Khi nào có thể truyền dịch cơ thể để tránh tai biến chết người

Truyền dịch tốc độ nhanh trên cơ địa bệnh nhân bị tăng huyết áp, suy tim và lớn tuổi có thể gây phù phổi cấp, ngạt thở dẫn đến tử vong.

Theo bác sĩ Âu Thanh Tùng, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, hầu hết mọi người khi bị bệnh hoặc có cảm giác mệt mỏi đều mong muốn được truyền dịch để khỏe hơn. Theo bác sĩ, quan điểm này không hoàn toàn đúng.

Truyền dịch là truyền dung dịch có chất hòa tan như đường, đạm, béo và dung dịch chứa chất điện giải như natri clorua, kali clorua, bicabonat, ngoài ra có những chế phẩm đặc biệt như dịch truyền abumin, dịch truyền có yếu tố đông máu, tiểu cầu... Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, việc này phải được tiến hành theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Trong thực hành y khoa hằng ngày, những chỉ định truyền dịch bao gồm truyền dinh dưỡng hay bù điện giải cho người bệnh trước hoặc sau mổ, đặc biệt là mổ khi bị các bệnh lý của ống tiêu hóa, người bệnh bị hôn mê, rối loạn nuốt hoặc các bệnh lý thực quản, dạ dày khiến họ không ăn uống được. Cụ thể về nguyên tắc: Truyền dịch bù điện giải cho người bị rối loạn điện giải, bù nước và điện giải cho bệnh nhân phỏng, nôn ói hoặc tiêu chảy, truyền dịch trong bệnh nhân sốt xuất huyết nặng... Ngoài ra có một số trường hợp đặc biệt như truyền albumine cho người bị xơ gan, truyền yếu tố đông máu cho người bị rối loạn đông máu, truyền tiểu cầu cho người bệnh bị xuất huyết giảm tiều cầu.

Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, việc truyền dịch phải được tiến hành theo đúng chỉ định của bác sĩ. (Ảnh minh họa: Wiseweek).

Bất cứ người bệnh nào khi truyền dịch đều có thể bị tai biến và biến chứng. Chẳng hạn khi truyền mà dịch thoát ra ngoài sẽ gây phù tại chỗ, viêm tĩnh mạch. Không tuân thủ vô trùng sẽ gây nhiễm trùng. Đặc biệt khi truyền nhanh trên cơ địa người bệnh bị tăng huyết áp, suy tim và các cụ lớn tuổi thì có thể dẫn đến phù phổi cấp, nghĩa là một lượng dịch lớn vào cơ thể sẽ ứ lại tại phổi làm cho người bệnh ngạt thở, có thể tử vong. Biến chứng nguy hiểm nhất là bị sốc, tụt huyết áp gây chết người nếu không xử trí kịp. "Bất cứ người bệnh nào cũng đều có thể bị sốc với bất kỳ loại dịch truyền", bác sĩ Tùng khẳng định.

Để phòng tránh những rủi ro khi truyền dịch, bác sĩ Tùng khuyên người dân cần thay đổi quan điểm, nhớ rằng truyền dịch phải đúng chỉ định và có chỉ định của bác sĩ. Thông thường nếu người bệnh còn uống được thì tốt nhất nên chọn cách uống, còn ăn được, dù là súp hay cháo, cũng nên chọn cách ăn.

Cơ sở y tế thực hiện truyền dịch phải có đầy đủ dụng cụ, trang thiết bị để xử trí khi có tai biến biến chứng. Nhân viên y tế phải được đào tạo cách nhận biết dấu hiệu người bệnh bị sốc và xử trí đúng theo phác đồ. Khi phát hiện ca sốc do truyền dịch, phải đánh giá đúng tình trạng người bệnh, bước đầu tiên là phải xử trí tại chỗ trước. Nếu quyết định chuyển đến cơ sở y tế khác thì phải đảm bảo an toàn trong thời gian di chuyển.

• Cách truyền dịch đúng và an toàn
• Có nên truyền dịch khi trẻ sốt?