"Hòa âm" đá magma có thể giúp dự báo núi lửa phun trào

Các nhà khoa học đang nghiên cứu các hạ âm, âm thanh quá thấp con người không nghe thấy từ các núi lửa như núi lửa Etna của Italy, đã phát hiện âm thanh đá magma thay đổi khi núi lửa sắp phun trào.

Một nghiên cứu đăng tải trên tạp chí Nature ngày 20/10 cho biết đã phát hiện ra những âm thanh không nghe thấy được sâu trong lòng núi lửa có thể đưa ra cảnh báo núi lửa sắp phun trào, mở ra triển vọng cảnh báo cần thiết cho các cộng đồng bị ảnh hưởng.


Hình ảnh núi lửa phun trào. (Nguồn: AP)

Một nhóm các nhà khoa học đang nghiên cứu các hạ âm, âm thanh quá thấp con người không nghe thấy được từ các núi lửa như núi lửa Etna của Italy, đã phát hiện ra rằng các âm thanh đá magma thay đổi rõ rệt khi núi lửa sắp phun trào.

Nhà khoa học Leighton Watson thuộc đại học Canterbury cho biết: "Khi magma phát nổ, các sóng âm thanh dội lại qua miệng núi lửa giống như trong một số nhạc cụ bằng đồng như kèn trombone chẳng hạn, ta có thể ghi lại những âm thanh nào đó".

Ông cho biết khi magma di chuyển lên phía trên, các âm thanh thay đổi giống như chuyển động của cần đàn trombon. Trước khi núi lửa Etna phun khói và tro lên không trung hồi tháng 2/2021, hòa âm của nó bắt đầu thay đổi. Tần số đỉnh tăng liên tục và nguyên nhân là đá magma dâng lên miệng núi lửa.

Bằng việc tìm ra những âm thanh tương đương với mỗi mức đá magma, các nhà khoa học có thể dự báo về các đợt phun trào trong tương lai.

Nhà khoa học Watson cùng nhóm nghiên cứu tại Italy và Mỹ tin rằng các âm thanh có thể cảnh báo trước vài giờ về một đợt phun trào sắp xảy ra. Điều đó không đủ để bảo vệ các ngôi nhà hay cơ sở hạ tầng, tuy nhiên có thể đủ để người dân địa phương, du khách tránh nguy hiểm.

Các phương pháp theo dõi mức đá magma hiện nay bao gồm dùng máy bay trực thăng bay trên miệng núi lửa hoặc leo lên miệng núi lửa và hướng thiết bị đo laser vào bên trong miệng núi lửa, đều là các biện pháp nguy hiểm, tốn kém và không thể thực hiện liên tục. Phương pháp mới sử dụng các thiết bị thăm dò có thể đặt cách núi lửa nhiều km.

Tuy nhiên, các micro chuyên dụng có thể phát hiện hòa âm núi lửa siêu thấp này mới chi được phát triển vài thập niên trước vì vậy nghiên cứu này vẫn trong giai đoạn sơ khai.

Nhà khoa học Watson cho biết còn phải nghiên cứu thêm các loại núi lửa khác nhau cũng như tốc độ và kiểu dâng lên của đá magma trong các trường hợp khác nhau để có thể đưa ra dự báo chính xác về sự phun trào của núi lửa.

TIN CŨ HƠN
Trái đất đang bị đe dọa bởi kỷ băng hà mới?

Trái đất đang bị đe dọa bởi kỷ băng hà mới?

Các nhà khoa học dự báo 10 năm tới hoạt động của Mặt trời sẽ giảm xuống. Do vậy, liệu có lặp lại “thời kỳ tiểu băng hà” đã từng xảy ra vào thế kỷ XVII.

Đăng ngày: 09/12/2025
Rực vàng trong nắng mùa hoa Giáng Hương

Rực vàng trong nắng mùa hoa Giáng Hương

Loài thực vật nằm trong sách đỏ Việt Nam - Giáng hương quả to Pterocarpus macrocarpus bắt đầu thay áo mới và trang điểm bộ cánh màu xanh biếc bằng từng chùm bông hoa vàng rực rỡ. Với chiếc cuống dài và nhiều lông, vàng rực, đan xen trong từng kẽ lá. Những bông hoa đầu mùa không chỉ biết khoe sắc mà còn phát tán mùi hương thơm ngào ngạt cả góc rừng làm đánh thức lũ bướm ngái ngủ trong chiếc kén sau những ngày dài đói bụng...

Đăng ngày: 08/12/2025
5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến

5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến

Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), khi có thiên tai bão lũ, mọi người cần gia cố nhà cửa hoặc tìm một nơi trú ẩn an toàn.

Đăng ngày: 07/12/2025
Những cơn bão lớn nhất được ghi nhận trong lịch sử

Những cơn bão lớn nhất được ghi nhận trong lịch sử

Trong quá khứ có không ít cơn bão với sức gió mạnh kỷ lục nhưng lại không gây ra nhiều thiệt hại.

Đăng ngày: 05/12/2025
Sương mù là gì? Tại sao có sương mù?

Sương mù là gì? Tại sao có sương mù?

Có nhiều người nhận xét sương mù những năm gần đây dày đặc hơn so với trước. Vậy sương mù là gì? Nó có liên quan gì đến ô nhiễm môi trường không?

Đăng ngày: 04/12/2025
Sóng biển đóng vai trò quan trọng trong việc bẫy khí nhà kính

Sóng biển đóng vai trò quan trọng trong việc bẫy khí nhà kính

Trong nhiều thập kỷ qua, các nhà khoa học đã nghiên cứu ảnh hưởng của các đại dương trên thế giới trong việc hấp thụ khí nhà kính.

Đăng ngày: 02/12/2025
Cố đô Campuchia suy tàn vì hạn hán

Cố đô Campuchia suy tàn vì hạn hán

Những đợt hạn hán nghiêm trọng là một trong những nguyên nhân khiến Angkor, thành phố lớn nhất thế giới trong thời kỳ trước cách mạng công nghiệp, suy tàn và biến mất.

Đăng ngày: 01/12/2025
Khoa Học News