Hiệu ứng tiến sĩ Fox (Dr. Fox effect) là gì?
Hiệu ứng tiến sĩ Fox (tiếng Anh: Dr. Fox effect) cho rằng người nghe có thể bị đánh lừa về trình độ, kiến thức của người giảng nhất là người giảng sử dụng các thủ thuật diễn thuyết làm cho bài giảng của mình có vẻ hay ho.
Định nghĩa
Hiệu ứng tiến sĩ Fox trong tiếng Anh là Dr. Fox effect.
Hiệu ứng tiến sĩ Fox cho rằng người nghe có thể bị đánh lừa về trình độ, kiến thức của người giảng nhất là người giảng sử dụng các thủ thuật diễn thuyết (ẩn dụ, kể chuyện, ngôn ngữ cơ thể...) làm cho bài giảng của mình có vẻ hay ho.
(Hình minh họa: 42courses.com)
Nội dung của Hiệu ứng tiến sĩ Fox
- Hiệu ứng tiến sĩ Fox bắt nguồn từ nội dung thí nghiệm của ba nhà tâm lí giáo dục học Naftulin, Ware và Donnelly vào năm 1973.
Trong thí nghiệm này, ba nhà tâm lí học đã cho một nhóm các bác sĩ, nhà tâm lí, nhà hoạt động xã hội, nhà quản lí giáo dục... ngồi nghe một bài giảng về chủ đề “Lí thuyết trò chơi toán và ứng dụng vào giảng dạy y học” (“Mathematical game theory and its application to physician education”).
- Bài giảng này được giảng bởi “Tiến sĩ Myron L. Fox, đến từ Đại học Y dược Albert Einstein, là học trò của von Neumann, chuyên ứng dụng toán học vào hành vi con người, là tác giả của hai quyển sách và nhiều bài báo về chủ đề này.”
Thực ra, tiến sĩ Fox này chỉ là một anh diễn viên được ba nhà tâm lí học nói trên thuê về. Anh chàng chỉ được “mớm” cho một số vấn đề cơ bản về lí thuyết trò chơi, còn lại bài giảng chủ yếu là những chiêu trò diễn thuyết.
- Theo như chính tác giả của thí nghiệm, thì bài giảng đầy những câu nói nước đôi, thuật ngữ mới và lối lập luận cực kì phi logic, nhưng được chêm vào nhiều đoạn gây hài và thu hút sự chú ý khá đúng chỗ.
- Kết quả là, tuy người ngồi dưới toàn các chuyên gia, và thậm chí nhiều người có trình độ hiểu biết về lí thuyết trò chơi còn cao hơn cả anh diễn viên, nhưng mọi người ở dưới đều đánh giá rất cao “tiến sĩ Fox:” Ai cũng nghĩ rằng tiến sĩ Fox giảng hay, hiểu biết sâu rộng, và họ đã học được rất nhiều điều từ bài giảng của ông!
Liên hệ thực tiễn
Như đã trình bày ở trên, người nghe thường nghĩ rằng người diễn thuyết giỏi, đồng thời cho rằng bản thân họ đã học được điều gì đó nếu bài diễn thuyết (bài viết) hấp dẫn (mà không nhất thiết phải có nội dung).
Vì lí do đó, nhiều diễn giả dỏm chuyên kinh doanh nước bọt đã ứng dụng chiêu trò này, sử dụng nhiều từ ngữ hào nhoáng và câu chuyện hay ho để lừa khách hàng. Đây là chiêu trò rất hay được sử dụng trong việc bán khóa học, viết quảng cáo, viết sách hay xây dựng thương hiệu cá nhân.
Do đó, để tránh bị tác động bởi Hiệu ứng tiến sĩ Fox, mọi người cần cẩn trọng hơn khi đánh giá một khóa học hay chuyên gia nào đó. Tốt nhất là mỗi khi nghe giảng hay đọc sách, bạn nên ghi chú lại những thứ mình tiếp thu được, kiểm tra kĩ các con số hay bài báo được nhắc đến, sau đó cố gắng đánh giá lại theo cách khách quan nhất có thể.
5 hiện tượng tự nhiên khiến máy bay dễ gặp tai nạn
Chim là nguyên nhân tự nhiên hàng đầu khiến các chuyến bay gặp sự cố.
Những phong tục tình dục kỳ lạ trên thế giới
Nhiều phong tục tình dục kỳ lạ có từ lâu đời vẫn đang diễn ra ở nhiều dân tộc trên thế giới cho dù cánh cửa nối họ với thế giới hiện đại đã mở ra rất nhiều.
Những bí mật về nụ hôn
Nụ hôn không đơn thuần là cách thể hiện tình cảm của những người yêu nhau mà còn chứa đựng nhiều bất ngờ, mang lại lợi ích sức khỏe cho con người.
Vì sao dầu mỏ được đánh giá là "vàng đen"?
Dầu mỏ hay dầu thô là một chất lỏng sánh đặc màu nâu hoặc ngả lục. Dầu mỏ tồn tại trong các lớp đất đá tại một số nơi trong vỏ Trái đất.
Thành phố kỳ lạ hình bát quái, không có đèn giao thông ở Tân Cương
Nhìn từ trên cao, thành phố này là một hình bát quái khổng lồ. Nếu lần đầu đến đây, du khách có thể dễ bị lạc bởi ma trận các cung đường bên trong rất giống nhau.
Công bố ảnh "mổ tử thi người ngoài hành tinh"
Một nhà nghiên cứu vật thể bay không xác định (UFO) công bố hình ảnh mà ông cho là của người ngoài hành tinh sau khi được mổ xác để nghiên cứu.
