuốn hút bởi sự tráng lệ của cung điện lớn ở Karakorum.

Bemmann giải thích binh lính Mông Cổ bắt những người thợ tay nghề giỏi nhất ở Trung Á và đưa họ tới miền trung Mông Cổ để xây dựng kinh đô. Người Mông Cổ là dân du mục và không giỏi phát triển thành phố, vì vậy họ phải dựa vào tù nhân. Vào thế kỷ 15, Karakorum bị bỏ hoang. Các chuyên gia phát hiện vị trí chính xác của thành phố năm 1889, nhưng trong vài thập kỷ sau đó công tác khảo cổ ở đây rất thưa thớt.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Kỳ lạ chiếc tủ lạnh hoành tráng thời cổ đại

Kỳ lạ chiếc tủ lạnh hoành tráng thời cổ đại

Chắc hẳn nhiều người cho rằng tủ lạnh là thành tựu khoa học của thế kỷ 20. Ít người biết rằng tủ lạnh đã có từ thời cổ đại, từ năm 400 trước Công nguyên.

Đăng ngày: 02/07/2025
Đây là những cây mà NASA khuyên bạn nên trồng trong nhà

Đây là những cây mà NASA khuyên bạn nên trồng trong nhà

Bạn mới mua nhà nhưng không biết phải trang trí như thế nào? Hãy nghĩ ngay tới việc trồng cây cảnh, vừa "mát mắt" như các cụ nhà ta vẫn khen, lại vừa giúp phủ xanh Trái Đất này, dù chỉ là một phần bé nhỏ.

Đăng ngày: 01/07/2025
Món đồ cổ duy nhất trên thế giới không thể làm giả hay phục chế, độ linh diệu sánh ngang

Món đồ cổ duy nhất trên thế giới không thể làm giả hay phục chế, độ linh diệu sánh ngang "thượng thần"

'Di vật mồ côi' không thể làm giả, công nghệ hiện đại cũng khó phục chế, đến nay vẫn chưa ai có thể hiểu được bí ẩn mô hình kết cấu của nó.

Đăng ngày: 30/06/2025
Khủng long làm

Khủng long làm "chuyện ấy" như thế nào?

Loài vật này có trọng lượng lên tới hàng chục tấn, dài hàng chục mét. Với kích thước lớn như vậy, chúng sẽ làm "chuyện ấy" như thế nào?

Đăng ngày: 30/06/2025
Mộ cổ cháu gái Hoàng hậu Trung Hoa và bí ẩn 4 chữ

Mộ cổ cháu gái Hoàng hậu Trung Hoa và bí ẩn 4 chữ "người mở sẽ chết" trên nắp quan tài

Tây An được xem là một trong những nơi lưu giữ cổ vật nổi tiếng của Trung Quốc qua nhiều triều đại.

Đăng ngày: 30/06/2025
Kim tự tháp Ai Cập được xây dựng như thế nào?

Kim tự tháp Ai Cập được xây dựng như thế nào?

Người Aztec, người Maya và người Ai Cập cổ thuộc ba nền văn minh rất khác nhau nhưng lại cùng chung một biểu tượng: các kim tự tháp. Tuy nhiên, trong ba nền văn minh cổ đại này, những chuẩn mực về thiết kế kim tự tháp do người Ai Cập đặt ra được phần lớn mọi người công nhận là kiểu kim tự t

Đăng ngày: 29/06/2025
Những điều chưa biết về khủng long

Những điều chưa biết về khủng long

Khủng long chính là 1 trong những sinh vật cổ đại nổi tiếng nhất trên Trái Đất, với vô vàn bí ẩn thú vị đang dần được khám phá đến tận ngày nay.

Đăng ngày: 28/06/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News