Địa Trung Hải suýt biến mất vì lý do khó tin

Một cây cầu đất nối liền châu Âu và châu Phi vẫn còn tồn tại nếu như không có thảm họa giúp "tái sinh" Địa Trung Hải.

Theo một nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí khoa học Nature Communications, Địa Trung Hải đã từng bốc hơi theo nghĩa đen khoảng 5,5 triệu năm trước, mất đi tận 69% lượng nước so với những gì chúng ta thấy ngày nay.

Bằng chứng cho sự kiện đáng sợ này được nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà khoa học về hệ thống Trái đất Giovanni Aloisi từ Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS) tiết lộ thông qua cuộc phân tích các đồng vị clo trong muối lắng đọng dưới đáy biển.


Địa Trung Hải từng suýt biến mất 5,5 triệu năm trước - (Ảnh: Pibernat/Garcia-Castellanos).

Kết hợp với việc xây dựng các mô hình và mô phỏng số, các tác giả chỉ ra rằng sự kiện này - gọi là Khủng hoảng độ mặn Messinian (MSC) - diễn ra theo 2 giai đoạn.

Giai đoạn đầu tiên bao gồm 35.000 năm dòng nước hạn chế giữa Địa Trung Hải và Đại Tây Dương, qua nơi hiện nay là eo biển Gibraltar.

Nước biển càng không được bổ sung nước ngọt, quá trình lắng đọng muối và bốc hơi nước ở Địa Trung Hải càng bị đẩy nhanh.

Trong giai đoạn thứ hai, kéo dài 10.000 năm tiếp theo, Biển Địa Trung Hải hoàn toàn bị cô lập. Ở một số khu vực, mực nước có thể đã giảm tới 2,1km.

Trong giai đoạn 2 này, dải đất ngầm dưới nước bắc qua eo biển Sicily sẽ lộ ra,  chia đôi Địa Trung Hải và tạo nên một cầu đất nối liền châu Phi và châu Âu.

Điều đó dẫn đến tốc độ bốc hơi nhanh hơn ở phía Đông Địa Trung Hải, nơi mực nước biển giảm mạnh nhất, để lại dấu tích là vô số mỏ muối lớn.

Các nhà khoa học từ lâu đã tranh luận về cách MSC xuất hiện và liệu nó có xảy ra khi Địa Trung Hải hoàn toàn tách khỏi Đại Tây Dương hay không.

Nghiên cứu mới này cho thấy cả hai trường phái đều đúng và đó là một quá trình gồm hai giai đoạn.

Các nhà nghiên cứu không đi sâu vào lý do tại sao Địa Trung Hải trở nên biệt lập, nhưng giai đoạn này rơi vào thế Trung Tân của kỷ Đệ Tứ, là thời kỳ hoạt động kiến tạo mạnh mẽ và rộng khắp. 

Vì vậy, có thể các hoạt động địa chất này đã vô tình gây ra thay đổi nào đó với địa hình và làm hạn chế dòng chảy giữa vùng biển này và Đại Tây Dương.

Bản thân MSC sẽ gây ra nhiều biến động hơn nữa, khi áp lực tăng lên lớp vỏ bề mặt và các khu vực xung quanh khô đi.

"Kích thước khổng lồ của vùng trũng Địa Trung Hải do mực nước hạ xuống sẽ gây ra những tác động khí hậu trên quy mô toàn cầu, bao gồm những thay đổi trong mô hình lượng mưa" - nhóm tác giả giải thích.

Ngày nay, eo biển Gibraltar rộng hơn và sâu hơn nhiều so với giai đoạn 1 của MSC. Nếu không có kết nối này với Đại Tây Dương, ước tính rằng hiện nay mực nước biển Địa Trung Hải sẽ giảm khoảng gần nửa mét mỗi năm.

Ngày nay chúng ta vẫn còn Địa Trung Hải là nhờ một sự kiện "đại hồng thủy" ngay sau thời kỳ khô cạn đó, gọi là trận lũ Zanclean, xảy ra khoảng 5,33 triệu năm trước và nhanh chóng lấp đầy vùng biển cũng như kết nối lại nó với Đại Tây Dương.

TIN CŨ HƠN
Bẻ cong nòng súng có thể làm chuyển hướng viên đạn, thật hay đùa?

Bẻ cong nòng súng có thể làm chuyển hướng viên đạn, thật hay đùa?

Không hề hư cấu, hóa ra bẻ cong đường đạn theo nòng súng là có thật.

Đăng ngày: 01/12/2025
Khi khoa học viễn tưởng dự đoán chính xác tương lai

Khi khoa học viễn tưởng dự đoán chính xác tương lai

Theo trang Bigthink, tác giả Jules Verne đã viết về các phương tiện chạy bằng xăng, vũ khí hủy diệt hàng loạt và sự nóng lên toàn cầu từ hơn một thế kỷ trước.

Đăng ngày: 01/12/2025
Vì sao trái bóng ở mỗi kì World Cup lại khác nhau?

Vì sao trái bóng ở mỗi kì World Cup lại khác nhau?

Thực tế, tất cả những thay đổi được áp dụng mỗi năm đều không phải là tốt nhất và thậm chí nó còn gây ra thêm vấn đề.

Đăng ngày: 01/12/2025
Nhà tiên tri Nostradamus dự báo lạnh người cho năm 2023

Nhà tiên tri Nostradamus dự báo lạnh người cho năm 2023

Gần 500 năm trước, nhà chiêm tinh Michel de Nostradame hay còn gọi là Nostradamus, đã cho ra đời cuốn sách khét tiếng Les Prophéties, trong đó có 942 lời tiên tri dường như dự đoán tương lai.

Đăng ngày: 01/12/2025
Con người liệu có thật sự hung bạo từ bản chất hay không?

Con người liệu có thật sự hung bạo từ bản chất hay không?

Chúng ta là loài homo sapien, được xem như là loài thượng đẳng trong thế giới động vật. Chúng ta có chữ viết, có lửa, có công cụ và trí thông minh.

Đăng ngày: 01/12/2025
Điều gì xảy ra sau khi chết?

Điều gì xảy ra sau khi chết?

Cơ thể của bạn được tạo thành từ hơn 200 xương, vài nghìn tỷ vi khuẩn và có tới 37 nghìn tỷ tế bào.

Đăng ngày: 30/11/2025
Đoàn tàu cao tốc bí ẩn nhất Trung Quốc: Không chở gì nhưng lãnh nhiệm vụ sống còn, chỉ khởi hành về đêm

Đoàn tàu cao tốc bí ẩn nhất Trung Quốc: Không chở gì nhưng lãnh nhiệm vụ sống còn, chỉ khởi hành về đêm

Trong mạng lưới đường sắt cao tốc khổng lồ của Trung Quốc, có đoàn tàu cao tốc rất đặc biệt, được gọi là "Người dẫn đường".

Đăng ngày: 30/11/2025
Khoa Học News