Học sinh trung học phát hiện hố đen xé toạc ngôi sao

Hai thực tập sinh trung học tại Harvard đã tìm thấy bằng chứng về hố đen "ăn thịt" ngôi sao dựa vào nguồn dữ liệu từ những năm 1980.

Khi một ngôi sao đến quá gần hố đen, lực hấp dẫn cực lớn của hố đen sẽ xé toạc ngôi sao, ép vật chất thành những dải mỏng và hút về phía nó. Đây là một quá trình thực hỗn loạn, tạo ra một vụ nổ ánh sáng mãnh liệt được gọi là sự kiện gián đoạn thủy triều (TDE).

Kể từ lần phát hiện đầu tiên cách đây 4 thập kỷ, các nhà thiên văn học đã xác nhận khoảng 100 sự kiện hố đen nghiến ngấu ngôi sao, hầu hết bằng cách quét bầu trời để tìm ánh sáng khả kiến hoặc ánh sáng tia X phát ra từ TDE.


Mô phỏng hố đen siêu khối lượng xé toạc ngôi sao và phát ra TDE. (Ảnh: NRAO/AUI/NSF/NASA)

Khám phá mới rất đặc biệt: một phần vì là trường hợp hiếm hoi dựa vào sóng vô tuyến để xác nhận sự hiện diện của TDE, một phần vì nó được thực hiện bởi các học sinh trung học trong khuôn khổ một kỳ thực tập tại Đại học Harvard.

Cụ thể, trong lúc nghiên cứu kho dữ liệu cũ được thu thập vào những năm 1980 bởi hệ thống kính viễn vọng vô tuyến VLA tại Đài thiên văn Quốc gia Karl G. Jansky ở bang New Mexico, Mỹ, hai thanh thiếu niên Ginevra Zaccagnini và Jackson Codd từ một trường trung học ở bang Massachusetts đã nhận thấy một nguồn sáng có tên là J1533 + 2727 (được phát hiện vào giữa những năm 1990) đã mờ đi rõ rệt vào năm 2017.

Họ báo cáo phát hiện này với các nhà khoa học, những người sau đó đã sử dụng kính thiên văn vô tuyền 90 m tại Đài quan sát Green Bank ở bang West Virginia để thực hiện các quan sát bổ sung. Kết quả cho thấy J1533 + 2727 đã mờ đi hơn 500 lần so với lúc nó sáng nhất.

Phân tích sâu hơn về nguồn sáng gợi ý rằng nó có thể là TDE, gây ra bởi một hố đen siêu khối lượng cách Trái đất 500 triệu năm ánh sáng khi nghiến ngấu một ngôi sao đi ngang qua.

"Đây là phát hiện đầu tiên về một TDE tiềm năng trong vũ trụ tương đối gần. Nó cho thấy các sự kiện gián đoạn thủy triều có thể phổ biến hơn chúng ta nghĩ trước đây", nhà thiên văn học Vikram Ravi tại Viện Công nghệ California cho biết.

Khám phá mới đã được trình bày tại cuộc họp lần thứ 239 của Hiệp hội Thiên văn Mỹ vào hôm 10/1.

TIN CŨ HƠN
Vì sao Mặt trời phát sáng và phát nhiệt?

Vì sao Mặt trời phát sáng và phát nhiệt?

Mặt trời giống như một quả cầu lửa nóng bỏng, chói chang. Hàng giờ hàng phút nó đều bức xạ một năng lượng lớn, phát ra ánh sáng và nhiệt trong vũ trụ, trong đó có Trái Đất chúng ta.

Đăng ngày: 17/10/2025
Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Trăng Trung thu là mặt trăng gần nhất ngày Thu phân. Quay quanh Trái đất tại một góc thấp của chân trời trong thời gian này của năm, mặt trăng mọc sau khi mặt trời lặn trong nhiều ngày liên tiếp.

Đăng ngày: 14/10/2025
Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Các nhà khoa học lần đầu tiên quan sát được hiện tượng 3 thiên hà cùng va vào nhau, đặt những siêu hố đen tại trung tâm của chúng vào quỹ đạo để hợp nhất.

Đăng ngày: 14/10/2025
Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Thiên thạch là gì? Một câu hỏi nghe rất quen thuộc, tưởng chừng dễ ấy thế mà nó đã và đang đánh đố không ít người.

Đăng ngày: 12/10/2025
Những điều bạn chưa biết về sao băng

Những điều bạn chưa biết về sao băng

Sao băng là gì mà có khả năng tạo nên những trận mưa sao băng đình đám? Và sự thật về những ngôi sao băng có huyền bí như chúng ta tưởng…

Đăng ngày: 12/10/2025
Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Hệ Mặt trời (hay Thái Dương Hệ) là hệ hành tinh gồm có Mặt Trời ở trung tâm và các vật quay xung quanh.

Đăng ngày: 11/10/2025
Hành tinh lùn có vành đai giống sao Thổ trong Hệ Mặt trời

Hành tinh lùn có vành đai giống sao Thổ trong Hệ Mặt trời

Nhà thiên văn học tại Viện Vật lý thiên văn Andalusia, Tây Ban Nha, và các cộng sự phát hiện một vành đai lớn xung quanh hành tinh lùn Haumea nằm bên ngoài quỹ đạo của sao Hải Vương.

Đăng ngày: 10/10/2025
Khoa Học News