Các nhà khoa học cảnh báo đại dương đang bắt đầu "mất trí nhớ"

Khí hậu Trái đất thay đổi, các đại dương trên thế giới cũng có những thay đổi bất thường, không chỉ về nhiệt độ mà còn cả cấu trúc, dòng chảy và màu sắc. Các nhà khoa học gọi đó là hiện tượng đại dương "mất trí nhớ".

Trong một bài báo trên tạp chí khoa học Science Advances, nhà nghiên cứu khí hậu Hui Shi từ Viện Farallon ở thành phố Petaluma, bang California (Mỹ) giải thích: "Không giống như thời tiết, có thể thay đổi dữ dội và nhanh chóng hằng ngày, các đại dương trên Trái đất thường chỉ có những thay đổi nhỏ trong suốt cả tuần. Sự bền bỉ này được gọi là "bộ nhớ" hoặc "ký ức" đại dương". 


Trí nhớ của đại dương là nguồn gốc của khả năng dự đoán tương lai hệ thống khí hậu ở Trái đất - (Ảnh: ANIMAL HOSPITALS NEWSPAPER)

Theo nhóm nghiên cứu của tiến sĩ Shi, ký ức này có liên quan đến độ dày của lớp hỗn hợp trên cùng của đại dương. Hằng năm, "bộ nhớ" đại dương ghi nhận nhiệt độ trên lớp mặt nước biển. 

Nhóm đã nghiên cứu nhiệt độ bề mặt nước biển (SSTs) ở lớp nông trên cùng của đại dương, được gọi là lớp hỗn hợp trên cùng của đại dương (MLD). 

Bất chấp độ nông sâu tương đối của MLD (chỉ kéo dài đến độ sâu khoảng 50m so với bề mặt đại dương), lớp nước trên cùng của đại dương luôn thể hiện sự bền bỉ của quán tính nhiệt - khả năng tích trữ năng lượng để giúp duy trì nhiệt độ ổn định trong một thời gian. 

Mô hình tính toán của các nhà nghiên cứu cho thấy từ nay đến cuối thế kỷ, hiệu ứng 'bộ nhớ' của quán tính nhiệt ở lớp hỗn hợp trên cùng của đại dương sẽ giảm trên toàn cầu. Điều này tương ứng với dự đoán của các nhà khoa học toàn cầu về sự thay đổi nhiệt độ trên Trái đất sẽ lớn hơn đáng kể trong những thập kỷ tới. 

Ông Shi cho biết nhóm nghiên cứu phát hiện ra hiện tượng này bằng cách kiểm tra sự tương đồng về nhiệt độ bề mặt đại dương từ năm này sang năm khác, như một thước đo đơn giản cho "bộ nhớ" của đại dương. 

Theo nghiên cứu, các hiệu ứng xô đẩy trong MLD sẽ tạo ra mức độ trộn nước lớn hơn ở lớp hỗn hợp trên cùng của đại dương, làm mỏng đi lớp nước trên cùng. Điều này sẽ làm giảm khả năng quán tính nhiệt của đại dương, khiến phần trên đại dương dễ bị ảnh hưởng bởi các nhiệt độ dị thường. 

Một lưu ý khác, sự suy giảm trí nhớ của đại dương sẽ khiến các nhà khoa học khó dự báo diễn biến sắp tới của đại dương. Điều này sẽ cản trở khả năng dự báo gió mùa, sóng nhiệt biển (MHW) và các thời kỳ thời tiết khắc nghiệt. 

Dự báo thời tiết trái đất sẽ khắc nghiệt hơn trong tương lai. Do đó, nhu cầu dự báo chính xác các phép đo như nhiệt độ đại dương, lượng mưa và các dị thường trong khí quyển trở nên ngày một quan trọng hơn.

Tuy nhiên, nếu đại dương "mất trí nhớ" dẫn tới các phép đo sai, khiến chúng ta có nguy cơ đi theo hướng nghiên cứu khác, theo các nhà nghiên cứu.

TIN CŨ HƠN
Bắt được 3 con cá mặt trăng hiếm trong cùng 1 ngày

Bắt được 3 con cá mặt trăng hiếm trong cùng 1 ngày

Ba con cá mặt trăng mà ông Snodgrass và nhóm bạn câu được trong cùng ngày là loài cá hiếm có trọng lượng từ 55 đến 80kg.

Đăng ngày: 02/12/2025
Rái cá biển

Rái cá biển "bảo vệ trái đất"

Khi săn lùng nhím biển, rái cá chẳng những giải quyết cơn đói của chúng, mà còn giúp loài người giảm đà ấm lên của địa cầu, các nhà khoa học khẳng định. Nhím biển ăn tảo bẹ, loài thực vật hấp thụ mạnh khí CO2 từ không khí.

Đăng ngày: 02/12/2025
Tìm ra nguyên nhân bạch tuộc

Tìm ra nguyên nhân bạch tuộc "tự sát" sau khi "làm chuyện ấy" với bạn tình

Cả bạch tuộc đực và bạch tuộc cái đều trải qua một quá trình "phát điên" ngay trước khi chúng tự kết liễu cuộc đời mình.

Đăng ngày: 01/12/2025
5 sự thật khó tin về cá mập hổ ít ai biết

5 sự thật khó tin về cá mập hổ ít ai biết

Cá mập hổ thuộc dòng họ Carcharhinidae, nằm trong những loại cá sát thủ, hiếu chiến nhất của đại dương.

Đăng ngày: 30/11/2025
Khe vực Mariana - Nơi sâu nhất đại dương có điều gì huyền bí?

Khe vực Mariana - Nơi sâu nhất đại dương có điều gì huyền bí?

Ngày 26/3/2012, đạo diễn Hollywood James Cameron đã điều khiển con tàu Deepsea Challenger đi xuống độ sâu 10.898 mét và thiết lập một kỷ lục thế giới về việc lặn một mình xuống nơi sâu nhất đại dương – khe vực Mariana.

Đăng ngày: 30/11/2025
Loài cá phát huỳnh quang đỏ

Loài cá phát huỳnh quang đỏ

Các nhà khoa học đã phát hiện rằng đỏ chính là màu ưa thích của nhiều loài cá, và một số loài phát huỳnh quang màu sặc sỡ.

Đăng ngày: 29/11/2025
Một loài nhuyễn thể được phát hiện sống tại vực thẳm Nam Cực

Một loài nhuyễn thể được phát hiện sống tại vực thẳm Nam Cực

Các nhà khoa học mới đây đã khám phá ra loài nhuyễn thể Nam Cực (Euphausia superba) sống và kiếm ăn ở độ sâu 3000 mét ở vùng biển bán đảo Nam Cực. Cho đến nay loài giáp xác giống tôm này được cho l&agra

Đăng ngày: 28/11/2025
Khoa Học News