"Hòa âm" đá magma có thể giúp dự báo núi lửa phun trào

Các nhà khoa học đang nghiên cứu các hạ âm, âm thanh quá thấp con người không nghe thấy từ các núi lửa như núi lửa Etna của Italy, đã phát hiện âm thanh đá magma thay đổi khi núi lửa sắp phun trào.

Một nghiên cứu đăng tải trên tạp chí Nature ngày 20/10 cho biết đã phát hiện ra những âm thanh không nghe thấy được sâu trong lòng núi lửa có thể đưa ra cảnh báo núi lửa sắp phun trào, mở ra triển vọng cảnh báo cần thiết cho các cộng đồng bị ảnh hưởng.


Hình ảnh núi lửa phun trào. (Nguồn: AP)

Một nhóm các nhà khoa học đang nghiên cứu các hạ âm, âm thanh quá thấp con người không nghe thấy được từ các núi lửa như núi lửa Etna của Italy, đã phát hiện ra rằng các âm thanh đá magma thay đổi rõ rệt khi núi lửa sắp phun trào.

Nhà khoa học Leighton Watson thuộc đại học Canterbury cho biết: "Khi magma phát nổ, các sóng âm thanh dội lại qua miệng núi lửa giống như trong một số nhạc cụ bằng đồng như kèn trombone chẳng hạn, ta có thể ghi lại những âm thanh nào đó".

Ông cho biết khi magma di chuyển lên phía trên, các âm thanh thay đổi giống như chuyển động của cần đàn trombon. Trước khi núi lửa Etna phun khói và tro lên không trung hồi tháng 2/2021, hòa âm của nó bắt đầu thay đổi. Tần số đỉnh tăng liên tục và nguyên nhân là đá magma dâng lên miệng núi lửa.

Bằng việc tìm ra những âm thanh tương đương với mỗi mức đá magma, các nhà khoa học có thể dự báo về các đợt phun trào trong tương lai.

Nhà khoa học Watson cùng nhóm nghiên cứu tại Italy và Mỹ tin rằng các âm thanh có thể cảnh báo trước vài giờ về một đợt phun trào sắp xảy ra. Điều đó không đủ để bảo vệ các ngôi nhà hay cơ sở hạ tầng, tuy nhiên có thể đủ để người dân địa phương, du khách tránh nguy hiểm.

Các phương pháp theo dõi mức đá magma hiện nay bao gồm dùng máy bay trực thăng bay trên miệng núi lửa hoặc leo lên miệng núi lửa và hướng thiết bị đo laser vào bên trong miệng núi lửa, đều là các biện pháp nguy hiểm, tốn kém và không thể thực hiện liên tục. Phương pháp mới sử dụng các thiết bị thăm dò có thể đặt cách núi lửa nhiều km.

Tuy nhiên, các micro chuyên dụng có thể phát hiện hòa âm núi lửa siêu thấp này mới chi được phát triển vài thập niên trước vì vậy nghiên cứu này vẫn trong giai đoạn sơ khai.

Nhà khoa học Watson cho biết còn phải nghiên cứu thêm các loại núi lửa khác nhau cũng như tốc độ và kiểu dâng lên của đá magma trong các trường hợp khác nhau để có thể đưa ra dự báo chính xác về sự phun trào của núi lửa.

TIN CŨ HƠN
Cầu vồng chỉ xuất hiện sau mưa mùa hè?

Cầu vồng chỉ xuất hiện sau mưa mùa hè?

Sau những cơn mưa rào vào mùa hè, trên nền trời thường xuất hiện một dải cầu vồng với bảy sắc màu: đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm tím được tạo nên bởi ánh sáng mặt trời bị khúc xạ từ những hạt nước.

Đăng ngày: 27/10/2025
Lý giải hiện tượng cầu vồng trắng

Lý giải hiện tượng cầu vồng trắng

Cầu vồng trắng được tạo ra khi ánh sáng Mặt Trời chiếu vào những giọt nước nhỏ trong lớp sương mù ở góc độ phù hợp.

Đăng ngày: 26/10/2025
Bão tuyết là gì? Bão tuyết được hình thành như thế nào?

Bão tuyết là gì? Bão tuyết được hình thành như thế nào?

Bão tuyết là một hiện tượng đặc trưng bởi sức gió mạnh ít nhất là 56km/h và kéo dài trong một thời gian dài - thường là ba giờ hoặc hơn.

Đăng ngày: 25/10/2025
Tại sao bão ở Việt Nam lại hay vào miền Trung?

Tại sao bão ở Việt Nam lại hay vào miền Trung?

Dân gian có câu "Ông tha mà bà không tha/ Làm nên lũ lụt hai ba tháng mười”, để nhắc nhở, cảnh báo mùa lũ ở các tỉnh từ Thanh Hóa đổ vào thường xảy ra đầu tháng 7 đến tháng 10 hàng năm.

Đăng ngày: 25/10/2025
Nhìn qua, không ai tin hồ nước xinh đẹp này lại đáng sợ đến thế: Bên dưới nó ẩn chứa thứ gì?

Nhìn qua, không ai tin hồ nước xinh đẹp này lại đáng sợ đến thế: Bên dưới nó ẩn chứa thứ gì?

Hồ này là một trong những vùng nước kỳ lạ nhất châu Phi. Một tập hợp các đặc tính bất thường khiến nó trở thành một chủ đề hấp dẫn đối với các nhà khoa học.

Đăng ngày: 24/10/2025
Tác hại của sét và cách tránh bị sét đánh

Tác hại của sét và cách tránh bị sét đánh

Hàng năm trên thế giới có khoảng 250.000 người bị sét đánh và hàng chục nghìn người trong số đó thiệt mạng. Những người sống sót cũng bị tổn thương sức khỏe nghiêm trọng.

Đăng ngày: 24/10/2025
Nhật Bản phát hiện mỏ đất hiếm dưới đáy đại dương

Nhật Bản phát hiện mỏ đất hiếm dưới đáy đại dương

Các nhà khoa học Nhật Bản đã tìm thấy những mỏ đất hiếm khổng lồ nằm dưới Thái Bình Dương.

Đăng ngày: 23/10/2025
Khoa Học News