"Hạn hán chớp nhoáng" đang trở thành bình thường mới

Các nhà khoa học cho biết “hạn hán chớp nhoáng” đang gia tăng trên toàn cầu trong bối cảnh biến đổi khí hậu làm Trái đất nóng hơn và thay đổi mô hình lượng mưa trên khắp thế giới.

Hạn hán thường là hiện tượng khởi phát chậm, có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm do thiếu mưa.


Sông Gia Lăng, một nhánh của sông Dương Tử, cạn nước ở Trùng Khánh, Trung Quốc, ngày 18/8/2022. (Ảnh: Reuters).

Tuy nhiên, một nghiên cứu do các nhà khoa học Trung Quốc dẫn đầu cho thấy đã có sự chuyển đổi toàn cầu từ hạn hán phát triển chậm sang hạn hán phát triển nhanh và có thể trở nên nghiêm trọng trong vài tuần, South China Morning Post đưa tin ngày 16/4.

Không giống như hạn hán phát triển chậm - vốn hình thành do lượng mưa giảm theo thời gian, hạn hán chớp nhoáng xảy ra khi lượng mưa thấp, cùng với các yếu tố khác như nhiệt độ cao, có thể nhanh chóng làm tăng tốc bốc hơi nước ra khỏi mặt đất và thảm thực vật.

Khái niệm “hạn hán chớp nhoáng” (flash drought) đã được đề xuất vào đầu những năm 2000 nhưng không nhận được nhiều chú ý cho đến khi một đợt hạn hán nghiêm trọng tấn công nước Mỹ vào mùa hè năm 2012, theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science hôm 13/4.

Trận hạn hán chớp nhoáng đó được coi là một trong những đợt hạn hán nghiêm trọng nhất ở Mỹ kể từ những năm 1930, dẫn đến thiệt hại kinh tế hơn 30 tỷ USD.

Mùa hè năm ngoái, Trung Quốc đã phải hứng chịu hạn hán và nắng nóng nghiêm trọng nhất trong 6 thập kỷ, ảnh hưởng đến việc cung cấp điện, thực phẩm và hoạt động sản xuất.

Các nghiên cứu trước đây cho thấy biến đổi khí hậu do con người gây ra đã làm tăng tần suất hạn hán chớp nhoáng ở miền Nam châu Phi và Trung Quốc. Nhưng nghiên cứu phát hiện ra rằng từ năm 1951 đến năm 2014, hạn hán trong khoảng thời gian 2 tuần đến 3 tháng “phát triển nhanh hơn và chuyển từ hạn hán chậm sang hạn hán chớp nhoáng ở quy mô toàn cầu”.

Theo nghiên cứu, hơn 74% khu vực toàn cầu - ngoại trừ Amazon và Tây Phi - đã chứng kiến sự gia tăng cả về tỷ lệ hạn hán chớp nhoáng và tốc độ khởi phát trong khoảng thời gian 64 năm.

Quá trình chuyển sang hạn hán chớp nhoáng đáng chú ý nhất ở Bắc và Đông Á, Australia, châu Âu, sa mạc Sahara và bờ biển phía tây của Nam Mỹ.

“Kết quả cho thấy quá trình chuyển đổi sang hạn hán chớp nhoáng đang diễn ra ổn định và nhanh chóng hơn trong tương lai nóng hơn”, nghiên cứu cho biết.

Justin Sheffield, đồng tác giả của nghiên cứu và là giáo sư tại Đại học Southampton ở Anh, cho biết biến đổi khí hậu đã đẩy nhanh khởi phát hạn hán.

“Khi chúng ta hướng tới tương lai nóng hơn, hạn hán chớp nhoáng đang trở thành điều bình thường mới”, ông Sheffield nói.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Những ứng dụng của kim loại Bạc từ quá khứ đến hiện tại

Những ứng dụng của kim loại Bạc từ quá khứ đến hiện tại

Bạc là một trong những kim loại linh hoạt nhất trên Trái đất, với sự kết hợp độc đáo giữa các công dụng như một kim loại quý và kim loại công nghiệp.

Đăng ngày: 26/06/2025
Vì sao trước khi mưa, mây thường có màu đen?

Vì sao trước khi mưa, mây thường có màu đen?

Lúc trời bắt đầu mưa, một trong những dấu hiệu nhận biết là khi nhìn lên trời, chúng ta sẽ mây có màu đen xám xịt.

Đăng ngày: 25/06/2025
Tại sao mây có nhiều màu sắc?

Tại sao mây có nhiều màu sắc?

Mây trên trời đa phần đều là màu trắng pha một chút xám, nhưng đôi khi cũng có những đám mây đủ màu như đen, hồng, tím, vàng, đỏ,... Màu sắc mây có được đều do mây phản chiếu lại ánh sáng mặt trời; đồng thời cũng có mối quan hệ chặt chẽ giữa thời gian hình thành, phạm vi phân bố, kích thước và thể thích của mây.

Đăng ngày: 23/06/2025
Bão

Bão "cyclone", bão "typhoon" và bão "tropical storm" có gì khác biệt?

Khi theo dõi thông tin về các cơn bão lớn trên thế giới, chúng ta thường thấy những cụm từ này. Vậy, chúng có gì khác biệt?

Đăng ngày: 23/06/2025
18 điều thú vị về Nam cực và Bắc cực

18 điều thú vị về Nam cực và Bắc cực

Là hai vùng Cực của Trái đất, nơi có khí hậu luôn lạnh giá, nhưng Nam Cực và Bắc Cực chứa đựng nhiều điều khác biệt.

Đăng ngày: 22/06/2025
Từng có một siêu động đất kinh hoàng cướp đi gần 255.000 mạng người chỉ trong 10 giây

Từng có một siêu động đất kinh hoàng cướp đi gần 255.000 mạng người chỉ trong 10 giây

Hơn 45 năm trôi qua, động đất Đường Sơn vẫn là nỗi kinh hoàng đối với không chỉ riêng người dân Trung Quốc, mà còn của cả thế giới.

Đăng ngày: 21/06/2025
Công thức giữ ấm với 3 lớp áo ngay cả khi trời đổ tuyết

Công thức giữ ấm với 3 lớp áo ngay cả khi trời đổ tuyết

Vào mùa Đông, khi vừa bước chân ra khỏi chiếc giường ấm áp thì điều đầu tiên khiến mọi người bối rối chính là câu hỏi "hôm nay sẽ mặc gì đây?"

Đăng ngày: 19/06/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News