Giải mã nguyên nhân vì sao những người đã già vẫn có trí nhớ siêu đẳng
Sở hữu những mối quan hệ xã hội bền vững là một trong những yếu tố giúp nhiều người già vẫn có trí tuệ minh mẫn, sắc bén.
Có những mối quan hệ lành mạnh
Các nhà nghiên cứu mới đây đã phát hiện ra một số nguyên tắc vật lý cơ bản tạo ra sự khác biệt này. Chúng liên quan đến độ dày của lớp ngoài não bộ của “những người siêu đẳng”. Trong một nghiên cứu được xuất bản vào tháng 10 trên tạp chí chuyên ngành PLOS One, các nhà nghiên cứu tự hỏi liệu khả năng kì lạ này cũng có thể bị ảnh hưởng bởi một số khía cạnh của xã hội không?
Nhóm nghiên cứu đã tiến hành thí nghiệm với 31 người già minh mẫn ở độ tuổi 80 và 19 người có khả năng nhận thức bình thường ở độ tuổi của họ. Các nhà khoa học nhận thấy rằng, những người già minh mẫn thường có các mối quan hệ bền chặt và đem lại cho họ nhiều niềm vui hơn những người bình thường cùng độ tuổi.
Bà Emily Rogalski – phó giáo sư về thần kinh học nhận thức ở trường Y Feinberg (thuộc Trường Đại học Northwestern) và cũng là tác giả chính của nghiên cứu, nói: "Phát hiện của chúng tôi ủng hộ cho lý thuyết: Bạn không cần biến cuộc đời mình thành một bữa tiệc, nhưng việc duy trì những mối quan hệ xã hội lành mạnh sẽ làm chậm quá trình suy giảm nhận thức”.
Để đạt được kết quả này, các nhà nghiên cứu đã yêu cầu những người tham gia hoàn thành bảng câu hỏi đánh giá mức độ hạnh phúc tổng thể và sự hài lòng trong cuộc sống của họ. Mặc dù có số điểm tổng cộng bằng những người bạn cùng tuổi, nhưng những “người già có trí nhớ siêu việt” nổi bật lên ở chỗ họ có cách đánh giá khác hẳn về tình bạn với những người khác.
Tại sao những người đã già vẫn minh mẫn? (Ảnh: Val Vesa).
Bà Rogalski nói: "Nó không đơn giản đến mức bạn chỉ cần nói mình có một mạng lưới những người bạn tuyệt vời là bạn sẽ không bị chứng mất trí nhớ khi về già. Nhưng nếu trong một danh sách những việc làm tốt cho sức khỏe lâu dài như có chế độ ăn uống lành mạnh, không hút thuốc… - thì sở hữu những mối quan hệ xã hội bền vững là một lựa chọn cực kì quan trọng trong danh sách này”.
Bộ não khác với người thường
Nhờ vào nhiều nghiên cứu đi trước, các nhà khoa học biết rằng bộ não của những người già minh mẫn – về mặt vật lý – khác với những người già bình thường cùng độ tuổi. Chúng lớn hơn một chút, đặc biệt là ở vỏ não ngoài - phần não được tạo thành chủ yếu từ chất xám và chứa nhiều neuron.
Tuy nhiên, cho đến vài tháng trước đây, các nhà khoa học vẫn không biết sự khác biệt này đến từ đâu. Đó là vì bộ não đã lớn hơn ngay từ lúc sinh ra hay chúng đã được bảo vệ khỏi sự bào mòn tàn khốc của thời gian?
Nhóm nhà khoa học đã chụp cộng hưởng từ để so sánh bộ não của 24 cụ ông, cụ bà "siêu nhân" với 12 cụ già cùng độ tuổi. Trong suốt quá trình nghiên cứu kéo dài 18 tháng, kích thước não của những người già bình thường co lại gấp hai lần so với não bộ của những người già minh mẫn.
Hai phát hiện mới này đã giải đáp câu đố về sự minh mẫn sắc bén của những người già. Chúng cũng đưa ra những bằng chứng thuyết phục về việc độ tuổi và những mối quan hệ xã hội có thể ảnh hưởng sâu sắc đến bộ não con người.
Để nhớ tốt khi về già?
Khi chúng ta bắt đầu có tuổi, chất xám trong não (đảm nhận phần nhìn, nghe, xử lý cảm xúc, tự kiểm soát, học hỏi thông tin mới và nhiều thứ nữa) bắt đầu co lại và suy giảm. Điều tương tự cũng xảy ra với chất trắng – chất chứa những sợi dây xoắn phức tạp để vận chuyển thông tin qua các phần của bộ não.
Một nghiên cứu nhỏ năm 2014 được công bố trên tạp chí Nature Communications cho thấy: ở một số người lớn tuổi, chất trắng có thể hoạt động như một “máy phát điện” dự phòng. Chúng bắt đầu tham gia vào cuộc chơi trí óc khi nguồn dự trữ chất xám bị cạn kiệt. Nếu điều đó không xảy ra, chúng ta sẽ phải chịu đựng những biểu hiện điển hình của quá trình lão hóa: trí nhớ mông lung, khó tập trung hơn, khó học các kỹ năng mới.
Những người già siêu đẳng và những thiên tài có lượng chất trắng dự trữ dồi dào cực kì hiếm gặp. Nhưng theo một số nghiên cứu, những người bình thường như chúng ta cũng có thể đối phó với sự suy giảm nhận thức ở tuổi già bằng cách: tập thể dục thường xuyên, duy trì mối quan hệ chặt chẽ với bạn bè và gia đình; bỏ hút thuốc, học những điều mới lạ và liên tục thách thức trí óc.
Vì vậy, nếu bạn có ý định gặp gỡ một số người bạn cũ hoặc muốn tham gia một khóa học yoga thì còn chần chừ gì nữa?

11 sự thật thú vị ít biết về tờ 100 Đô la Mỹ
Có lẽ bạn biết tờ tiền 100 USD của Mỹ là loại tiền có mệnh giá lớn nhất ở Mỹ hiện nay. Bạn cũng có thể nhớ rằng tờ tiền này có hình ảnh khuôn mặt của Benjamin Franklin.

Sự khác nhau giữa những người dùng bán cầu não trái và phải
Bộ não của chúng ta được chia làm hai bán cầu, mỗi bên thực hiện các chức năng khác nhau. Và việc sử dụng nhiều bán cầu não phải hay trái nhiều hơn sẽ quyết định những kỹ năng và sở thích của chúng ta.

Xoáy nước là gì? Xoáy nước xuất hiện như thế nào?
Nước sông đang chảy xiết, khi tới trụ cầu thì bị cản, nên phải lùi lại sau. Nhưng phía sau lại là dòng nước đang cuồn cuộn chảy tới, kéo nó chảy theo.

Vì sao người Do Thái thông minh nhất thế giới?
Từ ngàn xưa, người Do Thái đã xem tri thức là loại vốn đặc biệt vì có thể sinh ra vốn và của cải, lại không bị cướp đoạt được.

Công dụng của bã cà phê
Nhiều người đã biết bã cà phê là loại “phân bón” rất tốt bởi nó làm giàu ni-tơ cho đất, nhưng có lẽ ít người biết rằng bã cà phê có nhiều công dụng hữu ích khác như khử mùi, đuổi kiến, làm mượt tóc...

Tại sao chúng ta thở ra carbon dioxide?
Có bao giờ bạn tự hỏi tại sao cơ thể của chúng ta lại thải ra khí carbon dioxide (CO2) khi thở chứ không phải một loại khí nào khác?
