Vượt thời gian 13,3 tỉ năm, “hồn ma” vũ trụ nhân 3 trước người Trái đất

Kính viễn vọng không gian tối tân nhất thế giới James Webb đã phát hiện thêm một "hồn ma" cổ xưa của vũ trụ mang tên RX J2129-z95, đến từ thế giới chỉ mới 510 triệu tuổi sau vụ nổ Big Bang.

Nó là một hồn ma vượt thời gian theo nghĩa đen, bởi để ánh sáng từ vật thể truyền đi khoảng cách hàng tỉ năm ánh sáng đến được ống kính của James Webb bay quanh Trái đất, nó cũng đã mất chừng ấy năm.

Hình ảnh thu thập được là hình ảnh thuộc về quá khứ 13,3 tỉ năm trước (vũ trụ khoảng hơn 13,8 tỉ tuổi). Trong hiện tại, RX J2129-z95 có thể đã tan biến từ lâu.

RX J2129-z95 là một thiên hà bé nhỏ đang hình thành sao, một trong những "thủy tổ" của vũ trụ.


RX J2129-z95 bị nhân ba (G1, G2 và G3) trong dữ liệu James Webb - (Ảnh: NASA/ESA/CSA).

"Thể tích của thiên hà bằng khoảng một phần triệu Ngân Hà, nhưng chúng ta có thể thấy rằng nó vẫn đang hình thành với một số lượng sao mỗi năm" - Tiến sĩ Patrick Kelly, nhà thiên văn học từ Đại học Minnesota (Mỹ), tác giả chính của nghiên cứu mới cho biết.

Theo Sci-News, nó có đường kinh chỉ khoảng 106 năm ánh sáng. Để so sánh, thiên hà chứa Trái đất Milky Way (Ngân Hà) có đường kính ít nhất 100.000 năm ánh sáng, chưa tính quầng halo.

"Hồn ma" vừa được "khai quật" từ thế giới cổ xưa này không hiện ra đơn độc, mà làm bối rối các nhà thiên văn bởi 3 hình ảnh bị nhân bản khác nhau.

Chỉ có một cái là thật, còn lại là hai chiếc bóng phản chiếu của nó. Hiện tượng này là do James Webb đã quan sát vật thể cổ xưa này xuyên qua vùng không - thời gian bị bẻ cong do trường hấp dẫn của một vật thể gần hơn, gọi là "thấu kính hấp dẫn".

Thấu kính hấp dẫn lần này được tạo nên bởi một cụm thiên hà khổng lồ, giúp ánh sáng từ vật thể nhỏ bé và cổ xưa sáng hơn 20 lần so với thực tế.

Khám phá này giúp các nhà khoa học hiểu thêm về các thiên hà đầu tiên của vũ trụ, bước khởi đầu cho một loại quá trình hình thành, hủy diệt, sáp nhập... giúp tạo nên thế giới đa dạng của các thiên hà sau này.

Cung cấp cái nhìn về chúng để các nhà khoa học khắp thế giới nghiên cứu cũng là nhiệm vụ chính của James Webb, công trình hơn 9 tỉ USD được phát triển và điều hành chính bởi NASA, với sự hỗ trợ của hai cơ quan vũ trụ châu Âu - Canada là ESA và CSA.

Nghiên cứu mới về RX J2129-z95 vừa được công bố trên tạp chí khoa học Science.

TIN CŨ HƠN
Xuất hiện

Xuất hiện "xác chết" vũ trụ gây sốc, đánh đổ mọi lý thuyết thiên văn

Các nhà khoa học Đức và Brazil lần lượt tìm hiểu về một "xác chết lang thang" trong tàn dư siêu tân tinh HESS J1731-347 cách Trái đất 8.150 năm ánh sáng, song không thể hiểu nó là gì.

Đăng ngày: 04/11/2025
Bụi Mặt Trăng: Mối nguy hiểm đối với các nhà du hành vũ trụ

Bụi Mặt Trăng: Mối nguy hiểm đối với các nhà du hành vũ trụ

Theo Live Science giải thích, bụi mặt trăng thực sự rất có hại cho con người.

Đăng ngày: 04/11/2025
Truyền thuyết về 12 chòm sao

Truyền thuyết về 12 chòm sao

12 chòm sao hoàng đạo và những truyền thuyết về chúng. Bạn có bao giờ tự hỏi những biểu tượng xinh xắn đại diện cho cung hoàng đạo của mình có xuất xứ từ đâu? Biết được bí mật các chòm sao cũng là một cách để hiểu hơn về bản thân và những người xung quanh.

Đăng ngày: 03/11/2025
Thiên thạch va trúng kính viễn vọng 10 tỉ USD của NASA

Thiên thạch va trúng kính viễn vọng 10 tỉ USD của NASA

Một thiên thạch nhỏ đã va vào kính viễn vọng không gian James Webb, làm biến dạng một trong những tấm gương của kính song không ảnh hưởng đến lịch trình quan sát dự kiến.

Đăng ngày: 02/11/2025
Hiện tượng vũ trụ được Einstein tiên đoán có thể thay đổi cái nhìn về vũ trụ như chúng ta đã biết!

Hiện tượng vũ trụ được Einstein tiên đoán có thể thay đổi cái nhìn về vũ trụ như chúng ta đã biết!

Quá trình này có thể được sử dụng để khám phá một lớp hạt siêu nhẹ hoàn toàn mới và cung cấp thông tin trực tiếp về khối lượng và trạng thái của các đám mây “nguyên tử hấp dẫn”.

Đăng ngày: 02/11/2025
Các nhà khoa học công bố phát hiện mới về lỗ đen

Các nhà khoa học công bố phát hiện mới về lỗ đen

Giới khoa học giờ đây có thể biết điều gì đang diễn ra bên trong lỗ đen và một phần nguyên lý hoạt động của thiên thể này.

Đăng ngày: 02/11/2025
Đêm nay Trái đất có hành vi lạ, vật thể bóng tối hiện hình

Đêm nay Trái đất có hành vi lạ, vật thể bóng tối hiện hình

Theo tờ Space, người yêu thiên văn có thể chứng kiến hiện tượng Trái đất phát sáng đặc biệt, kéo trăng non lẽ ra còn vô hình đầu tháng âm lịch ra khỏi bóng tối.

Đăng ngày: 02/11/2025
Khoa Học News