Ảo ảnh quang học khiến bạn "biết nhưng vẫn bị lừa"

Người ta nói "thấy thì tin", nhưng liệu bạn có thực sự tin vào những gì mình nhìn thấy?

Nhìn vào hình ảnh dưới đây, bạn có thấy 2 hình tròn màu cam có cùng kích thước?


Ảo ảnh hình tròn màu cam. (Ảnh: Visme).

Nếu câu trả lời là có, bạn đã chính thức bị ảo ảnh quang học đánh lừa. Thậm chí dù đã biết trước câu trả lời, chúng ta vẫn có cảm giác rằng vòng tròn màu cam bên trái nhỏ hơn bên phải. Tuy nhiên trên thực tế, chúng có kích thước bằng nhau.

Đó là một ví dụ điển hình về cách thức mà các ảo giác quang học diễn ra. Chúng có thể được xem như một hình thức thách thức nhận thức của chúng ta về thực tế.

Khoa học cho rằng chúng ta thấy bằng cách học cách nhìn. Bộ não của chúng ta đã phát triển để xác định các mẫu, tạo ra các mối liên kết bằng cách tương tác với thế giới thực. Đó là một bản năng sinh tồn.

Tuy nhiên, khi một tình huống thị giác xuất hiện và khác với những gì mà bộ não của chúng ta gọi là "chuẩn mực", ảo ảnh quang học sẽ xuất hiện.

Nó là kết quả của phản ứng của bộ não đối với những trải nghiệm thị giác bất thường, và đi đến những diễn giải có vẻ "không phù hợp".


Hiệu ứng Troxler. (Ảnh: Visme).

Nhìn chằm chằm vào trung tâm của hình ảnh mờ bên trên mà không chớp mắt. Sau vài giây, có phải bạn thấy hình ảnh bắt đầu biến mất?

Ảo ảnh thị giác này được gọi là Hiệu ứng Troxler, do bác sĩ người Thụy Sĩ Ignaz Paul Vital Troxler phát hiện lần đầu tiên vào năm 1804.

Nó tiết lộ về cách thức mà hệ thống thị giác của chúng ta thích ứng với các kích thích giác quan, cụ thể là ngừng phản ứng với các kích thích không thay đổi theo thời gian.

Trong trường hợp này, bạn có thể thấy rất rõ rằng hình ảnh mờ ở hậu cảnh đã dần biến mất khỏi ý thức của chúng ta.


Ảo ảnh Checker Shadow. (Ảnh: Visme).

Trong ảo ảnh thị giác nổi tiếng có tên gọi "Ảo ảnh bóng kẻ caro", ô vuông được đánh dấu bằng chữ A trông tối hơn nhiều so với chữ B, phải không?

Nhưng trên thực tế, chúng có cùng một màu xám.

Đó là một ví dụ kinh điển về cách mà hệ thống thị giác của chúng ta không thể nhận thức một cách tuyệt đối.

Ở đây, tình huống diễn giải trực quan trên bàn cờ rất phức tạp: Có ánh sáng chiếu lên bề mặt, sau đó có bóng do hình trụ tạo ra, chiếu lên cả ô sáng và ô tối.

Điều này khiến não của chúng ta nhầm lẫn khi xác định màu sắc của ô vuông A và B, kết quả là đưa ra những phán đoán sai lầm.


Ảo ảnh hoa cà tím. (Ảnh: Visme).

Sau khi nhìn vào chữ thập ở giữa khoảng vài giây, bạn sẽ bắt đầu thấy một chấm màu xanh lục chạy vòng quanh. Nhìn lâu hơn, chúng ta sẽ thấy các chấm màu tím như biến mất.

Hiệu ứng có tên gọi "dư ảnh võng mạc tiêu cực" xảy ra khi hệ thống nhận thức của chúng ta thích nghi để lấp đầy khoảng trống do "dư ảnh" của các màu bổ sung trên một màu trung tính để lại.

Trong trường hợp này, sự biến mất của các chấm màu hoa cà tạo ra sự xuất hiện của các dư ảnh có màu bổ sung (xanh lục).


Ảo ảnh Poggendorff. (Ảnh: Visme).

Nhìn vào hình bên trái, đường màu đen dường như thẳng hàng với đường màu xanh. Tuy nhiên trên thực tế, đường màu đen lại được xếp thẳng hàng với đường màu đỏ, như thể hiện trong hình ảnh bên phải.

Johann Poggendorff, một nhà vật lý người Đức, là người đầu tiên mô tả ảo ảnh này vào năm 1860. Nó tiết lộ cách bộ não của chúng ta cảm nhận độ sâu và hình dạng hình học, nhưng nguyên nhân của ảo ảnh quang học này vẫn chưa được giải thích thỏa đáng.


Ảo ảnh Shepard. (Ảnh: Visme).

Khi nhìn vào hai chiếc bàn trên, bạn sẽ tin rằng chúng không thể có cùng kích thước. Ít nhất là chiếc bàn bên trái có vẻ kém vuông hơn bàn bên phải. Tuy nhiên trên thực tế, 2 mặt bàn này lại giống y hệt nhau.

Ảo ảnh thị giác đơn giản nhưng đáng kinh ngạc này do nhà tâm lý học người Mỹ Roger Shepard trình bày trong cuốn sách Mind Sights (xuất bản năm 1990).

Nó cho thấy hệ thống thị giác của chúng ta phần lớn bị ảnh hưởng bởi trải nghiệm của chúng ta với thế giới bên ngoài và do đó đôi khi can thiệp vào thực tế.

Cụ thể trong ảo ảnh này, lỗi nhận thức là do bộ não của chúng ta không thể không diễn giải 3D các hình ảnh 2D và cảm nhận các kích thước rất khác nhau do phối cảnh bị rút ngắn.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Có tới 12 loại cầu vồng và không phải lúc nào cũng có đủ 7 màu cơ bản

Có tới 12 loại cầu vồng và không phải lúc nào cũng có đủ 7 màu cơ bản

Hồi nhỏ đi học chúng ta đã được dạy là cầu vồng hình thành khi các hạt nước trong không khí hoạt động như một cái lăng kính nhỏ, uốn, chia tách ánh sáng từ Mặt Trời và khi có đủ nước, đủ ánh nắng thì chúng ta có một quan cảnh rực rỡ với 7 màu sắc đẹp mắt.

Đăng ngày: 12/05/2025
Liệu có thể dự đoán trước bộ phim nào thắng giải Oscar?

Liệu có thể dự đoán trước bộ phim nào thắng giải Oscar?

Giải thưởng Viện Hàn lâm thường được biết đến với tên Giải Oscar là giải thưởng điện ảnh của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh (Hoa Kỳ).

Đăng ngày: 12/05/2025
Top 10 người có chỉ số IQ cao nhất thế giới

Top 10 người có chỉ số IQ cao nhất thế giới

Trên thế giới có những con người xuất chúng với chỉ số thông minh vượt trội như Albert Einstein, Stephen Hawking. Tuy nhiên, trong lịch sử thế giới có rất nhiều người có chỉ số IQ cao hơn hai nhà bác học trên.

Đăng ngày: 11/05/2025
Tại sao hình trong gương quay ngược từ trái sang phải chứ không lộn từ trên xuống?

Tại sao hình trong gương quay ngược từ trái sang phải chứ không lộn từ trên xuống?

Hãy tự mình đứng trước gương và bạn sẽ thấy điều này ngay lập tức. Dòng chữ trên chiếc áo phông của bạn trong gương bị ngược. Phần rẽ ngôi của tóc bạn cũng chuyển sang bên khác.

Đăng ngày: 11/05/2025
Nếu thảm họa hạt nhân xảy ra, đâu là nơi an toàn nhất để trú ẩn?

Nếu thảm họa hạt nhân xảy ra, đâu là nơi an toàn nhất để trú ẩn?

Một nghiên cứu khoa học đưa ra lời khuyên khi xảy ra thảm họa hạt nhân, bao gồm cả những nơi tồi tệ nhất có thể trú ẩn.

Đăng ngày: 11/05/2025
Huyền thoại con tàu Noah có thật hay không?

Huyền thoại con tàu Noah có thật hay không?

Đối với những người theo đạo Thiên Chúa Giáo và những ai đã từng đọc kinh thánh thì hẳn đã biết ngọn ngành về truyền thuyết này.

Đăng ngày: 10/05/2025
Khoa học đã chứng minh “tiếng sét ái tình” chỉ là sự ham muốn thể xác

Khoa học đã chứng minh “tiếng sét ái tình” chỉ là sự ham muốn thể xác

Trong sự phấn khích của sự lãng mạn, có thể dễ dàng tin rằng hai người xa lạ có thể yêu nhau ngay lần đầu gặp mặt. Nhưng tình yêu đến từ cái nhìn đầu tiên có thật không?

Đăng ngày: 10/05/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News