Cây trồng được thuần hóa ở Amazon từ 10.000 năm trước

Nghiên cứu mới cho thấy sắn, bí đao và ngô được con người sử dụng làm cây lương thực từ rất sớm tại một số khu vực ở rừng Amazon.

Khi nông nghiệp hình thành trong các nền văn minh sơ khai, cây trồng đã được thuần hóa ở bốn địa điểm trên thế giới, bao gồm Trung Quốc (lúa gạo), Trung Đông (ngũ cốc), Trung Bộ châu Mỹ cổ đại (ngô, đậu, bí) và dãy Andes (khoai tây, diêm mạch). Theo báo cáo trên tạp chí Nature hôm 8/4, các nhà khoa học quốc tế công bố phát hiện thêm một khu vực thuần hóa cây lương thực mới ở phía tây nam rừng Amazon, có niên đại cách đây hơn 10.000 năm.


Các đảo rừng trên thảo nguyên Llanos de Moxos. (Ảnh: BBC).

"Các kết quả nghiên cứu của chúng tôi đã xác nhận Llanos de Moxos là một điểm nóng trồng cây lương thực từ rất sớm. Kể từ khi cây trồng được thuần hóa, con người đã làm thay đổi sâu sắc cảnh quan của vùng Amazon, dẫn đến sự không đồng nhất về môi trường sống và bảo tồn loài", tác giả chính của nghiên cứu Umberto Lombardo từ Đại học Bern của Thụy Sĩ cho biết.

Llanos de Moxos là một thảo nguyên rộng khoảng 126.000km2, nằm trong vùng đất thấp El Beni của Bolivia ở phía tây nam Amazon. Cảnh quan ở đây bao gồm những cánh đồng lớn, gò đất, kênh đào và đặc biệt là "đảo rừng" - nơi các nhà khoa học tìm thấy dấu hiệu của một nền nông nghiệp sơ khai.

"Hầu hết các đảo rừng hình tròn ở đây là do con người tạo nên", Lombardo nhấn mạnh. Trên thực tế, có hơn 4.700 đảo rừng nhân tạo trên thảo nguyên Llanos de Moxos rộng lớn. Nhóm nghiên cứu đã phát hiện khoảng 30 hòn đảo trong số đó chứa bằng chứng cho thấy chúng từng là địa điểm trồng trọt của con người.

"Rất hiếm bằng chứng về việc thuần hóa thực vật, đặc biệt ở khu vực Amazon, nơi khí hậu rừng mưa phân hủy hầu hết vật liệu hữu cơ", Jose Capriles, Phó giáo sư nhân chủng học tại Đại học Bern cho biết thêm. "Không có đá trong khu vực này bởi đây là đồng bằng phù sa nước đọng, nên rất khó để tìm thấy dấu vết khảo cổ về những người săn bắn hái lượm".


Các phytolith được tìm thấy trên đảo rừng. (Ảnh: BBC).

Thay vào đó, nhóm nghiên cứu tìm kiếm các phytolith, hay hạt khoáng nhỏ trong mô thực vật, được tìm thấy trên đảo. Hình dạng của phytolith phụ thuộc vào thực vật tạo nên chúng, cho phép các nhà nghiên cứu xác định loại cây nào từng xuất hiện trên các đảo rừng. Kết quả phân tích cho thấy cây sắn gai, bí đao và ngô đã được con người thuần hóa từ cách đây lần lượt 10.350, 10.250 và 6.850 năm.

Sắn, bí đao, ngô và các loại thực phẩm giàu carbohydrate như khoai lang và đậu phộng có lẽ chiếm phần lớn chế độ ăn của người Llanos de Moxos, bên cạnh cá và động vật ăn cỏ lớn. Nhóm nghiên cứu tin rằng những cư dân đầu tiên ở tây nam Amazon không chỉ là những người săn bắn hái lượm, mà còn tham gia vào việc thuần hóa cây trồng trong thế Toàn Tân.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Chanh ngón tay - Loại chanh giống trứng cá hồi đắt nhất thế giới

Chanh ngón tay - Loại chanh giống trứng cá hồi đắt nhất thế giới

Giá thành cho 1kg của loại quả này tới hàng triệu đồng nhưng giới nhà giàu Trung Quốc vẫn săn lùng đặt mua cho bằng được.

Đăng ngày: 17/02/2025
Loại đào

Loại đào "tiến vua" có gì đặc biệt mà có giá bán tới hàng chục, hàng trăm triệu đồng?

Đào Thất thốn là một loại đào cảnh cổ, hiếm và có sức sống rất mãnh liệt. Cây có dáng lùn, lá to, dài, có màu xanh đậm, từ gốc đến cành đều sùi phồng, nổi những u, mấu xù xì tạo nên vẻ cổ kính, phong trần.

Đăng ngày: 14/02/2025
Những loài ký sinh kinh dị trên cơ thể người

Những loài ký sinh kinh dị trên cơ thể người

Cơ thể người là một mảnh đất màu mỡ cho các loài “quái vật” kinh dị ký sinh. Chúng ăn, ở, sinh sôi nảy nở và sau đó quay lại làm hại chúng ta.

Đăng ngày: 05/02/2025
Cận cảnh quá trình ve sầu

Cận cảnh quá trình ve sầu "thoát xác"

Trong một dịp đi nghiên cứu về các loài sinh vật, côn trùng, nhà nhiếp ảnh Thomas Marent đã may mắn chứng kiến quá trình một chú ve sầu lột xác.

Đăng ngày: 03/02/2025
Nguyên nhân biến chuồn chuồn từ vàng thành đỏ

Nguyên nhân biến chuồn chuồn từ vàng thành đỏ

Cân bằng hoá học giữa các sắc tố trong bụng chuồn chuồn xác định màu sắc của chúng. Khi có chất oxi hoá, những tế bào này vàng và khi có mặt chất khử, chúng trở thành đỏ.

Đăng ngày: 02/02/2025
Top 10 loại nấm quý hiếm nhất ở Việt Nam

Top 10 loại nấm quý hiếm nhất ở Việt Nam

Hiện nay các loại nấm là món ăn ưa thích của nhiều người. Không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao chúng còn là nguyên liệu để chế biến những món ăn hấp dẫn.

Đăng ngày: 31/01/2025
12 loại nấm độc nguy hiểm nhất thế giới

12 loại nấm độc nguy hiểm nhất thế giới

Nếu ăn phải một số loại nấm độc như nấm đôi cánh thiên thần hoặc nấm mũ đầu lâu, con người sẽ bị tổn thương gan, thận, hệ thần kinh, dẫn đến tử vong.

Đăng ngày: 31/01/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News