Có gì bên dưới lớp băng vùng cực?

Bắc Cực ở Bắc Bán cầu chỉ là tảng băng trên biển, nhưng Nam Cực ở Nam Bán cầu là lục địa, dưới băng là vùng đất đá cổ xưa.

Bên dưới băng Nam Cực

Việc đào xuống dưới lớp băng ở châu Nam Cực không hề dễ dàng. Theo Quỹ Khoa học Quốc gia Mỹ (NSF), lớp băng này dày trung bình 2.160m, điểm dày nhất lên tới 4.776m. Tổng cộng, châu Nam Cực chứa 27 triệu km3 nước đóng băng, nếu tan chảy sẽ khiến mực nước biển dâng cao khoảng 58m.

Băng bao phủ khoảng 98% lục địa Nam Cực, che chắn phần lớn diện tích đất của lục địa này khỏi tầm nhìn. Tuy nhiên, nhờ những kỹ thuật hình ảnh tiên tiến, con người có thể hiểu thêm về hình dạng của nơi này nếu không có băng.

Năm 2013, sử dụng một lượng lớn dữ liệu về độ cao bề mặt, độ dày băng và địa hình nền đá do NASA và Cơ quan Khảo sát Nam Cực của Anh (BAS) thu thập bằng vệ tinh, máy bay, khảo sát trên bề mặt, các chuyên gia tạo ra bản đồ Bedmap2. Bản đồ cho thấy, bên dưới lớp băng châu Nam Cực là một vùng đất gồ ghề với những dãy núi, hẻm núi và địa hình lởm chởm.

Năm 2019, nhóm nghiên cứu từ BAS từng khoan lỗ băng ở châu Nam Cực với độ sâu hơn 2.000m, nhưng phần lớn những gì ở độ sâu lớn hơn vẫn còn là bí ẩn. Năm 2022, một nhóm nhà khoa học, trong đó có nghiên cứu sinh Austin Carter tại Viện Hải dương học Scripps, chia sẻ video về quá trình hạ camera xuống một lỗ khoan băng sâu 93m ở Đồi Allan, Đông Nam Cực.


Quá trình hạ camera xuống một lỗ khoan băng sâu 93m ở Đồi Allan, Đông Nam Cực, năm 2022. (Video: IFL Science).

Bên dưới băng Bắc Cực

Băng Bắc Cực thua xa băng Nam Cực về độ sâu. Lớp băng này thường chỉ dày 3 - 4m tại những khu vực rộng lớn, với các sống núi có thể dày tới 20m. Dưới lớp băng là vùng nước thuộc Bắc Băng Dương, đại dương nông nhất trong 5 đại dương lớn của thế giới với độ sâu trung bình chỉ 1.03m.

Nếu muốn tìm hiểu kỹ hơn về những gì bên dưới băng Bắc Cực, cần xuống tới đáy Bắc Băng Dương. Năm 2013, nhóm nhà khoa học từ Đài quan sát Trái Đất Lamont-Doherty thuộc Đại học Columbia dành rất nhiều thời gian để khám phá và thu thập thông tin về thế giới bên dưới băng Bắc Cực ở Barrow, Alaska. Họ đưa camera xuyên qua lớp băng, xuống Bắc Băng Dương, và thu thập những thước phim về đáy biển.


Thế giới bên dưới băng Bắc Cực ở Barrow, Alaska, năm 2013. (Video: IFL Science)

Nghiên cứu cho thấy, dưới Bắc Băng Dương là đáy biển đầy bùn với một lượng tảo khổng lồ bao phủ. Nhóm chuyên gia thậm chí còn ghi hình các sinh vật thuộc bộ Chân đều (Isopoda) lang thang dưới đáy biển, dù họ không biết chính xác chúng là loài gì và sinh sống như thế nào.

"Một trong những bài học từ việc nghiên cứu các vùng cực là chúng ta cần mở rộng định nghĩa về nơi sinh vật có thể tồn tại và phát triển", Andy Juhl, nhà sinh thái học thủy sinh kiêm nhà hải dương học của dự án, cho biết.

"Tại Bắc Cực, sự sống phát triển bên trong băng, ở nhiệt độ dưới ngưỡng đóng băng. Điều này đồng nghĩa, chúng tôi có thể tìm kiếm khoa học sự sống ở những nơi khác thường hơn. Đó là một trong những điều thú vị mà chúng tôi học được khi làm công việc này. Băng không nhất thiết là môi trường không thể sinh sống và trên các hành tinh có băng khác, chúng ta cũng có thể tìm kiếm dấu hiệu của sự sống", ông nói thêm.

TIN CŨ HƠN
Phong tục đón Tết Trung thu độc đáo khắp thế giới

Phong tục đón Tết Trung thu độc đáo khắp thế giới

Không chỉ Việt Nam, nhiều quốc gia Châu Á khác cũng tổ chức Tết Trung thu vào ngày 15/8 âm lịch.

Đăng ngày: 26/09/2025
Khối vàng tự nhiên với dáng hình kỳ lạ quý hiếm nhất thế giới, các nhà khoa học không thể định giá được

Khối vàng tự nhiên với dáng hình kỳ lạ quý hiếm nhất thế giới, các nhà khoa học không thể định giá được

Khối vàng cứng cáp giống như cái cây chia thành ba tua cuốn trông vô cùng kỳ lạ, quý hiếm mà các nhà khoa học không thể định giá nổi.

Đăng ngày: 26/09/2025
Du hành xuyên thời gian là có thật và đã có người trải nghiệm điều đó?

Du hành xuyên thời gian là có thật và đã có người trải nghiệm điều đó?

Chính nhà vật lý thiên tài Stephen Hawking cũng tin rằng “hố đen” có thể giúp con người du hành vượt thời gian, và ngay cả thuyết tương đối của Einstein cũng tiết lộ, con người có thể có khả năng này.

Đăng ngày: 26/09/2025
Kỹ thuật chìm vào giấc ngủ trong 10 giây của quân đội Mỹ

Kỹ thuật chìm vào giấc ngủ trong 10 giây của quân đội Mỹ

Phương pháp thư giãn gương mặt, chân tay, thả lỏng vai, hít thở sâu, nghĩ đến mặt hồ tĩnh lặng, có thể giúp bạn chìm vào giấc ngủ chỉ trong 10 giây.

Đăng ngày: 25/09/2025
Ngắm bắn bằng một mắt hay hai mắt hiệu quả hơn?

Ngắm bắn bằng một mắt hay hai mắt hiệu quả hơn?

Chắc hẳn đời sinh viên ai cũng được cầm qua cây súng khi học quân sự. Thường thì chúng ta sẽ được tập cách ngắm bắn bằng một mắt.

Đăng ngày: 25/09/2025
Infographic: 10 quốc gia tiêu thụ nhiều mì gói nhất năm 2021

Infographic: 10 quốc gia tiêu thụ nhiều mì gói nhất năm 2021

Theo số liệu của WINA (Hiệp hội mì ăn liền thế giới) thì Việt Nam là nước tiêu thụ mì ăn liền nhiều thứ 3 thế giới trong năm 2021.

Đăng ngày: 25/09/2025
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của lò vi sóng

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của lò vi sóng

Lò vi sóng ngày càng trở nên quen thuộc trong các gia đình, nó rất linh hoạt, là loại bếp tiết kiệm thời gian nhờ bức xạ vi ba đốt nóng thức ăn phục vụ cho nhu cầu ăn uống của con người.

Đăng ngày: 25/09/2025
Khoa Học News