Vỏ Trái đất tách đôi, kim cương hồng tràn lên bề mặt ở Úc

Hệ tầng Argyle ở Úc, nơi chứa 90% kim cương hồng trên thế giới, vừa hé lộ bí mật choáng váng liên quan đến siêu lục địa mất tích Nuna.

Một nghiên cứu dẫn đầu bởi tiến sĩ Hugo Olierook từ Đại học Curtin (Úc) đã tìm ra nguồn gốc của số kim cương hồng khổng lồ tại Hệ tầng Argyle, cũng như của nhiều loại kim cương màu trên thế giới.

Đó là một sự kiện cực kỳ khủng khiếp: Sự tách đôi của bề mặt hành tinh, trong một quá trình lớn, lâu dài và liên tục gọi là "kiến tạo mảng".


Kim cương hồng nhiều sắc độ ở Hệ tần Argyle nước Úc - (Ảnh: Murray Rayner).

Theo Live Science, kim cương hồng khác biệt với kim cương thông thường và cả kim cương xanh hay vàng, vốn có màu từ các tạp chất ni-tơ hay boron. Màu hồng huyền hoặc đó là do cấu trúc tinh thể bị uốn cong. Một số viên ở Argyle thậm chí có màu huyết dụ do tinh thể bị biến dạng quá trầm trọng.

Sự biến dạng đó đã giúp các nhà khoa học lần tìm về một sự kiện kiến tạo mảng khoảng 1,3 tỉ năm trước. Thời điểm đó, nước Úc nằm trên một siêu lục địa bị vỡ ra mang tên Nuna.

Quá trình tan rã của các siêu lục địa là do mảng kiến tạo bên dưới di chuyển, kéo theo các phần lục địa và đại dương mà chúng "cõng" bên trên bị di chuyển theo, tách rời hoặc hợp lại.

Mảng kiến tạo có thể được hiểu nôm na là các mảnh vỏ của Trái đất. Do đó, quá trình tan rã của một lục địa thực chất có nguồn gốc từ xáo trộn rất sâu trong lòng hành tinh.

Theo nghiên cứu mới, chính cú xé đôi của vỏ hành tinh này đã khiến kim cương hồng ở độ sâu hàng trăm km được đưa lên bề mặt. Đó cũng là lý do kho kim cương hồng ở Úc nằm ở rìa lục địa - địa điểm của vết nứt cổ xưa xé đôi Nuna.

Tất cả những biến động trên đã vẽ nên bức tranh hoàn chỉnh của sự ra đời kho kim cương độc nhất vô nhị: 1,8 tỉ năm trước, hai mảnh vỏ Trái đất cõng lục địa va chạm với nhau như một phần của sự hình thành Nuna, khiến kim cương giữ chúng bị chèn ép với áp suất khủng khiếp đến nỗi làm biến dạng các tinh thể, tạo nên màu hồng đẹp mắt.

500 triệu năm sau đó, Nuna tan rã và những thứ mà chúng vừa mới tôi luyện khi lục địa hình thành bị phun lên bề mặt do tác động mạnh mẽ của cú tách rời. Toàn bộ sự phun trào đá sâu lẫn kim cương này kéo dài chỉ vài ngày hoặc vài tuần.

Phát hiện mới không chỉ cho thấy nguồn gốc cực kỳ quý giá của kim cương hồng nước Úc, mà còn góp thêm mảnh ghép quan trọng vào bức tranh còn nhiều bí ẩn của quá trình kiến tạo mảng, tuy đáng sợ nhưng là một trong những yếu tố quan trọng giúp ổn định khí quyển và từ quyển, làm sự sống phát sinh, tiến hóa và được bảo vệ.

Loading...
TIN CŨ HƠN
11 sự thật hiển nhiên đã được xác nhận bởi khoa học

11 sự thật hiển nhiên đã được xác nhận bởi khoa học

Lợn thích tắm bùn, đàn ông thích nhìn ngực phụ nữ hay chăm làm bài tập về nhà điểm sẽ cao hơn... tất cả những điều này đã được giải thích bởi khoa học.

Đăng ngày: 04/06/2025
Bật mí bất ngờ về tính cách theo pha mặt trăng ngày sinh

Bật mí bất ngờ về tính cách theo pha mặt trăng ngày sinh

Pha mặt trăng (moon phase) có thể nói lên khá nhiều điều về tính cách của bạn.

Đăng ngày: 03/06/2025
Hé lộ bí mật bên trong máy gắp thú bông, từ đó đúc kết kinh nghiệm giúp bạn tăng tỷ lệ thắng gấp nhiều lần

Hé lộ bí mật bên trong máy gắp thú bông, từ đó đúc kết kinh nghiệm giúp bạn tăng tỷ lệ thắng gấp nhiều lần

Bạn có muốn kẹp được con thú bông sang trọng và dễ thương bên trong tủ kính chỉ bằng những cánh tay máy vô cùng yếu ớt?

Đăng ngày: 03/06/2025
Lần đầu tiên chụp được hình ảnh X quang của một nguyên tử

Lần đầu tiên chụp được hình ảnh X quang của một nguyên tử

Hình ảnh của thành tố hóa học nhỏ nhất cuối cùng đã được các nhà khoa học chụp được bằng tia X.

Đăng ngày: 03/06/2025
Mỹ công bố 2 nghiên cứu gây sốc, làm bùng nổ tranh cãi lớn: Có nên dùng bếp gas nữa hay không?

Mỹ công bố 2 nghiên cứu gây sốc, làm bùng nổ tranh cãi lớn: Có nên dùng bếp gas nữa hay không?

Nghiên cứu về loại nhiên liệu phổ biến đang được các gia đình sử dụng trong nhà bếp dường như đã làm dấy lên tranh cãi liệu chính phủ Mỹ có nên ban hành lệnh cấm sử dụng bếp gas hay không.

Đăng ngày: 02/06/2025

"Bật mí" công nghệ trên chiếc "áo lót" của các cầu thủ bóng đá

áo lót, áo lót của các cầu thủ bóng đá, áo theo dõi sức khỏe, thiết bị theo dõi sức khỏe, áo theo dõi chỉ số của cầu thủ, Catapult Sports, Electronic Performance and Tracking System, EPTS, Hệ thống theo dõi và hiệu suất điện tử

Đăng ngày: 02/06/2025
Những vật liệu cứng nhất hành tinh

Những vật liệu cứng nhất hành tinh

Nhờ công nghệ tiên tiến, các nhà khoa học đã cho ra đời những "siêu vật liệu" nhân tạo có độ cứng vượt trội hơn nhiều.

Đăng ngày: 02/06/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News