12.000 năm trước, con người 2 lần "thay hình đổi dạng"?

Hai nghiên cứu mới cho thấy tác động từ sự phát triển xã hội có thể khiến con người thay đổi triệt để từ hình dáng bên ngoài cho đến các chức năng bên trong cơ thể.

Nghiên cứu thứ nhất vừa công bố trên tạp chí Frontiers in Genetics tiết lộ rằng loài người sống ở châu Âu trong thời kỳ đồ đá mới (khoảng 10.000 năm trước Công Nguyên đến 4.500 năm trước Công Nguyên) từng thay đổi ngoạn mục về vóc dáng, màu da, nguy cơ bệnh lý và trí thông minh.


Con người có thể đã "thay hình đổi dạng" cực kỳ linh hoạt trong quá khứ? - (Ảnh: Gorodenkoff)

Theo Ancient Origins, nhóm các nhà nghiên cứu di truyền từ Trung tâm Y tế Đại học Radboud ở Nijmegen (Hà Lan) và Trung tâm Bệnh truyền nhiễm Helmholtz (Đức) đã nghiên cứu hồ sơ di truyền của hơn 800 người châu Âu cổ đại, được tổng hợp từ các mẫu DNA lấy từ các bộ xương được khai quật từ nhiều địa điểm khảo cổ khác nhau.

Đối chiếu với DNA của người châu Âu hiện đại, học phát hiện ra sự thay đổi đáng kinh ngạc của các tập hợp gien liên quan đến sắc tố da, cân nặng, chỉ số khối, sự trao đổi chất, cholesterol, hoạt động não bộ...

Rõ ràng, trong vài ngàn năm của thời đại đồ đá mới, dường như sự thay đổi về công nghệ sản xuất công cụ lao động và cách thức lao động đã tác động cực mạnh đến những người cổ đại này.

Họ đã trở nên cao hơn, da sáng màu hơn, thông minh hơn nhưng dễ mắc bệnh tim mạch hơn.

Trong đó thú vị nhất là sự thay đổi khiến người châu Âu càng hiện đại càng dễ bị thừa cholesterol xấu và bệnh tim mạch hơn: đó là do các gien liên quan đến thiệt hại này lại có lợi cho não bộ. Do đó con người đã tự thực hiện sự "đánh đổi" để sở hữu đầu óc thông minh hơn.

Ngược lại, một nghiên cứu dẫn đầu bởi phó giáo sư Stephanie Marciniak từ Khoa nhân chủng học, Đại học Bang Pensylvania (Mỹ), vừa công bố trên tạp chí PNAS, thì lại khẳng định vào mốc 10.000 năm trước Công Nguyên, con người cũng từng... lùn đi 3,8 cm.

Theo Daily Mail, việc thay đổi từ xã hội săn bắt hái lượm sang xã hội nông nghiệp sơ khai đã khiến họ phải chịu đựng một quãng thời gian dinh dưỡng kém và gánh nặng bệnh tật gia tăng, dẫn đến sự thay đổi về vóc dáng.

Công trình cũng dựa trên phân tích DNA, từ 167 cá thể được tìm thấy khắp châu Âu, sống vào khoảng 38.000 năm về trước đến 2.400 năm về trước.

Theo các chuyên gia, rất có thể những thay đổi xã hội tinh vi đã gây tác động khác nhau lên các nhóm người khác nhau với khả năng thích nghi khác nhau với thay đổi về môi trường. Cũng có thể con người đã vượt qua giai đoạn khó khăn của mốc bắt đầu thời đại đồ đá mới để ngay lập tức đảo ngược các biến đổi có vẻ "đi lùi" ban đầu.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Kỳ lạ chiếc tủ lạnh hoành tráng thời cổ đại

Kỳ lạ chiếc tủ lạnh hoành tráng thời cổ đại

Chắc hẳn nhiều người cho rằng tủ lạnh là thành tựu khoa học của thế kỷ 20. Ít người biết rằng tủ lạnh đã có từ thời cổ đại, từ năm 400 trước Công nguyên.

Đăng ngày: 02/07/2025
Đây là những cây mà NASA khuyên bạn nên trồng trong nhà

Đây là những cây mà NASA khuyên bạn nên trồng trong nhà

Bạn mới mua nhà nhưng không biết phải trang trí như thế nào? Hãy nghĩ ngay tới việc trồng cây cảnh, vừa "mát mắt" như các cụ nhà ta vẫn khen, lại vừa giúp phủ xanh Trái Đất này, dù chỉ là một phần bé nhỏ.

Đăng ngày: 01/07/2025
Món đồ cổ duy nhất trên thế giới không thể làm giả hay phục chế, độ linh diệu sánh ngang

Món đồ cổ duy nhất trên thế giới không thể làm giả hay phục chế, độ linh diệu sánh ngang "thượng thần"

'Di vật mồ côi' không thể làm giả, công nghệ hiện đại cũng khó phục chế, đến nay vẫn chưa ai có thể hiểu được bí ẩn mô hình kết cấu của nó.

Đăng ngày: 30/06/2025
Khủng long làm

Khủng long làm "chuyện ấy" như thế nào?

Loài vật này có trọng lượng lên tới hàng chục tấn, dài hàng chục mét. Với kích thước lớn như vậy, chúng sẽ làm "chuyện ấy" như thế nào?

Đăng ngày: 30/06/2025
Mộ cổ cháu gái Hoàng hậu Trung Hoa và bí ẩn 4 chữ

Mộ cổ cháu gái Hoàng hậu Trung Hoa và bí ẩn 4 chữ "người mở sẽ chết" trên nắp quan tài

Tây An được xem là một trong những nơi lưu giữ cổ vật nổi tiếng của Trung Quốc qua nhiều triều đại.

Đăng ngày: 30/06/2025
Kim tự tháp Ai Cập được xây dựng như thế nào?

Kim tự tháp Ai Cập được xây dựng như thế nào?

Người Aztec, người Maya và người Ai Cập cổ thuộc ba nền văn minh rất khác nhau nhưng lại cùng chung một biểu tượng: các kim tự tháp. Tuy nhiên, trong ba nền văn minh cổ đại này, những chuẩn mực về thiết kế kim tự tháp do người Ai Cập đặt ra được phần lớn mọi người công nhận là kiểu kim tự t

Đăng ngày: 29/06/2025
Những điều chưa biết về khủng long

Những điều chưa biết về khủng long

Khủng long chính là 1 trong những sinh vật cổ đại nổi tiếng nhất trên Trái Đất, với vô vàn bí ẩn thú vị đang dần được khám phá đến tận ngày nay.

Đăng ngày: 28/06/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News