Bão vũ trụ rộng 1.000km xoay tròn phía trên Bắc Cực

Quan sát vệ tinh giúp các nhà nghiên cứu xác nhận sự tồn tại của bão vũ trụ, khối plasma khổng lồ trút electron xuống tầng thượng quyển của Trái đất.

Nhóm nhà khoa học đứng đầu là Đại học Sơn Đông ở Trung Quốc quan sát cơn bão khổng lồ thông qua vệ tinh hôm 20/8/2014. Họ phân tích dữ liệu vệ tinh để xây dựng hình ảnh 3D của hiện tượng ở tầng điện ly của Trái đất, nơi khí quyển hành tinh tiếp giáp với khoảng không vũ trụ. Các nhà nghiên cứu phát hiện khối plasma xoay tròn hoạt động rất giống gió bão trên Trái đất. Nhưng khác với bão nhiệt đới ở bề mặt Trái đất, bão vũ trụ trút mưa electron xuống thay vì trút nước.


Hình ảnh 3D của khối plasma. (Ảnh: PA).

Cơn bão vũ trụ trải rộng 1.000km phía trên Bắc Cực xoay ngược chiều kim đồng hồ rất giống bão nhiệt đới ở Bắc bán cầu, và kéo dài gần 8 giờ trước khi tan rã. Vùng trung tâm của cơn bão khá tĩnh lặng, tương tự phiên bản trên Trái đất. Nó cũng có nhiều nhánh xoắn ốc và lưu thông rộng.

Bão vũ trụ có nhiều ảnh hưởng quan trọng đến hiệu ứng thời tiết không gian như gia tăng lực cản vệ tinh, nhiễu loạn liên lạc vô tuyến tần số cao và tăng lỗi ở radar vượt đường chân trời, định vị vệ tinh và hệ thống liên lạc. Theo nghiên cứu công bố hôm 26/2 trên tạp chí Nature Communications, quá trình vận động của bão vũ trụ cũng giữ vai trò thiết yếu trong tương tác giữa gió sao và nhiều hệ thống khác trên Mặt trời.

Thời tiết vũ trụ trở thành trọng tâm nghiên cứu từ những năm 1950 do sự ra đời của công nghệ vệ tinh và những cơn gió vũ trụ đầu tiên được quan sát vào cuối thập kỷ. Giới nghiên cứu cho rằng bão vũ trụ cũng có thể xảy ra gần các hành tinh khác và mặt trăng có từ trường và plasma. Plasma là trạng thái vật chất trong đó một loại khí trở nên nóng tới mức những nguyên tử của nó tách thành electron và ion chuyển động độc lập, dễ dàng bị ảnh hưởng bởi tác động như lực hút và đẩy của từ trường Trái đất.

"Trước đây, chúng tôi thậm chí không chắc chắn bão plasma vũ trụ có tồn tại hay không, việc chứng minh được điều này bằng dữ liệu quan sát thật ấn tượng. Bão nhiệt đới gắn liền với nguồn năng lượng khổng lồ, còn bão vũ trụ chắc chắn hình thành từ quá trình năng lượng gió mặt trời và hạt tích điện di chuyển nhanh và nhiều vào tầng thượng quyển của Trái đất", Mike Lockwood, giáo sư vật lý môi trường vũ trụ ở Đại học Reading, cho biết.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Đặt tên cho các ngôi sao, cần cả một chiến dịch toàn cầu

Đặt tên cho các ngôi sao, cần cả một chiến dịch toàn cầu

Tên đăng ký phải sử dụng từ 4 đến 16 ký tự La tinh và chưa từng được đặt cho bất cứ thiên thể nào khác.

Đăng ngày: 28/06/2025
Những điều bạn chưa biết về Tinh vân

Những điều bạn chưa biết về Tinh vân

Tinh vân là một thiên thể ở dạng mây mù gồm khí sao và bụi vũ trụ. Tỷ trọng vật chất trong tinh vân rất thấp. Nếu đo bằng tiêu chuẩn trên Trái đất, có nơi hầu như là chân không. Nhưng thể tích tinh vân lại cực kỳ to lớn, cũng phải đế

Đăng ngày: 27/06/2025
10 câu đố vui về vũ trụ

10 câu đố vui về vũ trụ

Khoa học ngày nay tiến nhanh đến mức đôi khi bạn khó lòng nhận ra đâu là sự thực, đâu là giả tưởng. 10 tuyên bố sau đây bấp bênh giữa hai trạng thái này. Với mỗi câu, bạn hãy phân biệt thực tế - viễn tưởng, và tì

Đăng ngày: 24/06/2025
Tìm hiểu về hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực

Tìm hiểu về hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực

Trong bài viết dưới đây, chúng ta cùng tìm hiểu xem hiện tượng Nhật Thực, Nguyệt Thực là gì? Tại sao nó lại được những người yêu thích thiên văn học quan tâm đến vậy.

Đăng ngày: 21/06/2025
Khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời là bao nhiêu?

Khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời là bao nhiêu?

Trái Đất và các hành tinh hàng xóm, cùng các tiểu hành tinh, hành tinh lùn, thiên thạch, sao chổi... thuộc hệ Mặt Trời (Thái Dương hệ) với Mặt Trời là trung tâm của hệ này.

Đăng ngày: 21/06/2025
Mất bao lâu để đến được hệ sao khác ngoài Hệ Mặt trời?

Mất bao lâu để đến được hệ sao khác ngoài Hệ Mặt trời?

Một nhóm các nhà vật lý quyết định ước tính xem chúng ta mất bao nhiêu thời gian để đến được các hệ sao khác trong Dải Ngân hà bằng các tàu vũ trụ hiện có.

Đăng ngày: 19/06/2025
Vết nứt của vũ trụ trông như thế nào?

Vết nứt của vũ trụ trông như thế nào?

Vũ trụ có thể tồn tại những "vết nứt", là hệ quả từ vụ nổ Big Bang.

Đăng ngày: 17/06/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News