Vì sao nhiều nước chọn xây thành phố mới ở nơi có nguy cơ lũ lụt cao?
Theo nghiên cứu mới, nhiều nước đã và đang chọn xây thành phố mới ở nơi có nguy cơ lũ lụt cao. Việt Nam cũng nằm trong diện cần cảnh báo.
Nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature hôm đầu tháng 10 cho biết giai đoạn 1985-2015, số lượng khu định cư - từ làng xóm nhỏ đến thành phố lớn - có nguy cơ lũ lụt cao nhất đã tăng 122%.
Đông Á - Thái Bình Dương nguy cơ cao nhất
Ông Paolo Avner, nhà kinh tế cấp cao của Ngân hàng Thế giới và là tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Trong thời điểm con người cần phải thích ứng với biến đổi khí hậu, nhiều quốc gia lại thực sự gia tăng nhanh chóng các khu định cư mới tại vùng bị ảnh hưởng lũ lụt”.
“Đây là một xu hướng đáng lo ngại, đặc biệt khi biến đổi khí hậu đang làm gia tăng thảm họa lũ lụt trên toàn thế giới”, ông nói với Đài CNN.
Khu phố Matlacha bị phá hủy sau cơn bão Ian ở Fort Myers, Florida, vào ngày 30-9-2022 - (Ảnh: AFP).
Các nhà nghiên cứu phân tích bộ dữ liệu về nguy cơ lũ lụt toàn cầu. Đồng thời nghiên cứu dữ liệu về khuynh hướng định cư hằng năm trong 3 thập kỷ từ 1985-2015 để tìm hiểu những nhóm dân cư bị ảnh hưởng nhiều nhất do nguy cơ lũ lụt.
Họ nhận thấy trong giai đoạn này, khi số lượng khu định cư trên thế giới tăng 85%, quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh hơn nhiều ở những vùng lũ lụt có nguy cơ cao.
Theo báo cáo, hơn 11% diện tích xây dựng trên toàn cầu đối mặt với nguy cơ lũ lụt cao hoặc rất cao (có nguy cơ ngập sâu ít nhất 50cm).
Mức độ các khu định cư bị ảnh hưởng lũ lụt cao nhất ở Đông Á và khu vực Thái Bình Dương, thấp nhất ở Bắc Mỹ và châu Phi cận Sahara.
Các quốc gia có thu nhập trung bình cao có tỉ lệ người định cư mới lớn nhất lại nằm ở các vùng có nguy cơ lũ lụt cao nhất. Điển hình là Trung Quốc, quốc gia đã trải qua quá trình đô thị hóa rất nhanh và là nơi có gần một nửa số khu định cư mới được xây dựng ở nơi có nguy cơ lũ lụt cao từ năm 1985-2015.
Nhiều dự án phát triển mới ven biển Việt Nam "rơi vào vùng nguy hiểm"
Có nhiều lý do làm gia tăng số lượng công trình xây dựng trên đất dễ bị lũ lụt, nhưng khan hiếm đất là nguyên nhân chính.
Do những vùng đất an toàn hơn đã hết chỗ, người ta phải tìm nơi khác, thậm chí là các khu vực trước đây họ đã tránh.
Theo báo cáo, Việt Nam có khoảng 1/3 diện tích đất ven biển được xây dựng và các dự án phát triển mới đang bị rơi vào vùng đất nguy hiểm.
Lý do thứ hai là tiền. Đôi khi các cơ hội kinh tế được xem trọng hơn nguy cơ thảm họa được cho là "còn ở xa", chẳng hạn như đối với các thành phố cảng lớn, cộng đồng ven biển hoặc khu du lịch.
Các lý do khác bao gồm thiếu dữ liệu lũ lụt, quy hoạch đô thị kém hoặc quy định yếu kém.
Báo cáo khuyến nghị các nhà hoạch định chính sách và lập kế hoạch nên đầu tư vào phòng chống thiên tai, hệ thống cảnh báo sớm và có kế hoạch sơ tán ở những nơi nguy cơ lũ lụt cao; cũng như xem lại kế hoạch sử dụng đất và quy chuẩn xây dựng ở những nơi có nguy cơ lũ lụt.
Vì sao người châu Âu lại tiến hóa để có đôi mắt xanh?
Theo nhà thần kinh học Lance Workman thì khí hậu, bệnh trầm cảm và màu mắt có mối liên hệ chặt chẽ.
Tại sao đồ ăn của Ấn Độ chủ yếu là ở dạng sệt?
Người Ấn Độ đặc biệt thích chế biến các loại thực phẩm và gia vị thành dạng sệt, vì vậy khi nhắc đến đồ ăn Ấn Độ, người ta nghĩ ngay đến các loại bột nhão. Vậy tại sao người Ấn Độ thích ăn đồ ăn dạng sệt?
Vì sao dưa hấu mọc từ kẽ đá được ví như "mỏ bạc" nhưng tuyệt nhiên không ai dám nhân rộng?
Dù thu về rất nhiều lợi nhuận song người nông dân trồng dưa vẫn phải ngậm ngùi bỏ qua món hời này.
Tại sao long diên hương đắt hơn vàng?
Long diên hương chứa loại cồn không mùi ambrein có thể giúp nước hoa lưu lại lâu hơn nên có giá bán cực cao trên thị trường.
Vì sao Mỹ bỏ 450 triệu USD để dỡ bỏ 4 con đập trên dòng sông là “quê nhà” của cá hồi?
Mỹ quyết tâm dỡ bỏ 4 con đập với chi phí hàng trăm triệu USD trên cùng một dòng sông. Hóa ra quyết định này mang lại nhiều lợi ích bất ngờ.
Vì sao truyện cổ tích Hàn Quốc không bắt đầu bằng "Ngày xửa ngày xưa..."
Truyện cổ tích Hàn Quốc thường bắt đầu bằng một cụm từ độc nhất vô nhị: "Xưa, xưa lắm ở cái thời mà loài hổ còn hút thuốc...".
