Ký sinh trùng "kiểm soát tâm trí" lây lan tới Hawaii

Các nhà nghiên cứu lần đầu phát hiện loài ký sinh trùng Toxoplasma gondii, có khả năng điều khiển hành vi của chuột, trên hòn đảo Oahu ở Hawaii.

Toxoplasma gondii trước đây chưa từng xuất hiện trên quần đảo Hawaii, vậy bằng cách nào mà chúng đến được Oahu? Trưởng nhóm nghiên cứu Grant Sizemore, chuyên gia về động vật xâm lấn từ Tổ chức Bảo tồn Chim ở Mỹ, giải thích loài ký sinh trùng truyền nhiễm này có thể đã "quá giang" trên những con mèo nhà - vật chủ duy nhất mà chúng có thể sinh sản hữu tính bên trong.

Mặc dù vậy, mèo không thực sự đáng trách bởi con người mới chính là nguyên nhân sâu xa khiến T. gondii lây lan tới Oahu. Những cư dân tại đây đã mang mèo từ nơi khác tới hòn đảo. Một số con trong đó có thể đã đi lạc hoặc bị bỏ rơi, và sinh sôi nảy nở tạo thành quần thể mèo hoang. Cộng đồng mèo này đang đe dọa các loài động vật hoang dã bản địa do là nguồn lây lan ký sinh trùng.

T. gondii có thể lây truyền từ mèo sang hầu hết động vật máu nóng, kể cả con người, thông qua đường phân. Khi các tế bào trứng xâm nhập vào vật chủ mới, chúng phát triển thành các bào tử nhanh (tachyzoite), với khả năng sao chép mạnh đến mức lấn át hệ miễn dịch của vật chủ và gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.


T. gondii có thể khiến chuột tự tìm đến mèo. (Ảnh: Feline Nutrition).

Ở chuột, T. gondii có thể kiểm soát hành vi của vật chủ, khiến loài gặm nhấm sợ mèo này tự tìm đến kẻ săn mồi. Đó chính xác là những gì T. gondii muốn, bởi khi mèo ăn chuột bị nhiễm bệnh, các bào tử có cơ hội sinh sản hữu tính để hoàn thành vòng đời.

Nhóm nghiên cứu đã tiến hành khảo sát mèo hoang trên khắp Oahu và phát hiện tới 32 địa điểm công cộng có sự hiện diện của T. gondii. Số lượng mèo chính xác trên đảo không được ghi nhận nhưng theo Sizemore, trung bình có khoảng 23 con ở mỗi địa điểm.

"Tỷ lệ cao mẫu phân mèo chứa tế bào trứng của T. gondii cho thấy loài ký sinh trùng này đang lây lan mạnh tại các công viên và khu vực lân cận. Điều đáng lo ngại là chúng có thể truyền từ mèo sang hầu hết động vật máu nóng, trong cả hệ sinh thái trên cạn, nước ngọt hay nước biển", Sizemore cảnh báo.

Phát hiện của nhóm nghiên cứu được công bố hôm 9/4 trên tạp chí Conservation Science and Practice.

TIN CŨ HƠN
Cà chua, khoai tây

Cà chua, khoai tây "2 trong 1"

Đó là kết quả của đề tài khoa học “Tạo cây ghép giữa cà chua và khoai tây” mà kỹ sư công nghệ sinh học Nguyễn Thị Trang Nhã (SN 1987, vừa tốt nghiệp thủ khoa Trường đại học Nông lâm TP.HCM) thực hiện trong suốt hai năm qua.

Đăng ngày: 18/12/2025
Giun đất sau khi bị đứt đoạn vì sao lại biến thành nhiều con?

Giun đất sau khi bị đứt đoạn vì sao lại biến thành nhiều con?

Giun đất là một loại động vật nhỏ thường thấy chui trong lớp bùn đất, làm tơi xốp đất màu và cũng làm thức ăn cho nhiều loại động vật khác. Giun đất có một khả năng đặc biệt, nếu như chúng bị đứt thành 2 đoạn, chúng không những không chết đi mà qua v&agrav

Đăng ngày: 17/12/2025
Top 10 loại nấm quý hiếm nhất ở Việt Nam

Top 10 loại nấm quý hiếm nhất ở Việt Nam

Hiện nay các loại nấm là món ăn ưa thích của nhiều người. Không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao chúng còn là nguyên liệu để chế biến những món ăn hấp dẫn.

Đăng ngày: 15/12/2025
Bạn có biết các nốt sần trên lá sung thực chất là gì không?

Bạn có biết các nốt sần trên lá sung thực chất là gì không?

Nhưng nếu đã từng ăn nem Phùng, chắc bạn sẽ có lúc nhận ra những lá sung ăn kèm đôi khi xuất hiện những nốt sần hết sức kỳ lạ, trông giống như mụn nổi lên vậy.

Đăng ngày: 15/12/2025
Loài bướm lớn nhất Đông Nam Á xuất hiện ở nhà dân

Loài bướm lớn nhất Đông Nam Á xuất hiện ở nhà dân

Hai ngày qua, nhiều người dân hiếu kỳ kéo đến nhà chị Phạm Thị Như Thảo ở xã Tam Phước, huyện Phú Ninh (Quảng Nam) để tận mắt xem một con bướm lớn với sải cánh dài gần 50 cm.

Đăng ngày: 09/12/2025
Lý giải hiện tượng cây phát tiếng kêu khi... khát nước

Lý giải hiện tượng cây phát tiếng kêu khi... khát nước

Việc cây phát ra tiếng (ngoài tiếng xào xạc của lá khi có gió) không phải là điều gì mới. Tuy nhiên, những âm thanh phát ra có thể cho biết tình trạng vật lý là một điều khá mới mẻ với các nhà nghiên cứu.

Đăng ngày: 07/12/2025
Đây là lý do loài cây này mọc siêu chậm: Cả năm mọc được 3cm

Đây là lý do loài cây này mọc siêu chậm: Cả năm mọc được 3cm

Không như hầu hết các thực vật có hoa đều thu ong hút bướm, Joshua chỉ kết đôi với bướm đêm Yucca trong suốt cuộc đời dài đằng đẵng đến hàng trăm năm, thậm chí là 1000 năm.

Đăng ngày: 07/12/2025
Khoa Học News