Hiệu ứng tiến sĩ Fox (Dr. Fox effect) là gì?
Hiệu ứng tiến sĩ Fox (tiếng Anh: Dr. Fox effect) cho rằng người nghe có thể bị đánh lừa về trình độ, kiến thức của người giảng nhất là người giảng sử dụng các thủ thuật diễn thuyết làm cho bài giảng của mình có vẻ hay ho.
Định nghĩa
Hiệu ứng tiến sĩ Fox trong tiếng Anh là Dr. Fox effect.
Hiệu ứng tiến sĩ Fox cho rằng người nghe có thể bị đánh lừa về trình độ, kiến thức của người giảng nhất là người giảng sử dụng các thủ thuật diễn thuyết (ẩn dụ, kể chuyện, ngôn ngữ cơ thể...) làm cho bài giảng của mình có vẻ hay ho.
(Hình minh họa: 42courses.com)
Nội dung của Hiệu ứng tiến sĩ Fox
- Hiệu ứng tiến sĩ Fox bắt nguồn từ nội dung thí nghiệm của ba nhà tâm lí giáo dục học Naftulin, Ware và Donnelly vào năm 1973.
Trong thí nghiệm này, ba nhà tâm lí học đã cho một nhóm các bác sĩ, nhà tâm lí, nhà hoạt động xã hội, nhà quản lí giáo dục... ngồi nghe một bài giảng về chủ đề “Lí thuyết trò chơi toán và ứng dụng vào giảng dạy y học” (“Mathematical game theory and its application to physician education”).
- Bài giảng này được giảng bởi “Tiến sĩ Myron L. Fox, đến từ Đại học Y dược Albert Einstein, là học trò của von Neumann, chuyên ứng dụng toán học vào hành vi con người, là tác giả của hai quyển sách và nhiều bài báo về chủ đề này.”
Thực ra, tiến sĩ Fox này chỉ là một anh diễn viên được ba nhà tâm lí học nói trên thuê về. Anh chàng chỉ được “mớm” cho một số vấn đề cơ bản về lí thuyết trò chơi, còn lại bài giảng chủ yếu là những chiêu trò diễn thuyết.
- Theo như chính tác giả của thí nghiệm, thì bài giảng đầy những câu nói nước đôi, thuật ngữ mới và lối lập luận cực kì phi logic, nhưng được chêm vào nhiều đoạn gây hài và thu hút sự chú ý khá đúng chỗ.
- Kết quả là, tuy người ngồi dưới toàn các chuyên gia, và thậm chí nhiều người có trình độ hiểu biết về lí thuyết trò chơi còn cao hơn cả anh diễn viên, nhưng mọi người ở dưới đều đánh giá rất cao “tiến sĩ Fox:” Ai cũng nghĩ rằng tiến sĩ Fox giảng hay, hiểu biết sâu rộng, và họ đã học được rất nhiều điều từ bài giảng của ông!
Liên hệ thực tiễn
Như đã trình bày ở trên, người nghe thường nghĩ rằng người diễn thuyết giỏi, đồng thời cho rằng bản thân họ đã học được điều gì đó nếu bài diễn thuyết (bài viết) hấp dẫn (mà không nhất thiết phải có nội dung).
Vì lí do đó, nhiều diễn giả dỏm chuyên kinh doanh nước bọt đã ứng dụng chiêu trò này, sử dụng nhiều từ ngữ hào nhoáng và câu chuyện hay ho để lừa khách hàng. Đây là chiêu trò rất hay được sử dụng trong việc bán khóa học, viết quảng cáo, viết sách hay xây dựng thương hiệu cá nhân.
Do đó, để tránh bị tác động bởi Hiệu ứng tiến sĩ Fox, mọi người cần cẩn trọng hơn khi đánh giá một khóa học hay chuyên gia nào đó. Tốt nhất là mỗi khi nghe giảng hay đọc sách, bạn nên ghi chú lại những thứ mình tiếp thu được, kiểm tra kĩ các con số hay bài báo được nhắc đến, sau đó cố gắng đánh giá lại theo cách khách quan nhất có thể.
Ý nghĩa và những điều thú vị về vòng nguyệt quế Giáng sinh
Mỗi năm khi mùa Giáng sinh về người ta thường hay trang hoàng nhà cửa bằng cây thông và những bông hoa tuyết lấp lánh. Bên cạnh đó một chiếc vòng nguyệt quế treo trước cửa cũng được xem là vật không thể thiếu.
Bài toán siêu khó tồn tại hàng thập kỷ đã được giải, đáp án nặng tới 200TB
Dung lượng khổng lồ chỉ để chứa lời giải cho một bài toán. Thực sự bài toán đó khó vậy sao?
Làm thế nào mà động cơ phản lực của máy bay có thể hoạt động trong mưa lớn và băng giá?
Làm thế nào để loại bỏ nước khỏi động cơ phản lực trong điều kiện trời mưa? Mưa hoặc tuyết xâm nhập có ảnh hưởng đến hiệu suất của động cơ phản lực không?
Sau 150 năm cơ thể con người đã tiến hóa như thế nào? Câu trả lời khiến ai nấy đều phải kinh ngạc!
Cũng giống như tổ tiên, cơ thể của chúng ta đã tiến hóa rất nhiều để phù hợp với cuộc sống hiện đại.
Trải nghiệm trên cây cầu cao tốc dài nhất thế giới: Tài xế sợ "cứng người", sản phụ đẻ rơi trên cầu
Cầu Hồ Pontchartrain là cây cầu liên tục dài nhất thế giới bắc qua mặt nước, dài 38,35 km và có khoảng 9.500 trụ bêtông.
Bẻ cong nòng súng có thể làm chuyển hướng viên đạn, thật hay đùa?
Không hề hư cấu, hóa ra bẻ cong đường đạn theo nòng súng là có thật.
