Tìm thấy tàn tích kinh đô của đế quốc Mông Cổ
Các nhà nghiên cứu lần đầu tiên lập bản đồ chi tiết kinh đô do Thành Cát Tư Hãn xây dựng ở miền trung Mông Cổ cách đây 800 năm.
Tàn tích của Karakorum, kinh đô vào thế kỷ 13 của đế quốc Mông Cổ, vẫn tồn tại trên bề mặt Trái đất. Tuy nhiên, mô tả về kinh đô nằm ở trung tâm Mông Cổ ngày nay phần lớn nằm trong ghi chép của khách lữ hành châu Âu. Trong nghiên cứu công bố trên tạp chí Antiquity hôm 4/11, lần đầu tiên các nhà nghiên cứu sử dụng phương pháp địa vật lý tiên tiến để lập bản đồ chi tiết của Karakorum, giúp mở rộng hiểu biết về thành phố bị lãng quên này.
Tu viện Phật giáo được xây dựng phía trên tàn tích của Karakorum. (Ảnh: Aloxe/Wikimedia)
Karakorum hình thành vào khoảng năm 1220 khi Thành Cát Tư Hãn dựng lều trại ở nơi thung lũng sông Orkhon tiếp giáp với vùng đồng cỏ bằng phẳng. Là một nhà lãnh đạo kỳ cựu, ông nhận thấy vị trí dựng lều có tầm quan trọng chiến lược. Sau khi Thành Cát Tư Hãn qua đời năm 1227, con trai ông là Oa Khoát Đài cũng chọn nơi này làm kinh đô của đế quốc. Tại Karakorum, Oa Khoát Đài và những đại hãn tiếp theo xây dựng một cung điện tráng lệ để tiếp đón các sứ thần, thương nhân, thợ thủ công và lữ khách dọc theo Con đường Tơ lụa.
Trưởng nhóm nghiên cứu Jan Bemmann, nhà khảo cổ học ở Đại học Bonn và cộng sự, dành 52 ngày khảo sát khu vực rộng 465 hecta bằng SQUID (thiết bị giao thoa lượng tử siêu dẫn). Đây là công nghệ chuyên đo địa hình và từ trường dưới lòng đất để lập bản đồ tàn tích chưa khai quật bên dưới mặt đất. Sau đó, nhóm nghiên cứu kết hợp dữ liệu thu được với ảnh chụp từ trên cao, ghi chép lịch sử và kết quả khảo sát trước đó để tạo ra hình ảnh chi tiết về mật độ và cấu trúc của Karakorum.
Theo Bemmann, bản đồ mới cho phép các nhà nghiên cứu nhận biết vị trí của những tòa nhà gạch lớn và con đường chạy qua địa hình. Họ cũng có thể xác định nơi ở của tầng lớp thượng lưu bên trong tường thành. Nhóm của Bemmann phát hiện kinh đô của đế quốc Mông Cổ trải rộng hơn nhiều trong thung lũng sông Orkhon.
William xứ Rubruck, một tu sĩ dòng Francisco, từng tham quan Karakorum năm 1254 và ghi chép về chuyến đi. Theo Đại học Washington, bản chép tay của ông là một trong những mô tả lâu đời và kỹ lưỡng nhất về đế quốc Mông Cổ từ góc nhìn phương Tây. Vị tu sĩ bị cuốn hút bởi sự tráng lệ của cung điện lớn ở Karakorum.
Bemmann giải thích binh lính Mông Cổ bắt những người thợ tay nghề giỏi nhất ở Trung Á và đưa họ tới miền trung Mông Cổ để xây dựng kinh đô. Người Mông Cổ là dân du mục và không giỏi phát triển thành phố, vì vậy họ phải dựa vào tù nhân. Vào thế kỷ 15, Karakorum bị bỏ hoang. Các chuyên gia phát hiện vị trí chính xác của thành phố năm 1889, nhưng trong vài thập kỷ sau đó công tác khảo cổ ở đây rất thưa thớt.
Mộ cổ cháu gái Hoàng hậu Trung Hoa và bí ẩn 4 chữ "người mở sẽ chết" trên nắp quan tài
Tây An được xem là một trong những nơi lưu giữ cổ vật nổi tiếng của Trung Quốc qua nhiều triều đại.
Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá
Mới đây, các nhà cổ sinh vật học đã tìm ra mối liên hệ giữa vây cá và tay người, góp phần khẳng định nguồn gốc tiến hóa từ cá của chúng ta.
Hai cỗ xe ngựa bằng đồng lớn nhất trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng sống động đến kinh ngạc
Một trong những phát hiện đáng kinh ngạc nhất trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng, hoàng đế Trung Hoa đầu tiên, là hai cỗ xe ngựa được đúc bằng đồng.
Loại chữ bí truyền chưa được giải mã của thầy tu Ai Cập cổ
Khoảng năm 2.700 TCN, người Ai Cập cổ đại sáng tạo ra loại chữ viết mới được giản lược từ chữ tượng hình, được gọi là chữ Thầy tu.
Tìm thấy hang khổng lồ "do quái vật đào" ở Brazil
Hơn 1.500 đường hầm khổng lồ đã được phát hiện khiến chuyên gia đặt ra nhiều câu hỏi về loại quái vật thời tiền sử.
Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ
Trước thế kỷ XVIII, mọi người ngạc nhiên rằng, dòng sông ẩn mình trên sa mạc ít người biết đến này lại có một quá khứ huy hoàng sánh ngang với nền văn minh Ai Cập cổ.
