Kính viễn vọng lớn thứ 2 thế giới sẽ bị phá hủy do hư hỏng không thể sửa chữa
Đó sẽ là một ngày đáng buồn cho giới thiên văn học.
Trước khi Trung Quốc chế tạo Sky Eye, danh hiệu kính viễn vọng lớn nhất thế giới thuộc về Arecibo ở Puerto Rico, một vùng lãnh thổ của Mỹ ở biển Caribe.
Đài thiên văn Arecibo là một kính viễn vọng vô tuyến có đĩa phản xạ chính rộng 305 m và một nhà tròn nặng 75 tấn là nơi chứa các bề mặt phản xạ thứ hai, cũng như các máy phát radar và máy thu vi sóng. Một trong những nhiệm vụ chính của Arecibo là thu nhận sóng vô tuyến từ các thiên thể khác nhau trong vũ trụ. Tuy nhiên, nó đã bị hư hỏng cấu trúc nghiêm trọng khi một sợi cáp bị hỏng vào tháng 8 vừa qua, và tình hình chỉ càng trở nên tồi tệ hơn theo thời gian.
Đĩa phản xạ của Đài quan sát Arecibo bị hư hỏng do đứt cáp.
Và cuối cùng hôm qua 19/11, Quỹ Khoa học Quốc gia Mỹ (NSF) đã đưa ra tuyên bố sẽ bắt đầu kế hoạch ngừng hoạt động của kính viễn vọng này, kết thúc 57 năm phục vụ của nó.
"Quyết định được đưa ra sau khi NSF đánh giá nhiều báo cáo của các công ty kỹ thuật độc lập cho thấy cấu trúc kính viễn vọng có nguy cơ hỏng hóc nghiêm trọng và dây cáp của nó có thể không còn khả năng mang tải trọng mà chúng được thiết kế để hỗ trợ", NSF cho biết trong một tuyên bố.
Một vết nứt lớn trong đĩa phản xạ của Đài quan sát Arecibo có thể nhìn thấy trong hình ảnh chụp vào tháng 11/2020.
Vấn đề không chỉ bởi dây cáp bị đứt hồi tháng 8 mà một đoạn cáp thứ 2 cũng đã hỏng vào đầu tháng 11. Đây là một dây cáp chính và việc bị đứt đã khiến nó rơi vào đĩa phản xạ, làm hỏng cả một phần đĩa và các dây cáp khác gần đó. Các dây cáp được thiết kế để hỗ trợ một bệ nặng 900 tấn treo ở độ cao 137 mét phía trên đĩa phản xạ.
"Mỗi sợi cáp còn lại của cấu trúc hiện đang chịu nhiều trọng lượng hơn trước, làm tăng khả năng xảy ra các sự cố cáp khác, dẫn đến sự cố sập toàn bộ cấu trúc", Đại học Central Florida cho biết trong một tuyên bố hôm 13/11. Đơn vị này là bộ phận quản lý cơ sở vật chất cho Quỹ Khoa học Quốc gia.
Đài thiên văn Arecibo từng được sử dụng là bối cảnh trong một cảnh chiến đấu kịch tính trong bộ phim GoldenEye năm 1995. Nó cũng xuất hiện trong bộ phim Contact năm 1997 của Jodie Foster cũng như nhiều sản phẩm điện ảnh khác. Nhưng di sản thực sự của Arecibo nằm ở nhiều khám phá khoa học mà nó có thể thực hiện được. Đài quan sát này đã giúp khám phá các ngôi sao, mở rộng kiến thức của chúng ta về Sao Thủy, phát hiện các hành tinh mới và tìm thấy các vụ nổ vô tuyến nhanh (Fast radio burst).
Nhiều nhà khoa học đã lên Twitter để chia sẻ niềm thương tiếc với đài thiên văn Arecibo.
"Đây là một cú đấm lớn về mặt khoa học. Sự kết thúc của một kỷ nguyên", nhà khoa học hành tinh Tanya Harrison cho biết.
"Tôi rất ngạc nhiên khi chúng ta đang mất Arecibo. Ngay cả khi bạn không chú ý nhiều đến thiên văn học trên mặt đất, bạn cũng biết chiếc kính thiên văn này từ phim và văn hóa đại chúng. Nó ở một vị trí nào đó rất đặc biệt", nhà địa vật lý thực địa Mika McKinnon đã tweet.
Kế hoạch ngừng hoạt động của NSF sẽ tập trung vào kính viễn vọng trong khi cố gắng bảo tồn các cấu trúc đài quan sát xung quanh. Tổ chức này cho biết: "Khi tất cả các bước chuẩn bị cần thiết đã được thực hiện, kính viễn vọng sẽ được tháo rời một cách có kiểm soát".

Những điều bạn chưa biết về kinh tuyến và vĩ tuyến
Dưới đây là những khái niệm cơ bản và dễ hiểu nhất về kinh tuyến và vĩ tuyến, cũng như cách xác định kinh tuyến và vĩ tuyến trên bản đồ, mời các bạn cùng xem.

Google Maps hoạt động như thế nào?
Google Maps đã trở thành một phần thiết yếu của internet trong một thập kỷ trở lại đây, nhưng rất ít người biết cách thức hoạt động của nó như thế nào.

Người đàn ông "không có não" mà vẫn sống thách thức giới khoa học
Bệnh nhân 44 tuổi có đầy đủ nhận thức như bao người dù mang bộ não khác thường.

Bí kíp cực hay giúp bạn thoát khỏi đầm lầy
Nếu chẳng may bạn rơi xuống đầm lầy và phát hiện hai chân các bạn đang bị lún dần thì không được vội vàng rút chân hoặc vùng vẫy, vì càng vùng vẫy thì càng bị lún nhanh hơn và cũng mau chóng tiêu hao sức lực hơn.

Vì sao bạn hát dở, hay thậm chí không biết hát?
Mọi người có co rúm người lại khi bạn hát không? Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, trong hai mươi người thì chỉ có 1 người thật sự mắc chứng không phân biệt được nốt nhạc hay chứng amusia.

Những quái vật từng "làm mưa làm gió" trong thần thoại
Trong thần thoại bên cạnh những con vật hần kỳ như: Hydra và Hades, nhện khổng lồ... còn tồn tại nhiều quái vật kỳ lạ ít được biết đến và dần bị lãng quên: Sói lai sư tử Crocotta, hàm lợn đuôi voi Yale, mình trâu đầu bò Catoblepas...
