Dù sặc sỡ, giống đực vẫn chỉ là những sinh vật đơn giản

Tại sao con đực của các loài tiến hoá nhanh hơn bạn đời của chúng? Bí ẩn xuất phát từ điều này: Giống đực là những sinh vật đơn giản hơn.

Ở hầu hết các loài, con đực dường như luôn tạo được bộ cánh rực rỡ hơn, những điệu nhảy quyến rũ hơn và giọng hót du dương hơn trong những cuộc giành giật để có được bạn tình. Kết quả của cái gọi là chọn lọc sinh sản này tạo ra một con đực loè loẹt và một con cái mộc mạc. Có vẻ như tiến hoá đã được đẩy nhanh hơn ở giống đực so với giống cái.

Ý tưởng về điều này được nảy sinh từ thế kỷ 19, khi Charles Darwin quan sát những chiếc đuôi công đực oai vệ so với cái đuôi cụt lủn của công cái xám xịt. Tại sao và bằng cách nào các con đực làm được điều đó, vẫn là bí ẩn với các nhà khoa học.

Nghiên cứu mới đây trên ruồi giấm đã phát hiện thấy, ở con đực, số gene cản trở chúng đáp ứng nhanh chóng với áp lực bên ngoài ít hơn hẳn so với con cái. "Đó là vì các anh chàng đơn giản hơn", trưởng nhóm nghiên cứu Marta Wayne, một nhà động vật học tại Đai học Gainesville ở Florida, Mỹ, nhận định.

"Cách thức di truyền ở giống đực liên quan đến cấu trúc gene đơn giản hơn, không có nhiều mối tương tác gene như với sự di truyền của giống cái". Phát hiện cũng có thể lý giải tại sao bệnh tật lại thể hiện khác nhau ở phụ nữ và đàn ông.

Các nhà nghiên cứu phát hiện thấy con đực có thể đáp ứng nhanh hơn con cái trong việc chọn lọc sinh sản, tạo ra những bộ cánh sặc sỡ hơn. (Ảnh: LiveScience)

Lời giải nằm ở trong gene

Trong thí nghiệm, người ta tìm hiểu những con ruồi giấm, có bộ gene y hệt nhau, ngoại trừ nhiễm sắc thể giới tính.

Ở ruồi giấm (cũng như con người) bộ gene được gói trong những cặp nhiễm sắc thể, trong đó có nhiễm sắc thể giới tính. Ở con cái, cặp nhiễm sắc thể giới tính là XX, trong khi ở con đực là XY. Trong khi số gene trên nhiễm sắc thể X là rất nhiều, thì ngược lại, chỉ có vài gene đi cùng với nhiễm sắc thể Y. Mỗi gene thường có hai phiên bản, gọi là alen. Trên ruồi giấm, các alen này tương tác với nhau và với các gene khác.

Vì con đực chỉ có 1 nhiễm sắc thể X, nên "những gì bạn thấy đúng là những gì bạn mong đợi". Nếu một gene nào đó giúp anh chàng tăng khả năng giao phối, gene đó sẽ được chọn lọc để đi xa hơn, và ngược lại, nếu một gene không tốt, nó sẽ được đào thải chỉ sau vài thế hệ. Nhưng ở con cái, sự tương tác rắm rối giữa các gene trên hai nhiễm sắc thể X và giữa các alen trong mỗi X đó khiến cho việc lựa chọn và truyền lại các đặc điểm tốt là khó hơn nhiều.

"Việc chỉ có một X khiến cho các gene của con đực được lựa chọn một cách cởi mở hơn".

Các nhà nghiên cứu lưu ý kết quả này không trực tiếp liên hệ với người được, vì "chức năng của X trên người khác với ở ruồi giấm". Tuy nhiên, nó cũng giúp giải thích cho sự khác biệt giữa nhịp điệu và sự đáp ứng với bệnh tật của đàn ông và đàn bà.

Thuận An

Từ khóa liên quan:
Loading...
TIN CŨ HƠN
6 loài động vật sở hữu trái tim

6 loài động vật sở hữu trái tim "kì quặc" nhất quả đất

Mực ống có ba tim, tim gián đập chung nhịp với con người, tim cá ngựa vằn biết hồi sinh... và những điều thú vị khác bạn chỉ có thể thấy trong thế giới động vật.

Đăng ngày: 01/06/2025
Sinh vật độc lạ hệt như miếng sushi, nhưng chớ có đụng vào nhé...

Sinh vật độc lạ hệt như miếng sushi, nhưng chớ có đụng vào nhé...

Mỗi khi nhìn thấy con vật nào đó dễ thương, chúng ta thường nghĩ rằng: "Mang về nhà nuôi!".

Đăng ngày: 01/06/2025
Xem động vật

Xem động vật "phát điên" mỗi khi trăng tròn

Có không ít câu chuyện ly kỳ xảy ra xung quanh những đêm trăng tròn mà đến nay, các nhà khoa học vẫn không ngừng đưa ra tranh luận.

Đăng ngày: 27/05/2025
Giới tính của thằn lằn phụ thuộc vào kích cỡ trứng

Giới tính của thằn lằn phụ thuộc vào kích cỡ trứng

Trên tờ Current Biology ra ngày 4/6, một báo cáo cho biết vấn đề giới tính của thằn lằn con hoá ra phức tạp hơn nhiều so với những suy đoán trước đây của giới khoa học. Chí ít là đối với một loài thằn lằn, kích cỡ của trứng đóng vai trò quyết định trong chuyện này.

Đăng ngày: 19/05/2025
Những điều thú vị về loài cá sấu

Những điều thú vị về loài cá sấu

Sở hữu thân mình giống những loài bò sát từng sống ở thời tiền sử, cá sấu mang trong mình sức mạnh tiềm ẩn từ thời cổ đại, giúp chúng trở thành vua trên các đầm lầy, sông nước khắp vùng nhiệt đới.

Đăng ngày: 19/05/2025
Loài chim nguy hiểm nhất thế giới được sách kỷ lục Guiness ghi nhận

Loài chim nguy hiểm nhất thế giới được sách kỷ lục Guiness ghi nhận

Chim đà điểu đầu mèo Australia được sách kỷ lục Guiness ghi nhận là loài chim nguy hiểm nhất thế giới. Chúng sở hữu một chiếc móng sắc như dao và một lực đá mạnh nhất trong các loài.

Đăng ngày: 19/05/2025
Loài chim lạ xấu như sứ giả địa ngục: Mắt to như quỷ, mồm rộng như hố bom

Loài chim lạ xấu như sứ giả địa ngục: Mắt to như quỷ, mồm rộng như hố bom

Với tài ngụy trang hoàn hảo và ngoại hình xấu xí, chim potoo thường được gọi là "sứ giả địa ngục".

Đăng ngày: 15/05/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News