Loài bướm bay hơn 4.000km vượt Đại Tây Dương

Tận dụng gió thổi từ sa mạc Sahara ở châu Phi đến Nam Mỹ, bướm Vanessa cardui nhỏ bé có thể bay liên tục 5 - 8 ngày xuyên biển.

Năm 2013, nhà côn trùng học Gerard Talavera tại Viện Thực vật Barcelona kinh ngạc khi bắt gặp vài con bướm Vanessa cardui trên bãi biển ở vùng Guiana thuộc Pháp, Nam Mỹ. Loài bướm này thường xuyên di cư 14.500km từ châu Âu đến châu Phi cận Sahara, nhưng chúng sẽ dừng chân dọc đường để nghỉ ngơi và bổ sung năng lượng. Để đến Nam Mỹ, chúng phải bay không ngừng nghỉ xuyên Đại Tây Dương.


Bướm Vanessa cardui có thể bay xuyên Đại Tây Dương không cần nghỉ. (Ảnh: Roger Vila).

Suốt 10 năm qua, Talavera cùng đồng nghiệp tìm hiểu lý do tại sao bướm Vanessa cardui có thể bay xa như vậy. Nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature Communications hôm 25/6 cho thấy, chúng có thể đã thực hiện chuyến đi dài 4.200km xuyên Đại Tây Dương từ Tây Phi với sự trợ giúp của điều kiện gió thuận lợi.

Trong nghiên cứu mới, nhóm nhà khoa học đã xem xét dữ liệu thời tiết trong nhiều tuần trước khi đàn bướm đến Nam Mỹ. Họ cũng giải trình tự gene của Vanessa cardui và biết được chúng là họ hàng của côn trùng ở châu Phi và châu Âu, loại trừ khả năng chúng đến từ Bắc Mỹ. Ngoài ra, phân tích các chất đồng vị trong cánh bướm cũng cho thấy chúng sinh ra ở Tây Âu và Tây Phi.

Tiếp theo, nhóm nghiên cứu giải trình tự ADN của các hạt phấn hoa dính trên cơ thể bướm để tìm ra những loài thực vật mà chúng mới tiếp xúc. Kết quả, đó là Guiera senegalensisZiziphus spina-christi, hai loài cây bụi chỉ ra hoa vào cuối mùa mưa ở Tây Phi. Tổng hợp lại, nhóm nghiên cứu có thể kết luận, bướm Vanessa cardui thực sự bay từ Tây Phi đến Nam Mỹ, vượt qua Đại Tây Dương - một kỳ tích chưa từng được ghi nhận trước đây.

Gió là yếu tố đặc biệt quan trọng trong hành trình mà các nhà khoa học ước tính kéo dài 5 - 8 ngày. Các luồng khí mang tên Lớp Không khí Sahara đưa bụi từ sa mạc Sahara ở châu Phi đến Nam Mỹ, giúp lưu vực sông Amazon màu mỡ hơn. Đôi khi, bụi bay xa tới Florida, giúp tạm thời ngăn chặn các cơn bão. Giờ đây, các nhà khoa học biết rằng Lớp Không khí Sahara cũng quan trọng với côn trùng.

"Bướm chỉ có thể hoàn thành chuyến bay khi sử dụng chiến lược xen kẽ giữa bay chủ động - hoạt động tốn nhiều năng lượng - và lướt theo gió. Chúng tôi ước tính rằng nếu không có gió, chúng chỉ bay được tối đa 780 km trước khi tiêu thụ hết chất béo và năng lượng", Eric Toro-Delgado, nhà sinh vật tại Viện Sinh học Tiến hóa ở Tây Ban Nha, đồng tác giả nghiên cứu, kết luận.

TIN CŨ HƠN
Sự khác nhau giữa cây gai dầu (cây lanh) và cần sa

Sự khác nhau giữa cây gai dầu (cây lanh) và cần sa

Sự khác nhau giữa gai dầu và cần sa là chủ đề thường được giải thích không rõ ràng.

Đăng ngày: 12/10/2025
Lão nông đào đất đụng 7

Lão nông đào đất đụng 7 "con rắn", chuyên gia "lập tức phong tỏa hiện trường!"

Những "con rắn vàng" mà lão nông tìm thấy từng suýt tuyệt chủng. Hiện nay, xác suất tìm thấy chúng trong tự nhiên là rất ít.

Đăng ngày: 12/10/2025
Top 8 loài hoa đắt đỏ nhất hành tinh, có tiền cũng chưa chắc mua được

Top 8 loài hoa đắt đỏ nhất hành tinh, có tiền cũng chưa chắc mua được

Thậm chí có loài hoa hiếm tới mức chưa ai có thể định giá được nó.

Đăng ngày: 11/10/2025

"Chất rắn ngậm nước" làm rung chuyển giới khoa học

"Thực vật các loại là chất rắn ngậm nước". Nhận định này của các nhà nghiên cứu Đại học Columbia, New York (Mỹ) đã làm chấn động giới khoa học.

Đăng ngày: 11/10/2025
Vì sao cây không đổ trước gió bão?

Vì sao cây không đổ trước gió bão?

15 năm trước, khi nghỉ hè tại vùng Landes, nhà vật lý Đức Claus Mattheck đứng phân vân trước một cây thông biển. Tuy bị gió tây quất ào ạt, cây thông nghiêng rạp đi nhưng vẫn không gãy.

Đăng ngày: 10/10/2025
Rau bông tuyết là rau gì?

Rau bông tuyết là rau gì?

Có lẽ cái tên rau bông tuyết còn khá xa lạ, rất nhiều người chưa biết đến vì còn khá mới mẻ đối với người Việt Nam chúng ta.

Đăng ngày: 10/10/2025
Người dân vô tư chặt cây làm củi đun mà không biết đó thực sự là

Người dân vô tư chặt cây làm củi đun mà không biết đó thực sự là "báu vật"

Theo Viện Ung thư Roswell Park (Mỹ), camptothecin - chất tự nhiên được chiết xuất từ cây hỉ thụ có đặc tính chống ung thư mạnh mẽ.

Đăng ngày: 09/10/2025
Khoa Học News