Vì sao bạn bị say tàu xe?

Nếu bạn có thể đọc sách khi đang đi xe, có thể xem bạn là người khá may mắn vì khoảng một phần ba dân số, việc đọc sách trong khi di chuyển trên ôtô, trên thuyền, trên tàu hoặc trên máy bay nhanh chóng làm họ cảm thấy buồn nôn, hay còn được gọi là say tàu xe. Vậy vì sao chúng ta lại bị say tàu xe?

Khái niệm phổ biến nhất để giải thích cho hiện tượng này là do sự sai lệnh tín hiệu giữa các giác quan. Khi di chuyển bằng ôtô, cơ thể bạn nhận được hai thông tin rất khác nhau. Mắt bạn đang nhìn thấy bên trong xe, dường như không hề chuyển động. Trong khi đó, tai bạn lại nói với não bộ rằng bạn đang tăng tốc.

Tai có một chức năng quan trọng khác ngoài nghe. Một nhóm cấu trúc nằm sâu bên trong tai được biết đến là hệ thống tiền đình, bộ phận mang lại cho chúng ta cảm nhận về sự cân bằng và chuyển động. Bên trong đó, có ba ống nhỏ hình bán nguyệt có khả năng cảm nhận được chuyển động, mỗi ống cho một chiều không gian. Và còn có hai khối mảnh như sợi tóc chứa đầy dịch lỏng. Khi bạn di chuyển, khối chất lỏng thay đổi và kích thích các sợi lông, báo cho não bộ biết bạn đang chuyển động theo phương ngang hay dọc.


Say tàu xe được cho là do sự sai lệnh tín hiệu giữa các giác quan.

Kết hợp tất cả những thứ đó lại, cơ thể bạn có thể cảm nhận được hướng chuyển động, gia tốc và cả góc của chuyển động. Vậy nên, khi đang ở trong ôtô, hệ thống tiền đình cảm nhận đúng về chuyển động của bạn, nhưng mắt bạn lại không thấy vậy, đặc biệt là khi bạn đang dán mắt vào trang sách.

Cũng có thể xảy ra chuyện ngược lại. Khi đang ngồi yên trong rạp chiếu phim và camera tạo những chuyển động nhanh trên màn hình rộng. Lần này mắt bạn lại nghĩ rằng cơ thể đang chuyển động trong khi tai bạn biết rằng bạn vẫn đang ngồi im. Nhưng tại sao sự mâu thuẫn thông tin này lại khiến chúng ta cảm thấy khổ sở đến vậy?

Các nhà khoa học cũng không biết chắc về nó, nhưng họ cho rằng nguyên nhân là do sự tiến hoá. Như bạn biết đấy, phương tiện di chuyển nhanh và công nghệ ghi hình chỉ mới xuất hiện vài thế kỷ nay, một khoảng thời gian rất nhỏ trong quá trình tiến hoá. Trong hầu hết lịch sử loài người, không có nhiều thứ có thể gây ra những kiểu xáo trộn cảm nhận như vậy ngoại trừ chất độc, khi đó cơ thể phát ra một mệnh lệnh không mấy dễ chịu để tống khứ tất cả mọi thứ mà chúng ta đã ăn ra ngoài.

Lý thuyết này có vẻ khá thuyết phục, nhưng cũng có rất nhiều điều còn chưa thể giải thích như tại sao phụ nữ lại dễ bị tác động hơn bởi say tàu xe hơn đàn ông, hay tại sao hành khách dễ bị nôn hơn tài xế. Chúng ta đều biết vài phương pháp phổ biến để chống say xe như nhìn xa về phía đường chân trời, nhai kẹo cao su, uống vài viên thuốc chống say, nhưng không có phương pháp nào là hoàn toàn chắc chắn.


Nguyên nhân dẫn đến say tàu xe có thể do tiến hóa.

Tại NASA, khi các nhà du hành bị phóng mạnh vào không gian vào không gian ở vận tốc 27,000 km/h, việc bị say trở thành vấn đề nghiêm trọng. Do đó, cần thêm nhiều nghiên cứu công nghệ mới nhất trong kỷ nguyên vũ trụ, NASA đã dành rất nhiều thời gian cố tìm cách giúp các nhà du hành tránh khỏi nôn mửa bằng cách chuẩn bị kỹ lưỡng khẩu phần ăn.

Giống như việc tìm hiểu bí ẩn của giấc ngủ, say tàu xe vẫn còn là một trong những vấn đề nghe có vẻ đơn giản nhưng vẫn còn nhiều góc khuất cần được khoa học khám phá.

Lí do thú vị của say xe

Loading...
TIN CŨ HƠN
11 sự thật thú vị ít biết về tờ 100 Đô la Mỹ

11 sự thật thú vị ít biết về tờ 100 Đô la Mỹ

Có lẽ bạn biết tờ tiền 100 USD của Mỹ là loại tiền có mệnh giá lớn nhất ở Mỹ hiện nay. Bạn cũng có thể nhớ rằng tờ tiền này có hình ảnh khuôn mặt của Benjamin Franklin.

Đăng ngày: 28/06/2025
8 siêu năng lực

8 siêu năng lực "quái dị" của cơ thể mà bạn chưa bao giờ nhận ra

Các bạn biết không, thực sự cơ thể của chúng ta kỳ diệu hơn các bạn nghĩ rất nhiều. Chúng ta có những "siêu năng lực" và vẫn sử dụng chúng hàng ngày, nhưng lại chưa bao giờ nhận ra điều đó.

Đăng ngày: 28/06/2025
Nguồn gốc và ý nghĩa của Giờ Trái đất

Nguồn gốc và ý nghĩa của Giờ Trái đất

Giờ Trái đất là sự kiện diễn ra hàng năm trên thế giới. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết ý nghĩa của các hoạt động trong ngày này.

Đăng ngày: 28/06/2025
Sự khác nhau giữa những người dùng bán cầu não trái và phải

Sự khác nhau giữa những người dùng bán cầu não trái và phải

Bộ não của chúng ta được chia làm hai bán cầu, mỗi bên thực hiện các chức năng khác nhau. Và việc sử dụng nhiều bán cầu não phải hay trái nhiều hơn sẽ quyết định những kỹ năng và sở thích của chúng ta.

Đăng ngày: 27/06/2025
Những thị trấn

Những thị trấn "ma" huyền bí nhất trái đất

Những thị trấn này không một bóng người, không khí lạnh âm u kì quái khiến bạn lạnh người khi đặt chân đến đây.

Đăng ngày: 27/06/2025
Xoáy nước là gì? Xoáy nước xuất hiện như thế nào?

Xoáy nước là gì? Xoáy nước xuất hiện như thế nào?

Nước sông đang chảy xiết, khi tới trụ cầu thì bị cản, nên phải lùi lại sau. Nhưng phía sau lại là dòng nước đang cuồn cuộn chảy tới, kéo nó chảy theo.

Đăng ngày: 27/06/2025
Xác định bạn hướng nội hay hướng ngoại trong 1 phút chỉ bằng một quả chanh

Xác định bạn hướng nội hay hướng ngoại trong 1 phút chỉ bằng một quả chanh

Bạn đã bao giờ tự hỏi mình là một người sống hướng ngoại ưa thích sự ồn ào náo nhiệt, hay là một người "sống nội tâm và hay khóc thầm"?

Đăng ngày: 27/06/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News