Trong vũ trụ sơ khai, thời gian trôi chậm gấp 5 lần
Các chuyên gia lần đầu tiên sử dụng chuẩn tinh làm "đồng hồ" đo sự giãn nở thời gian vũ trụ và xác nhận Eistein đã đúng.
Các nhà khoa học cho biết, thời gian trong vũ trụ sơ khai dường như trôi chậm hơn 5 lần so với ngày nay, AFP hôm 3/7 đưa tin. Đây là lần đầu tiên họ sử dụng chuẩn tinh (quasar) làm "đồng hồ" để xác nhận hiện tượng kỳ lạ này.
Minh họa chuẩn tinh, vật thể được coi là sáng nhất vũ trụ. (Ảnh: NOIRLab/NSF/AURA/J. Da Silva)
Thuyết tương đối của Einstein dự đoán, vì vũ trụ đang giãn nở nên con người sẽ thấy vũ trụ xa xôi chuyển động chậm, theo Geraint Lewis, nhà vật lý thiên văn tại Đại học Sydney, tác giả chính của nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Nature Astronomy.
Vũ trụ được coi là khoảng 13,8 tỷ năm tuổi. Các nhà nghiên cứu trước đây từng sử dụng những quan sát về siêu tân tinh - vụ nổ sao siêu sáng - làm "đồng hồ vũ trụ" để chứng minh thời gian trôi chậm gấp đôi khi vũ trụ bằng một nửa tuổi hiện tại.
Nghiên cứu mới sử dụng chuẩn tinh, thậm chí còn sáng hơn siêu tân tinh, để nhìn sâu hơn vào lịch sử vũ trụ. Theo đó, hơn một tỷ năm sau vụ nổ Big Bang - vụ nổ khai sinh ra vũ trụ - thời gian dường như chỉ trôi nhanh bằng 1/5 hiện tại. Hiện tượng này được gọi là sự giãn nở thời gian vũ trụ.
Để đo lường sự giãn nở thời gian vũ trụ, Lewis và nhà thống kê Brendon Brewer tại Đại học Auckland đã phân tích dữ liệu từ 190 chuẩn tinh, được thu thập trong hai thập kỷ. Chuẩn tinh hình thành khi một hố đen siêu khối lượng ở trung tâm của các thiên hà xa xôi "nuốt chửng" vật chất xung quanh và phát ra bức xạ cực mạnh. Chúng được coi là những vật thể sáng nhất và mạnh nhất vũ trụ. Điều này khiến chúng trở thành những chiếc "đèn hiệu" hữu ích để lập biểu đồ vũ trụ, theo Lewis.
Tuy nhiên, việc biến chuẩn tinh thành "đồng hồ vũ trụ" khó hơn nhiều hơn so với siêu tân tinh. Lewis cho biết, nhiều nỗ lực sử dụng chuẩn tinh để đo sự giãn nở thời gian trước đây đã thất bại, dẫn đến một số kết luận kỳ lạ. Nghiên cứu mới giúp đặt mọi thứ trở lại đúng chỗ và xác nhận rằng Einstein đã đúng.
Theo Lewis, họ thành công vì có nhiều dữ liệu hơn về chuẩn tinh. Những tiến bộ gần đây trong kiến thức thống kê về tính ngẫu nhiên cũng hữu ích.
Để biến chuẩn tinh thành đồng hồ với thời gian có thể đo được, nhóm nghiên cứu phải tìm hiểu những vụ nổ hỗn loạn xảy ra khi hố đen nuốt chửng vật chất. Lewis so sánh chúng với một màn trình diễn pháo hoa, trong đó các tia sáng có vẻ ngẫu nhiên nhưng thực chất các yếu tố khác nhau đang sáng lên và mờ đi theo thang thời gian riêng của chúng. "Chúng tôi đã làm sáng tỏ màn trình diễn pháo hoa này, cho thấy chuẩn tinh cũng có thể được sử dụng làm vật đánh dấu thời gian tiêu chuẩn cho vũ trụ sơ khai", Lewis nói.
Tìm ra "tín hiệu sự sống" cách Trái đất 1.000 năm ánh sáng
Kính viễn vọng không gian hồng ngoại Spitzer của NASA đã bắt được tín hiệu của tryptophan giữa một " vườn ươm sao" hứa hẹn có nhiều hành tinh giống Trái đất ra đời.
Chuyên gia Nga cảnh báo về nguy cơ "vũ khí hóa" thiên thạch
Một chuyên gia quân sự của Nga đã cảnh báo rằng Mỹ và đồng minh phương Tây đang thử nghiệm việc tạo ra vũ khí từ các thiên thạch và tiểu hành tinh.
Nếu đổ toàn bộ nước của Trái đất lên Mặt trời, chuyện gì sẽ xảy ra?
Dùng toàn bộ nước của Trái đất đổ lên Mặt trời có thể gây ra thảm họa không ngờ. Đó là gì?
Trung Quốc tuyên bố bắt được tín hiệu vũ trụ "huyền thoại"
Siêu kính viễn vọng FAST đặt tại Quý Châu - Trung Quốc đã tìm ra bằng chứng đầu tiên về một loại tín hiệu vũ trụ có thể giúp nhân loại chạm tới các vật thể siêu lớn " xuyên không" từ vũ trụ sơ khai.
Kính viễn vọng James Webb tìm thấy ánh sáng ngoạn mục của sao cổ đại
Kính viễn vọng James Webb tiếp tục xuyên không hàng tỷ năm về quá khứ và chụp được những thước ảnh chuẩn tinh chưa từng có trước đây.
Kính James Webb chụp được "diện mạo hoàn toàn mới" của sao Thổ
Trong bức ảnh chụp mới nhất, sao Thổ có màu tối, nhưng những vòng tròn quanh hành tinh khí khổng lồ này - còn được gọi là " vành đai sao Thổ" - sáng rực rỡ.
