Dù sặc sỡ, giống đực vẫn chỉ là những sinh vật đơn giản

Tại sao con đực của các loài tiến hoá nhanh hơn bạn đời của chúng? Bí ẩn xuất phát từ điều này: Giống đực là những sinh vật đơn giản hơn.

Ở hầu hết các loài, con đực dường như luôn tạo được bộ cánh rực rỡ hơn, những điệu nhảy quyến rũ hơn và giọng hót du dương hơn trong những cuộc giành giật để có được bạn tình. Kết quả của cái gọi là chọn lọc sinh sản này tạo ra một con đực loè loẹt và một con cái mộc mạc. Có vẻ như tiến hoá đã được đẩy nhanh hơn ở giống đực so với giống cái.

Ý tưởng về điều này được nảy sinh từ thế kỷ 19, khi Charles Darwin quan sát những chiếc đuôi công đực oai vệ so với cái đuôi cụt lủn của công cái xám xịt. Tại sao và bằng cách nào các con đực làm được điều đó, vẫn là bí ẩn với các nhà khoa học.

Nghiên cứu mới đây trên ruồi giấm đã phát hiện thấy, ở con đực, số gene cản trở chúng đáp ứng nhanh chóng với áp lực bên ngoài ít hơn hẳn so với con cái. "Đó là vì các anh chàng đơn giản hơn", trưởng nhóm nghiên cứu Marta Wayne, một nhà động vật học tại Đai học Gainesville ở Florida, Mỹ, nhận định.

"Cách thức di truyền ở giống đực liên quan đến cấu trúc gene đơn giản hơn, không có nhiều mối tương tác gene như với sự di truyền của giống cái". Phát hiện cũng có thể lý giải tại sao bệnh tật lại thể hiện khác nhau ở phụ nữ và đàn ông.

Các nhà nghiên cứu phát hiện thấy con đực có thể đáp ứng nhanh hơn con cái trong việc chọn lọc sinh sản, tạo ra những bộ cánh sặc sỡ hơn. (Ảnh: LiveScience)

Lời giải nằm ở trong gene

Trong thí nghiệm, người ta tìm hiểu những con ruồi giấm, có bộ gene y hệt nhau, ngoại trừ nhiễm sắc thể giới tính.

Ở ruồi giấm (cũng như con người) bộ gene được gói trong những cặp nhiễm sắc thể, trong đó có nhiễm sắc thể giới tính. Ở con cái, cặp nhiễm sắc thể giới tính là XX, trong khi ở con đực là XY. Trong khi số gene trên nhiễm sắc thể X là rất nhiều, thì ngược lại, chỉ có vài gene đi cùng với nhiễm sắc thể Y. Mỗi gene thường có hai phiên bản, gọi là alen. Trên ruồi giấm, các alen này tương tác với nhau và với các gene khác.

Vì con đực chỉ có 1 nhiễm sắc thể X, nên "những gì bạn thấy đúng là những gì bạn mong đợi". Nếu một gene nào đó giúp anh chàng tăng khả năng giao phối, gene đó sẽ được chọn lọc để đi xa hơn, và ngược lại, nếu một gene không tốt, nó sẽ được đào thải chỉ sau vài thế hệ. Nhưng ở con cái, sự tương tác rắm rối giữa các gene trên hai nhiễm sắc thể X và giữa các alen trong mỗi X đó khiến cho việc lựa chọn và truyền lại các đặc điểm tốt là khó hơn nhiều.

"Việc chỉ có một X khiến cho các gene của con đực được lựa chọn một cách cởi mở hơn".

Các nhà nghiên cứu lưu ý kết quả này không trực tiếp liên hệ với người được, vì "chức năng của X trên người khác với ở ruồi giấm". Tuy nhiên, nó cũng giúp giải thích cho sự khác biệt giữa nhịp điệu và sự đáp ứng với bệnh tật của đàn ông và đàn bà.

Thuận An

Từ khóa liên quan:
Loading...
TIN CŨ HƠN
Những loài động vật làm gì để vượt qua mùa đông băng giá?

Những loài động vật làm gì để vượt qua mùa đông băng giá?

Mời các bạn theo dõi infographic sau đây để biết chi tiết hơn về cách mà từng loài động vật vượt qua mùa đông băng giá.

Đăng ngày: 25/06/2025
Điểm danh 12 loài động vật có cú đớp uy lực nhất thế giới tự nhiên

Điểm danh 12 loài động vật có cú đớp uy lực nhất thế giới tự nhiên

Với lực cắn khủng khiếp lên tới 2,6 triệu kg/m2, cá sấu châu Phi được xếp đầu danh sách những động vật có cú đớp uy lực nhất thế giới tự nhiên.

Đăng ngày: 22/06/2025
Thú quý hiếm được giải cứu ở Việt Nam

Thú quý hiếm được giải cứu ở Việt Nam

Các loài thú quý hiếm như báo hoa mai, vượn đen má vàng, chà vá chân xám, voọc bạc, gấu ngựa đã được Tổ chức Bảo vệ Động vật hoang dã giải cứu.

Đăng ngày: 21/06/2025
Những loài vật giết người nhiều nhất thế giới

Những loài vật giết người nhiều nhất thế giới

Đối với con người, loài động vật được coi là "sát nhân" nguy hiểm nhất trên Trái Đất không phải là cá mập hay hổ, sư tử.

Đăng ngày: 21/06/2025
Kinh ngạc loài ếch khổng lồ, dài 1m, nặng 8kg

Kinh ngạc loài ếch khổng lồ, dài 1m, nặng 8kg

Chúng sống nhiều ở các khu rừng cận xích đạo của Tây Phi, nơi có những con sông chảy xiết và khu rừng rậm nhiệt đới, nóng ẩm quanh năm.

Đăng ngày: 21/06/2025
Chuyện yêu đương của vị chúa rừng xanh

Chuyện yêu đương của vị chúa rừng xanh

Như muôn loài, "yêu" cũng là cách để hổ duy trì nòi giống. Thế nhưng, cách yêu của vị chúa tể rừng xanh này cũng thật độc đáo.

Đăng ngày: 21/06/2025
Loài rắn siêu tí hon cực lạ ở Việt Nam

Loài rắn siêu tí hon cực lạ ở Việt Nam

Thoạt nhìn, nhiều người sẽ lầm tưởng chúng là giun đất trưởng thành, cho đến khi chiếc lưỡi chẻ đôi đặc trưng của loài rắn thè ra khiến họ giật mình hãi hùng. Chúng thực sự là một loài rắn với đầy đủ các đặc điểm cấu tạo của rắn: có xương sống, có vảy, và đầu ngóc lên khi bò.

Đăng ngày: 20/06/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News