Xác ướp 2 đôi nam nữ "kể" chuyện khó tin về cái chết ở đảo băng

4 thanh niên Eskimo sống vào những năm 1500 đã thành xác ướp nhờ khí hậu đặc biệt của hòn đảo Greenland, giữ nguyên bí mật về cái chết trẻ cho đến tận hôm nay.

Sau hơn 9 thập kỷ được khai quật, kỹ thuật hiện đại đã giúp các nhà khoa học Canada hiểu được nguyên nhân cái chết của 4 thợ săn đảo Greenland, những người rong ruổi bằng thuyền kayak giữa vùng băng giá này từ 500 năm trước. "Lời kể" của xác ướp thông qua các máy quét hiện đại thật khó tin: họ chết vì… ô nhiễm không khí gây xơ vữa động mạch.

Trước đó, các nhà khoa học từ Trung tâm Chăm sóc sức khỏe cao cấp Milwaukee (Mỹ) đã thắc mắc vì sao 4 xác ướp người Inuit (còn gọi là người Eskimo) này lại biểu hiện những cái chết trẻ do bệnh tật, cho dù họ được xác định là có chế độ ăn lành mạnh bậc nhất thế giới, với nguồn đạm chính là các loại cá, chim, động vật có vú sống ở biển.


Một trong các xác ướp - (ảnh: JAMA Network Open).

Các hình ảnh tái hiện 3D từ kết quả CT scan thể hiện phần cơ thể bên trong càng gây ngạc nhiên: họ đã chết vì chứng xơ vữa động mạch, vấn đề gây tử vong hàng đầu ở các quốc gia phát triển, do có thể dẫn đến đột quỵ, nhồi máu cơ tim và nhiều biến chứng khác. Xơ vữa động mạch ngày nay có nguyên nhân chủ yếu do chế độ ăn thiếu lành mạnh, nhiều cholesterol.

Thế nhưng, trong mạch máu của các thợ săn luôn anh lành mạnh này, cholesterol dư thừa vẫn tạo thành những mảng bám làm tắc nghẽn mạch, cho dù lượng Omega-3 dồi dào từ chế độ ăn nhiều cá của họ vẫn được cho là đẩy lùi xơ vữa động mạch.

Phân tích sâu hơn đưa ra kết quả bất ngờ: họ mắc bệnh không do ăn uống, mà do phải sống thường xuyên trong bầu không khí ô nhiễm – chính từ những đống lửa mà họ đã đốt thường xuyên để chống lại cái lạnh và nấu nướng. Các nghiên cứu hiện đại cũng từng chứng minh ô nhiễm không khí có thể là nguyên nhân gây ra các vấn đề tim mạch và chuyển hóa.


Ảnh dựng từ kết quả CT scan cho thấy mỡ đã bao vây các mạch máu của các thanh niên này  - (ảnh: JAMA Network Open).

4 xác ướp này được khai quật từ năm 1929. Có vẻ họ không cố gắng ướp xác khi qua đời, nhưng cái lạnh của hòn đảo Greenland đã biến họ thành xác ướp. Họ gồm 2 nam và 2 nữ, tuổi từ 18-30. Họ sống trong những túp lều làm bằng đá và xương cá voi; săn bắn trên thuyền kayak bằng giáo, cung tên; bắt cá, chim, hải cẩu… để sinh tồn.

Nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí khoa học JAMA Network Open .

TIN CŨ HƠN
Mộ cổ cháu gái Hoàng hậu Trung Hoa và bí ẩn 4 chữ

Mộ cổ cháu gái Hoàng hậu Trung Hoa và bí ẩn 4 chữ "người mở sẽ chết" trên nắp quan tài

Tây An được xem là một trong những nơi lưu giữ cổ vật nổi tiếng của Trung Quốc qua nhiều triều đại.

Đăng ngày: 14/10/2025
Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá

Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá

Mới đây, các nhà cổ sinh vật học đã tìm ra mối liên hệ giữa vây cá và tay người, góp phần khẳng định nguồn gốc tiến hóa từ cá của chúng ta.

Đăng ngày: 12/10/2025
Tìm thấy hang khổng lồ

Tìm thấy hang khổng lồ "do quái vật đào" ở Brazil

Hơn 1.500 đường hầm khổng lồ đã được phát hiện khiến chuyên gia đặt ra nhiều câu hỏi về loại quái vật thời tiền sử.

Đăng ngày: 05/10/2025
Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Trước thế kỷ XVIII, mọi người ngạc nhiên rằng, dòng sông ẩn mình trên sa mạc ít người biết đến này lại có một quá khứ huy hoàng sánh ngang với nền văn minh Ai Cập cổ.

Đăng ngày: 05/10/2025
Ngắm xác ướp “công chúa mỉm cười” quyến rũ nhất thế giới

Ngắm xác ướp “công chúa mỉm cười” quyến rũ nhất thế giới

Nghĩa trang Xiaohe nằm trong sa mạc Taklamakan ở tây bắc Trung Quốc nổi tiếng thế giới với hàng trăm xác ướp bí ẩn.

Đăng ngày: 21/09/2025
Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Phát hiện loài ếch cổ đại từng ăn thịt khủng long

Dài 41cm và nặng hơn em bé sơ sinh, ếch Beelzebufo được coi là loài ếch lớn nhất từng tồn tại với khả năng săn mồi đáng kinh ngạc.

Đăng ngày: 18/09/2025
5 cuộc Đại Tuyệt chủng đáng sợ trong lịch sử Trái đất

5 cuộc Đại Tuyệt chủng đáng sợ trong lịch sử Trái đất

Ngược dòng lịch sử tìm hiểu về 5 cuộc Đại Tuyệt chủng trên Trái đất và đi tìm lời giải cho cuộc Đại Tuyệt chủng thứ 6.

Đăng ngày: 18/09/2025
Khoa Học News