Chuẩn tinh chứa hố đen nặng gấp 1,5 tỷ lần Mặt trời

Các nhà thiên văn học tìm thấy chuẩn tinh lớn nhất từ trước tới nay trong vũ trụ sơ khai, cách Trái đất hơn 13 tỷ năm ánh sáng.

Chuẩn tinh là những thiên thể mạnh mẽ nhất trong vũ trụ. Chúng là phần lõi của các thiên hà xa xôi, được tạo ra khi một hố đen siêu lớn ở trung tâm "nuốt chửng" vật chất xung quanh và phát ra bức xạ cực mạnh. Vật thể giống sao này được cấp năng lượng bằng vật chất vô hạn và có thể tỏa sáng gấp 1.000 lần toàn bộ ngôi sao trong thiên hà chủ.

Kể từ khi biết đến sự tồn tại của chuẩn tinh, các nhà thiên văn học rất muốn xác định khi nào chúng xuất hiện lần đầu tiên trong lịch sử vũ trụ. Vật thể mới được phát hiện, J1007 + 2115, chính là một trong những chuẩn tinh cổ xưa nhất từng được khám phá cho tới nay, theo công bố trên tạp chí vật lý thiên thể Astrophysical Journal Letters.


Đồ họa mô phỏng chuẩn tinh J1007 + 2115. (Ảnh: Phys).

J1007 + 2115 cũng là chuẩn tinh xa nhất và mạnh mẽ nhất. Nó chứa một hố đen siêu khối lượng nặng gấp 1,5 tỷ lần Mặt Trời và phải mất 13,02 tỷ năm, ánh sáng từ thiên thể mới tới được Trái Đất. Các nhà thiên văn học ước tính nó hình thành sau Vụ nổ Lớn (Big Bang) chỉ 700 triệu năm.

"Đó là con quái vật cổ xưa nhất mà chúng ta từng biết về chuẩn tinh", tác giả chính của nghiên cứu Jinyi Yang, nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại Đài quan sát Steward của Đại học Arizona, Mỹ nhấn mạnh. "Nó chỉ mất một thời gian rất ngắn để hố đen nhỏ phát triển tới kích thước khổng lồ. Phát hiện này đặt ra thách thức lớn cho các nhà thiên văn học về lý thuyết hình thành và phát triển của hố đen trong vũ trụ sơ khai".

Nhóm nghiên cứu cho rằng J1007 + 2115 phải bắt đầu từ một hố đen "hạt giống" nặng gấp 10.000 lần Mặt Trời ngay từ 100 triệu năm sau sự kiện Big Bang. Tuy nhiên, theo mô hình vũ trụ hiện tại, vào thời kỳ bình minh của vũ trụ, các nguyên tử ở quá xa nhau để tương tác và tạo thành sao, hố đen hay thiên hà. Sự ra đời của các thiên thể chỉ có thể bắt đầu từ Kỷ nguyên tái sinh, xảy ra khoảng 400 triệu năm sau Vụ nổ Lớn.


Chuẩn tinh J1007 + 2115 (bên phải) hình thành từ hố đen hạt giống (bên trái). (Ảnh: Phys).

J1007 + 2115 được phát hiện thông qua một cuộc tìm kiếm có hệ thống về các chuẩn tinh xa nhất. Dự án được thực hiện bởi một nhóm gồm 30 chuyên gia từ Trung tâm Thiên văn học Imiloa của Hawaii, dựa trên các quan sát từ Kính viễn vọng mặt đất Maunakea ở Hawaii và Kính viễn vọng 4 m Víctor M. Blanco đặt tại Đài thiên văn liên Mỹ Cerro Tololo ở Chile.

TIN CŨ HƠN
Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Trăng Trung thu là mặt trăng gần nhất ngày Thu phân. Quay quanh Trái đất tại một góc thấp của chân trời trong thời gian này của năm, mặt trăng mọc sau khi mặt trời lặn trong nhiều ngày liên tiếp.

Đăng ngày: 14/10/2025
Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Các nhà khoa học lần đầu tiên quan sát được hiện tượng 3 thiên hà cùng va vào nhau, đặt những siêu hố đen tại trung tâm của chúng vào quỹ đạo để hợp nhất.

Đăng ngày: 14/10/2025
Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Thiên thạch là gì? Một câu hỏi nghe rất quen thuộc, tưởng chừng dễ ấy thế mà nó đã và đang đánh đố không ít người.

Đăng ngày: 12/10/2025
Những điều bạn chưa biết về sao băng

Những điều bạn chưa biết về sao băng

Sao băng là gì mà có khả năng tạo nên những trận mưa sao băng đình đám? Và sự thật về những ngôi sao băng có huyền bí như chúng ta tưởng…

Đăng ngày: 12/10/2025
Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Hệ Mặt trời (hay Thái Dương Hệ) là hệ hành tinh gồm có Mặt Trời ở trung tâm và các vật quay xung quanh.

Đăng ngày: 11/10/2025
Hành tinh lùn có vành đai giống sao Thổ trong Hệ Mặt trời

Hành tinh lùn có vành đai giống sao Thổ trong Hệ Mặt trời

Nhà thiên văn học tại Viện Vật lý thiên văn Andalusia, Tây Ban Nha, và các cộng sự phát hiện một vành đai lớn xung quanh hành tinh lùn Haumea nằm bên ngoài quỹ đạo của sao Hải Vương.

Đăng ngày: 10/10/2025
Tổng quan về sao Hỏa

Tổng quan về sao Hỏa

Sao Hỏa còn gọi là: Hỏa Tinh, là hành tinh thứ tư tính từ Mặt Trời trong Thái Dương Hệ. Đôi khi hành tinh này còn được gọi tên là Hỏa Tinh.

Đăng ngày: 10/10/2025
Khoa Học News