Điều gì xảy ra khi hệ sinh thái bị phá hủy?

Sự kiện tuyệt chủng hàng loạt của động vật trên toàn cầu đã và đang diễn ra, được coi là tồi tệ hơn dự báo. Đó là nhận định của một nhóm nhà khoa học công bố trên tạp chí The Scientist. Theo đó, có tới 48% quần thể động vật đang bị thu hẹp, chỉ có 3% quần thể đang gia tăng trong khi 33% các loài đang dần tới tuyệt chủng.


Hóa thạch khủng long ba sừng Horridus đã tuyệt chủng cách đây 67 triệu năm. (Nguồn: Museums Victoria).

Nghiên cứu thực hiện trong nhiều năm với hơn 71.000 loài động vật (bao gồm động vật có vú, chim, bò sát, lưỡng cư, cá và côn trùng) từ khắp nơi trên thế giới. Các nhà khoa học đồng ý rằng một sự kiện tuyệt chủng đang xảy ra và các loài biến mất nhanh hơn nhiều so với tốc độ chúng được thay thế.

Việc đánh giá tình trạng bảo tồn của một loài dựa trên các đánh giá do Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN) ban hành, cũng cho rằng tốc độ tuyệt chủng hiện tại đã cao hơn từ 1.000 - 10.000 lần (tùy loài) so với trước. Điều này khiến một số nhà khoa học lập luận rằng sự sống trên Trái Đất đã bước vào "sự kiện tuyệt chủng hàng loạt lần thứ sáu". Trước đó, hành tinh của chúng ta đã trải qua 5 cuộc đại tuyệt chủng:

  • Đầu tiên là sự kiện Ordovic-Silurian (444 triệu năm trước), xóa sổ 85% sự sống trên Trái Đất.
  • Thứ hai là cuộc tuyệt chủng cuối kỷ Devon (383-359 triệu năm trước), khiến 75% các loài trên Trái Đất biến mất trong khoảng thời gian 20 triệu năm.
  • Thứ ba là cuộc tuyệt chủng kỷ Permi-Trias (252 triệu năm trước), 97% các loài (để lại hóa thạch) biến mất vĩnh viễn.
  • Thứ tư là sự kiện tuyệt chủng kỷ Jura-Trias (201 triệu năm trước), 80% tất cả các loài sinh vật biển và đất liền bị xóa sổ.
  • Thứ năm là cuộc tuyệt chủng kỷ Phấn trắng-Paleogen (67 triệu năm trước), đánh dấu sự kết thúc của triều đại khủng long.

Đáng chú ý, cả 5 cuộc đại tuyệt chủng đó đều do tác động tự nhiên; trong khi cuộc tuyệt chủng thứ 6 (nếu có) lại bị cho là do tác động của con người.

Giả thiết về một cuộc đại tuyệt chủng thứ 6 nhận được nhiều ý kiến phản đối. Tuy nhiên, nó vẫn là một cảnh báo đỏ đối với loài người về việc tôn trọng thiên nhiên, bảo vệ thiên nhiên. Giới chuyên gia môi trường cho rằng nhiều loài đang suy giảm do mất môi trường sống, tác động xấu của thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và các hóa chất khác. Chúng còn trầm trọng hơn nguyên nhân biến đổi khí hậu.

Đa dạng sinh học đã không còn là một lời kêu gọi, ngược lại, nó phải được coi là lời cảnh báo đối với loài người nếu như một ngày nào đó hệ sinh thái bị phá hủy và sụp đổ. Tuy nhiên, không giống như vụ va chạm của tiểu hành tinh dẫn đến sự tuyệt chủng của loài khủng long, chúng ta vẫn còn thời gian để thay đổi, tất nhiên là với quyết tâm rất cao.

TIN CŨ HƠN
Hướng dẫn xử lý nước và vệ sinh môi trường trong mùa bão lụt

Hướng dẫn xử lý nước và vệ sinh môi trường trong mùa bão lụt

Sau bão lụt, thường xảy ra nhiều loại dịch bệnh như tả, lỵ, thương hàn... mà nguyên nhân chính là do môi trường và nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm.

Đăng ngày: 12/12/2025
Trái đất đang bị đe dọa bởi kỷ băng hà mới?

Trái đất đang bị đe dọa bởi kỷ băng hà mới?

Các nhà khoa học dự báo 10 năm tới hoạt động của Mặt trời sẽ giảm xuống. Do vậy, liệu có lặp lại “thời kỳ tiểu băng hà” đã từng xảy ra vào thế kỷ XVII.

Đăng ngày: 09/12/2025
Rực vàng trong nắng mùa hoa Giáng Hương

Rực vàng trong nắng mùa hoa Giáng Hương

Loài thực vật nằm trong sách đỏ Việt Nam - Giáng hương quả to Pterocarpus macrocarpus bắt đầu thay áo mới và trang điểm bộ cánh màu xanh biếc bằng từng chùm bông hoa vàng rực rỡ. Với chiếc cuống dài và nhiều lông, vàng rực, đan xen trong từng kẽ lá. Những bông hoa đầu mùa không chỉ biết khoe sắc mà còn phát tán mùi hương thơm ngào ngạt cả góc rừng làm đánh thức lũ bướm ngái ngủ trong chiếc kén sau những ngày dài đói bụng...

Đăng ngày: 08/12/2025
5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến

5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến

Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), khi có thiên tai bão lũ, mọi người cần gia cố nhà cửa hoặc tìm một nơi trú ẩn an toàn.

Đăng ngày: 07/12/2025
Những cơn bão lớn nhất được ghi nhận trong lịch sử

Những cơn bão lớn nhất được ghi nhận trong lịch sử

Trong quá khứ có không ít cơn bão với sức gió mạnh kỷ lục nhưng lại không gây ra nhiều thiệt hại.

Đăng ngày: 05/12/2025
Sương mù là gì? Tại sao có sương mù?

Sương mù là gì? Tại sao có sương mù?

Có nhiều người nhận xét sương mù những năm gần đây dày đặc hơn so với trước. Vậy sương mù là gì? Nó có liên quan gì đến ô nhiễm môi trường không?

Đăng ngày: 04/12/2025
Sóng biển đóng vai trò quan trọng trong việc bẫy khí nhà kính

Sóng biển đóng vai trò quan trọng trong việc bẫy khí nhà kính

Trong nhiều thập kỷ qua, các nhà khoa học đã nghiên cứu ảnh hưởng của các đại dương trên thế giới trong việc hấp thụ khí nhà kính.

Đăng ngày: 02/12/2025
Khoa Học News