Cảnh báo ô nhiễm môi trường từ nhựa có màu sặc sỡ

Nghiên cứu chỉ ra nhựa có màu sắc rực rỡ như: đỏ, xanh lam và xanh lục có khả năng phân hủy thành các hạt vi nhựa (microplastic) nhanh hơn các loại nhựa nhạt hoặc không màu, gây nguy hiểm cho người sử dụng và môi trường.

Nhiều nhà bán lẻ đang được khuyến khích ngừng sản xuất các sản phẩm chai nước, bàn ghế ngoài trời hay đồ chơi từ nhựa có màu sặc sỡ, sau khi các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng chúng phân hủy thành vi nhựa nhanh hơn nhựa màu nhạt.

Theo kết quả từ dự án nghiên cứu do Đại học Leicester thực hiện, trong vòng ba năm, nhựa có các màu đỏ, xanh lam và xanh lục sẽ dần phân rã thành từng mảnh nhỏ, trong khi những mẫu vật nhựa có màu đen, trắng và bạc ít xảy ra tình trạng này hơn.

Nhựa màu sắc sặc sỡ phân hủy nhanh hơn các loại nhựa màu khác. (Ảnh: The Guardian).

Với quy mô ô nhiễm môi trường do rác thải nhựa nghiêm trọng hiện tại, hạt vi nhựa, hay các phân tử nhựa siêu nhỏ, có thể xuất hiện ở khắp mọi nơi. Gần đây,  nghiên cứu phát hiện hạt vi nhựa cũng có trong tinh hoàn người và theo các nhà khoa học, điều này có thể dẫn đến tình trạng suy giảm số lượng tinh trùng ở nam giới.

Những nhà khoa học tại Vương quốc Anh và Đại học Cape Town ở Nam Phi đã tiến hành một số nghiên cứu bổ sung để chứng minh các sản phẩm nhựa có cùng thành phần nhưng phân hủy với tốc độ khác nhau tùy thuộc vào màu sắc.

Các nhà nghiên cứu tại Anh đã đặt những chiếc nắp hộp nhựa có màu sắc khác nhau trên nóc tòa nhà trường đại học trong vòng ba năm để chúng có thể tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Trong khi đó, nghiên cứu ở Nam Phi sử dụng vật dụng bằng nhựa thu nhặt được từ một bãi biển xa xôi.

Tiến sĩ Sarah Key, người đứng đầu dự án cho biết: “Thật bất ngờ khi các mẫu vật nhựa đặt trên nóc trường đại học Leicester và mẫu vật được thu thập trên bãi biển lộng gió ở cực Nam lục địa châu Phi đều cho ra kết quả tương đồng. Hai thí nghiệm này phát hiện dưới điều kiện môi trường thông thoáng trong 3 năm, nhựa có màu sắc khác nhau sẽ cho thấy những khác biệt về tốc độ phân hủy”.

Nghiên cứu này đã được xuất bản trên tạp chí về ô nhiễm môi trường và là minh chứng đầu tiên cho hiện tượng nhựa phân hủy nhanh hơn do màu sắc sặc sỡ.

Do vậy, các nhà bán lẻ cũng như nhà sản xuất nhựa cần lưu ý hơn về màu sắc của đồ nhựa trong quá trình tạo ra sản phẩm.

Adam Herriott, chuyên gia cấp cao về nhựa tại quỹ từ thiện chống rác thải Warp, cho biết mặc dù nhựa có màu thường được sử dụng để khiến các sản phẩm nổi bật hơn trong cửa hàng nhưng các nhà sản xuất nên tránh sử dụng chúng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tái chế nhựa.

“Nếu  nhựa có màu sắc khác nhau bị trộn lẫn trong quá trình tái chế, sản phẩm nhựa thu được sẽ có màu xám hoặc xanh lục kém hấp dẫn” - ông Adam giải thích.

Ông cho biết thêm: "Sẽ tốt hơn nhiều nếu chúng ta có thể tránh sử dụng nhựa màu sáng trong đồ đóng gói thực phẩm, đặc biệt là trong những sản phẩm dễ bị vứt bừa bãi như túi đựng snack hay nắp chai".

Kết quả nghiên cứu chỉ ra các chất tạo màu trắng, đen và bạc giúp bảo vệ nhựa khỏi tác động của bức xạ tia cực tím, trong khi các màu sắc khác thì không. Tác hại của tia cực tím làm thay đổi cấu trúc polymer bên trong của nhựa khiến nó trở nên giòn và dễ vỡ hơn.

“Các nhà sản xuất nên cân nhắc cả khả năng tái chế cũng như việc nhựa có thể bị vứt ở những nơi không đúng quy định khi thiết kế sản phẩm và đồ đóng gói bằng nhựa” - Tiến sĩ Sarah Key cho biết.

Ông nói thêm: “Đối với những vật dụng để ngoài trời hay tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời như bàn ghế bằng nhựa thì cần tránh sử dụng nhựa màu đỏ, xanh lam và xanh lục để bảo quản chúng lâu nhất có thể”.

• Mất bao lâu để rác thải nhựa có thể phân hủy?
• Tìm thấy thứ này ở Bắc Cực, giới khoa học đang lo lắng cực độ
• Thời gian phân hủy của các loại rác thải

Từ khóa liên quan:

ô nhiễm môi trường

đồ chơi bằng nhựa

nhựa có màu

hạt vi nhựa

microplastic

rác thải nhựa

chất tạo màu

Sarah Key

Adam Herriott