Xe người ngồi trong bánh ra đời hơn 100 năm trước

Giai đoạn 1860 - 1930, xe một bánh monowheel thường xuyên được đề cập như một loại phương tiện di chuyển kiểu mới dù gặp nhiều vấn đề thiết kế.

Năm 1869, nhà phát minh người Pháp Richard C. Hemmings chế tạo xe một bánh monowheel đầu tiên được cấp bằng sáng chế, trông giống chiếc bánh xe khổng lồ với một chỗ ngồi bên trong. Tuy nhiên, xe thực chất có hai bánh. Dưới yên là bánh thứ hai nhỏ hơn. Người lái sẽ đạp để làm bánh nhỏ di chuyển, khiến bánh lớn cũng di chuyển theo. Khi đó, xe một bánh đã được nhận xét là phương tiện di chuyển khó sử dụng và không thiết thực với người bình thường.


Xe một bánh monowheel của Richard C. Hemmings (trái) và xe một bánh "quái vật" kích thước 4,3 m của giáo sư E. J. Christie năm 1923. (Ảnh: Rare Historical Photos).

Đến đầu thế kỷ 20, các nhà phát minh thử nghiệm những mẫu xe một bánh chạy bằng động cơ thực sự. Một số nhà thiết kế thậm chí chế tạo xe gắn cánh quạt máy bay phía trước để hỗ trợ di chuyển. Không có thiết kế nào trong số này được đưa vào sản xuất hàng loạt.

Những năm 1930, các tạp chí khoa học bắt đầu giới thiệu những thiết kế xe một bánh giống ôtô với khung kim loại bao quanh và chở được vài người.

Mẫu thiết kế nổi tiếng nhất của loại phương tiện kỳ lạ này có lẽ là mẫu xe do tiến sĩ J. A. Purves tạo ra vào năm 1932. Mẫu xe gắn động cơ này mang tên Dynasphere, có thể đạt tốc độ tối đa 25 - 30km/h. Purves tin rằng xe một bánh là phương tiện di chuyển gắn động cơ đơn giản nhất có thể. Tuy nhiên, Dynasphere không bao giờ thành công như ông mong đợi. Nó không phải là phương tiện chạy ổn định, chỉ chở được một hành khách cùng người lái và gặp nhiều vấn đề không thể khắc phục về thiết kế.


Xe một bánh Dynasphere. (Video: British Pathé)

Xe một bánh monowheel khác với xe một bánh unicycle vì người lái ngồi bên trong bánh xe, không phải ngồi phía trên hoặc bên ngoài bánh, và hoạt động giống như một ổ bi khổng lồ. Người lái và động cơ neo vào bánh trong, trong khi động cơ đẩy bánh ngoài tiến về phía trước.

Monowheel có thể dựng thẳng nhờ những nguyên tắc giống con quay hồi chuyển. Miễn là có một ngoại lực tạo ra chuyển động, trong trường hợp này là động cơ (dù một số xe chạy bằng bàn đạp), xe sẽ chạy được.

Điều khiển monowheel đổi hướng rất khó do chúng không có các bánh khác hỗ trợ và thiết kế có phần kỳ quặc cũng khiến việc xử lý trở nên rắc rối. Người lái thường muốn đặt chân sát mặt đất để xe không đổ nhào.

Ngoài ra, nếu cỗ xe trang bị một động cơ mạnh mẽ thì cũng khó có thể sử dụng tối đa sức mạnh của động cơ với thiết kế này. Sự thiếu ổn định khi không di chuyển về phía trước khiến việc phanh cũng vô cùng khó khăn.

Nhìn chung, có nhiều vấn đề cố hữu trong thiết kế mà các nhà phát minh cần khắc phục như tầm nhìn bị cản trở, thiếu ổn định, khó lái và hiện tượng "chuột nhảy". Hiện tượng này có thể xảy ra khi người lái tăng tốc hoặc phanh quá nhanh, khiến lực tác dụng vượt quá trọng lực giữ người lái ở phần dưới của bánh xe. Khi đó, người lái có nguy cơ bị quay tròn bên trong bánh giống như chuột nhảy - một loại thú cưng - khi nó đột ngột dừng chạy mà bánh xe vẫn quay.

Cuối cùng, xe một bánh monowheel chưa từng thịnh hành. Ngày nay, người ta vẫn chế tạo và thử lái loại xe này, nhưng thường chỉ để giải trí.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Top 4 bí ẩn thú vị nhất thế giới cuối cùng đã được giải đáp!

Top 4 bí ẩn thú vị nhất thế giới cuối cùng đã được giải đáp!

Bất chấp nhiều thế kỷ nghiên cứu, vũ trụ và hành tinh của chúng ta vẫn còn là điều bí ẩn.

Đăng ngày: 01/06/2025
Phong tục lễ Tạ Ơn khác biệt khắp năm châu

Phong tục lễ Tạ Ơn khác biệt khắp năm châu

Lễ Tạ Ơn không chỉ có riêng ở Mỹ mà còn được tổ chức ở nhiều quốc gia với tên gọi, phong tục và nghi lễ riêng biệt.

Đăng ngày: 01/06/2025
Đâu mới là giới hạn thực sự của thể chất con người?

Đâu mới là giới hạn thực sự của thể chất con người?

Bắt đầu từ thời kỳ Chiến tranh Lạnh, người Mỹ và Liên Xô từng đua nhau thực hiện những nghiên cứu nhằm khai phá sức mạnh tiềm năng của con người.

Đăng ngày: 31/05/2025
Phát hiện hoạt động lạ ở não bộ trong thời khắc cận tử của con người

Phát hiện hoạt động lạ ở não bộ trong thời khắc cận tử của con người

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện sự gia tăng hoạt động điện trong não những người sắp chết, nó có thể liên quan đến những trải nghiệm có ý thức vào giây phút sống cuối cùng của một con người.

Đăng ngày: 31/05/2025
Nhân loại 100 triệu năm sau: Hành trình tiến hóa ngoài sức tưởng tượng!

Nhân loại 100 triệu năm sau: Hành trình tiến hóa ngoài sức tưởng tượng!

Khi nhìn lên các vì sao, bạn đã bao giờ nghĩ Trái đất sẽ trông như thế nào sau 100 triệu năm nữa chưa? Con người sẽ sống như thế nào vào thời điểm đó?

Đăng ngày: 31/05/2025
Thế giới song trùng: Khi 2 vận động viên mang cùng tên họ, cùng gương mặt nhưng kết quả ADN lại gây sốc

Thế giới song trùng: Khi 2 vận động viên mang cùng tên họ, cùng gương mặt nhưng kết quả ADN lại gây sốc

Đối với những trường hợp song trùng, những người giống nhau về vẻ ngoài có thể được gặp phải trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, cũng có trường hợp song trùng khác khó có thể lý giải.

Đăng ngày: 30/05/2025
Cứng đơ như gỗ, chế biến nửa năm mới được, song nguyên liệu có giá hơn 1 triệu đồng/kg này vẫn đắt khách

Cứng đơ như gỗ, chế biến nửa năm mới được, song nguyên liệu có giá hơn 1 triệu đồng/kg này vẫn đắt khách

Nếu lần đầu biết đến nguyên liệu này, bạn sẽ thấy nó chắc khác gì khúc gỗ, cứng đơ và không hề có hương vị. Song, đây lại là một phần không thể thiếu trong các món ăn của một quốc gia nổi tiếng sống thọ.

Đăng ngày: 30/05/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News