Du lịch không gian - lợi và hại

Tuy thu hút nhiều sự quan tâm trong thời gian gần đây, du lịch không gian vẫn là ngành khó tiếp cận, chỉ một bộ phận cá nhân giàu có đủ khả năng mua vé.

Các công ty tư nhân đang cung cấp nhiều cơ hội bay vào không trung, từ chuyến bay ngắn lên không gian cận quỹ đạo tới kỳ nghỉ nhiều tháng trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Nhưng sự ra đời của du lịch không gian đang dấy lên một cuộc tranh cãi dữ dội: Liệu hoạt động này có giúp đưa nhân loại tới gần những vì sao hay chỉ tạo điều kiện cho người giàu có giải trí mà không cung cấp chút giá trị thực tế nào?


Bên trong máy bay vũ trụ Spaceship của Virgin Galactic với khung cảnh Trái ddất bên ngoài cửa sổ. (Ảnh: Virgin Galactic).

Lợi ích

Một số cá nhân thường được gọi là du khách không gian, tìm cách mua vé bay tới trạm ISS hoặc trạm vũ trụ Mir của Nga. Tuy nhiên, khi chương trình tàu vũ trụ con thoi kết thúc vào năm 2011, NASA hủy bỏ bất kỳ cơ hội nào khác. Bức tranh đó thay đổi với sự ra đời của những công ty bay vũ trụ tư nhân do nhiều tỷ phú đứng đầu, bao gồm SpaceX của Elon Musk, Blue Origin của Jeff Bezos và Virgin Galactic của Richard Branson.

Trong số 3 công ty nêu trên, chỉ có Virgin Galactic là đặt mục tiêu thúc đẩy du lịch không gian trong dài hạn, cung cấp những chuyến bay cận quỹ đạo ngắn tới phía trên đường Kármán, ranh giới giữa bầu khí quyển Trái ddất và vũ trụ. Hành khách trả phí có thể có trải nghiệm tương tự với Blue Origin, nhưng công ty này tập trung vào các ngành công nghiệp trên quỹ đạo. Với SpaceX, du khách có thể ở lại nhiều ngày trên quỹ đạo, nhưng cần phải vượt qua nhiều hợp đồng từ chính phủ để giành được cơ hội.

Những người ủng hộ du lịch không gian nêu ra nhiều lợi ích của ngành công nghiệp. Ví dụ, khách du lịch không gian tích cực tiến hành và tham gia vào thí nghiệm như kiểm tra ảnh hưởng của vi trọng lực lên sức khỏe con người, sự phát triển cây trồng và đặc điểm vật liệu. Đây thực sự là dữ liệu khoa học cần thu thập để đưa nhân loại tới những vì sao.

Ngoài ra với hàng trăm triệu USD tiền đầu tư đổ vào ngành công nghiệp mới, các công ty đang phát triển thiết bị, kỹ thuật, công nghệ mới để có thể bán vé bay vào không gian. Việc chở khách du lịch không gian thường xuyên bao gồm người nổi tiếng như William Shatner thu hút nhiều chú ý của truyền thông, giúp tăng sự quan tâm từ cộng đồng, tăng độ thảo luận và kinh phí.

Tác hại

Người chỉ trích du lịch không gian cho rằng đây là ngành công nghiệp chỉ phục vụ cá nhân đặc biệt giàu có. Điều đó có thể làm loãng sự quan tâm của công chúng với vũ trụ. Thay vì mở ra khả năng cho mọi người, nó có thể khiến người không quan tâm do khó tiếp cận. Do giá vé cực cao, từ hàng trăm nghìn tới hàng chục triệu USD, rất khó để hầu hết mọi người nhìn nhận giá trị của du lịch không gian như một ngành công nghiệp.

Dù một số khách du lịch không gian tiến hành thí nghiệm trong chuyến thám hiểm, những thí nghiệm đó không mang tính cách mạng hay bao gồm bất cứ thứ gì phi hành gia trên trạm ISS có thể thực hiện. Do đó, du lịch không gian không thực sự thúc đẩy hoạt động bay vũ trụ của con người theo cách có ý nghĩa nào. Trong khi vài công ty phát triển công nghệ chuyên dụng dành cho du lịch không gian, công nghệ đó không chắc có thể ứng dụng ở các hoạt động khác liên quan tới vũ trụ.

Chỉ có 60 du khách từng bay vào không gian, đại đa số mới chỉ bay trên những chuyến bay cận quỹ đạo nhắn với vài phút trong môi trường không trọng lực. Chỉ vài lần phóng mỗi năm thuộc về ngành du lịch không gian và con số sẽ không thay đổi nhiều trong vài năm tới. Nhiều khả năng đây vẫn là ngành công nghiệp phục vụ chỉ một nhóm cá nhân rất giàu có và không phải động lực chính thúc đẩy sáng tạo hoặc mở rộng.

TIN CŨ HƠN
Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Kính viễn vọng Hubble của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ lập kỷ lục mới khi tìm ra GN-z11, thiên hà xa xôi nhất ở cách Trái Đất 13,4 tỷ năm ánh sáng.

Đăng ngày: 25/12/2025
Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Nếu giống sao Thổ, Trái Đất sẽ có vành đai bao quanh dọc theo xích đạo. Vành đai này sẽ có hình dáng khác nhau khi nhìn từ những địa điểm khác nhau trên Trái Đất.

Đăng ngày: 24/12/2025
99,99% có hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời

99,99% có hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời

Các nhà khoa học đang dần tự tin khẳng định về sự tồn tại của hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời.

Đăng ngày: 24/12/2025

"Hành tinh chì" nặng hơn 4.000 Trái đất khiến giới khoa học hoang mang

Xuất hiện cùng hàng loạt đặc điểm kỳ lạ đến khó tin trong tầm mắt "thợ săn ngoại hành tinh" TESS của NASA, thế giới cách chúng ta 730 năm ánh sáng làm đảo lộn nhiều lý thuyết thiên văn.

Đăng ngày: 24/12/2025
Tín hiệu không gian được Tesla phát hiện thực chất là gì?

Tín hiệu không gian được Tesla phát hiện thực chất là gì?

Vào năm 1899, Nikola Tesla đã vô tình nghe thấy một âm thanh kỳ lạ và nhịp nhàng khi đang sử dụng máy thu sóng vô tuyến trong phòng thí nghiệm.

Đăng ngày: 23/12/2025
Tiết lộ rùng mình từ

Tiết lộ rùng mình từ "kho báu" thủy tinh 1.800 năm ở Nam Cực

Bảy mảnh thủy tinh đặc biệt được tìm thấy từ độ sâu 279 dưới lòng lục địa băng giá Nam Cực được các nhà khoa học mô tả là một phát hiện "bằng vàng".

Đăng ngày: 23/12/2025
NASA tìm ra nguồn năng lượng mạnh chưa từng thấy từ

NASA tìm ra nguồn năng lượng mạnh chưa từng thấy từ "cõi chết"

Kính viễn vọng không gian tia gamma Fermi của NASA vừa nắm bắt được thứ được mô tả là "đỉnh năng lượng" trong vũ trụ.

Đăng ngày: 23/12/2025
Khoa Học News