Các nhà khoa học phát hiện nhiễm sắc thể "ích kỷ" gây sảy thai

Các nhà khoa học phát hiện tình trạng sảy thai thường do số lượng nhiễm sắc thể sai, còn gọi là “nhiễm sắc thể ích kỷ" trong phôi thai.

Nghiên cứu do các nhà khoa học tại Trung tâm Tiến hóa Milner thuộc Đại học Bath thực hiện, công bố trên tạp chí PLoS Biology.

Giáo sư Laurence Hurst, giám đốc Trung tâm Tiến hóa Milner, cho biết thông thường trứng được thụ tinh thành công sẽ có tổng cộng 46 nhiễm sắc thể, gồm 23 từ trứng của mẹ và 23 từ tinh trùng của bố. Khi số lượng nhiễm sắc thể quá ít hoặc quá nhiều (còn gọi là thể dị bội), phôi thai phát triển không bình thường và người mẹ bị sảy thai.

"Rất nhiều phôi có số lượng nhiễm sắc thể sai, thường là 45 hoặc 47. Gần như tất cả thai nhi đều qua đời khi còn trong bụng mẹ", ông giải thích.

Người ta ước tính hơn 70% tế bào trứng của người ở thể dị bội. Các nhà khoa học cho biết sự bất thường sẽ phát sinh trong giai đoạn đầu tiên của quá trình sản xuất trứng, còn gọi là meiosis I.

Ở giai đoạn này, một nửa số nhiễm sắc thể được chọn lọc để truyền vào trứng, nửa còn lại bị loại bỏ. Tuy nhiên, Hurst cho biết một vài nhiễm sắc thể bị loại bỏ có thể trở nên "ích kỷ", lén xâm nhập vào trứng non thông qua quá trình gọi là ổ tâm động, từ đó tạo ra thể dị bội.

"Các nghiên cứu phân tử gần đây chỉ ra rằng nếu các nhiễm sắc thể phát hiện mình bị loại bỏ, chúng sẽ cố tình thay đổi để ngăn chặn quá trình này, gây mất mát hoặc làm tăng thêm số lượng nhiễm sắc thể, dẫn đến chết phôi", giáo sư Hurst giải thích.


Thể dị bội có thể khiến phụ nữ bị sảy thai. (Ảnh: Shutterstock)

Bằng cách phá hoại phôi thai, nhiễm sắc thể "ích kỷ" đảm bảo trứng và các phôi khác có cơ hội sống sót cao hơn. Trong số phôi và trứng mới có thể chứa bản sao của nhiễm sắc thể đó, nên khả năng mã di truyền của nó được truyền cho thế hệ con cái cũng tăng lên.

"Sự bù đắp sinh sản này" chỉ xuất hiện ở động vật có vú, mang con non phát triển trong bụng mẹ và nuôi dưỡng chúng liên tục cho đến khi sinh. Ví dụ, ở các loài sinh con theo lứa, khi thể dị bội giết chết một số phôi thai, các con non còn lại sẽ nhận được nhiều dinh dưỡng, do đó cơ hội sống cao hơn.

Tuy nhiên, con người thường mang thai một em bé duy nhất. Sau khi sảy thai, người mẹ phải đợi đủ 9 tháng trước khi thụ tinh lại. Điều này có nghĩa nhiễm sắc thể "ích kỷ" ngay lập tức có cơ hội khác để truyền vào phôi thai.

TIN CŨ HƠN
Những lợi ích sức khỏe bất ngờ của củ khoai sọ

Những lợi ích sức khỏe bất ngờ của củ khoai sọ

Khoai sọ là cây thuộc chi Colocasia, họ Araceae, phân bố chủ yếu ở Nam Trung Á, bán đảo Malay và Ấn Độ. Theo thời gian loại cây này được đưa đến Đông Nam Á, Nhật Bản, Trung Quốc...

Đăng ngày: 23/11/2025
Những loại thực phẩm giữ ấm cơ thể trong mùa đông

Những loại thực phẩm giữ ấm cơ thể trong mùa đông

Vào mùa đông, những thực phẩm giàu dinh dưỡng, chất chống oxy hóa và có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch sẽ giúp bạn ấm áp suốt cả mùa giá lạnh.

Đăng ngày: 23/11/2025
Lợi ích sức khỏe mà ít người biết của quả đỗ xanh

Lợi ích sức khỏe mà ít người biết của quả đỗ xanh

Quả đỗ xanh chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Loại thực phẩm này chứa 3 loại chất chống oxy hóa carotenoid gồm beta carotene, lutein và zeaxanthin.

Đăng ngày: 22/11/2025
Bạn “thuận” mắt trái hay mắt phải?

Bạn “thuận” mắt trái hay mắt phải?

Những nghiên cứu đặc biệt đã được tiến hành và cho kết luận rằng 2/3 thuận mắt phải và phần còn lại thuộc về những người thuận mắt trái. Một con người thường có hai tay, hai chân, hai mắt, hai bán cầu não. Nhưng đó chỉ là cái nhìn đầu tiê

Đăng ngày: 21/11/2025
Những món đặc sản có thể gây chết người

Những món đặc sản có thể gây chết người

Cá nóc, bạch tuộc sống, phô mai giòi, ếch bò khổng lồ... là một số trong những món đặc sản độc đáo nhưng có thể khiến bạn mất mạng khi nếm thử.

Đăng ngày: 21/11/2025
Những loài hoa đẹp có chất kịch độc chết người

Những loài hoa đẹp có chất kịch độc chết người

Mặc dù khoác lên mình những màu sắc rực rỡ và vẻ đẹp quyến rũ lòng người, nhưng nhiều loài hoa lại chứa những chất kịch độc có thể gây chết người.

Đăng ngày: 21/11/2025
Quá trình thận lọc máu diễn ra như thế nào?

Quá trình thận lọc máu diễn ra như thế nào?

Vào một ngày nóng nực bạn thấy khát và uống nước liên tục từ ly này đến ly khác… Tiếp đến là cảm giác mắc tè bắt nguồn từ hai cơ quan hình hạt đậu hoạt động như những bộ cảm biến tinh lọc cơ thể.

Đăng ngày: 19/11/2025
Khoa Học News