"Lời nguyền" có thật khiến tất cả người Maya trúng độc

Sau hàng thế kỷ, bên trong mộ phần nhiều bậc đế vương Maya vẫn là một màu đỏ như máu, có thể khiến những kẻ trộm mộ bị nhiễm độc. Đó là một lời nguyền có thật và có thể đã gây hại khủng khiếp cho chính những người dân Maya.

Theo nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học Frontiers in Environental Science, các thành phố Maya đã bị nhiễm độc nghiêm trọng trong Thời kỳ Cổ điển - những năm 250 đến 1100 sau Công Nguyên.

Nhóm khoa học gia dẫn đầu bởi giáo sư - tiến sĩ Ducan Cook từ Trường Đại học Australian Catholic đã nghiên cứu đất và trầm tích tại các di tích Maya bao gồm Chunchumil ở Mexico; Marco Gonzales, Chan b’I và Actuncan ở Belize; La Corona, Tikal, Petén Itzá, Piedras Negras và Cancuén ở Guatemala; Palmarejo ở Honduras; Cerén ở El Salvador.


Một nhà khoa học đang nghiên cứu mộ phần của Nữ Hoàng Đỏ - (Ảnh: ANCIENT ORIGINS).

Kết quả thực sự gây sốc: Tất cả các thành đô này đều bị nhiễm độc thủy ngân với nồng độ dao động từ 0,016 ppm đến 17,16 ppm trong các mẫu, cao nhất là Tikal lừng danh trong rừng mưa Guatemala.

Mức 17,16 ppm của Tikal có thể coi như con số địa ngục, bởi ngưỡng tác động độc hại với con người của thủy ngân trong trầm tích là 1 ppm.

"Ô nhiễm thủy ngân trong môi trường thường được tìm thấy ở các khu đô thị hiện đại, khu công nghiệp. Việc phát hiện ra thủy ngân sâu trong đất và trầm tích ở các thành phố cổ đại là điều khó giải thích, cho đến khi chúng tôi bắt đầu xem xét dữ liệu khảo cổ của khu vực và biết được rằng người Maya đã sử dụng thủy ngân trong nhiều thế kỷ" - tờ Heritage Daily dẫn lời giáo sư Cook.

Các bình kín chứa đầy thủy ngân nguyên tố đã được tìm thấy ở một số di tích tại Guatemala, Honduras và Mexico; tuy nhiên một thứ khác, phổ biến hơn, ma mị hơn, gắn liền với văn hóa Maya được tìm thấy hầu như ở mọi nơi: Sơn và bột chu sa.

Theo văn hóa Maya, các đồ vật có thể mang "chu'lel", tức "linh hồn lực", có trong máu. Màu đỏ là biểu tượng của máu. Vì thế sắc tố đỏ trở nên phổ biến trong các nghi lễ. Người ta từng đào được những mộ cổ Maya mà hài cốt được bao phủ bởi màu đỏ son rực rỡ qua hàng thế kỷ, như mộ của các chiến binh hay nổi tiếng nhất là mộ Nữ Hoàng Đỏ.


Hài cốt Nữ Hoàng Đỏ vẫn đỏ như máu sau hàng thế kỷ nhờ được bao phủ phẩm màu nguồn gốc chu sa, một loại khoáng vật giàu thủy ngân - (Ảnh: ANCIENT ORIGINS)

Thế nhưng, những ngôi mộ đó thực sự mang "lời nguyền" chết chóc, bởi chúng chứa đầy chu sa, tức đầy thủy ngân.

Vô tình, thứ sắc màu biểu trưng cho uy quyền và sức mạnh này cũng đem đến một lời nguyền có thực cho người Maya.

Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh lượng thủy ngân được tìm thấy trong các thành đô từng phồn thịnh và sụp đổ bí ẩn này đều đủ gây nguy hiểm cho sức khỏe người Maya cổ đại.

Chắc chắn cư dân Maya đã hứng chịu tác động của nhiễm độc thủy ngân mạn tính bao gồm tổn thương hệ thần kinh trung ương, gan, thận, suy giảm thị lực, giảm thính giác, run tay chân, yếu liệt, rối loạn tâm thần...

Một số bức bích họa mô tả người cai trị Maya cuối cùng tên Dark Sun ở Tikal có thân hình béo phì kỳ dị, rất giống người bị hội chứng chuyển hóa nặng do nhiễm độc thủy ngân mãn tính.

Cần thêm nhiều nghiên cứu để đánh giá tổng thể tác động của ô nhiễm thủy ngân lên cộng đồng đã đi vào huyền thoại với các kiến thức khoa học kỹ thuật, kiến trúc "vượt thời gian" này, nhưng các nhà khoa học tin rằng nó đã ảnh hưởng không ít đến các thay đổi văn hóa - xã hội cũng như sự suy vong của đế chế hùng mạnh.

TIN CŨ HƠN
Loại chữ bí truyền chưa được giải mã của thầy tu Ai Cập cổ

Loại chữ bí truyền chưa được giải mã của thầy tu Ai Cập cổ

Khoảng năm 2.700 TCN, người Ai Cập cổ đại sáng tạo ra loại chữ viết mới được giản lược từ chữ tượng hình, được gọi là chữ Thầy tu.

Đăng ngày: 08/10/2025
Sinh vật tuyệt chủng nửa con người, là loài ăn thịt đáng sợ nhất địa cầu

Sinh vật tuyệt chủng nửa con người, là loài ăn thịt đáng sợ nhất địa cầu

Các nhà khoa học đã vén màn bí ẩn 2 triệu năm trước, tìm ra chân dung của sinh vật đứng đầu chuỗi thức ăn trong những khu rừng và thảo nguyên đầy quái thú: họ mang dòng máu của con người.

Đăng ngày: 08/10/2025
Tìm thấy hang khổng lồ

Tìm thấy hang khổng lồ "do quái vật đào" ở Brazil

Hơn 1.500 đường hầm khổng lồ đã được phát hiện khiến chuyên gia đặt ra nhiều câu hỏi về loại quái vật thời tiền sử.

Đăng ngày: 05/10/2025
Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ

Trước thế kỷ XVIII, mọi người ngạc nhiên rằng, dòng sông ẩn mình trên sa mạc ít người biết đến này lại có một quá khứ huy hoàng sánh ngang với nền văn minh Ai Cập cổ.

Đăng ngày: 05/10/2025
Phát hiện

Phát hiện "báu vật ma thuật" quý hơn vàng giữa 25 hài cốt 5.000 tuổi

Phát hiện khảo cổ tại Tây Ban nha được coi là báu vật cổ đại được chế tác từ kỹ thuật tinh vi bậc nhất thế giới, bằng những vật liệu quý giá nhất và với tuổi đời 5.000 năm, nó trở nên vô giá.

Đăng ngày: 03/10/2025
Các nhà khảo cổ đào được quái vật dài 1,5m không tay, mặc

Các nhà khảo cổ đào được quái vật dài 1,5m không tay, mặc "áo giáp" ở Nam Mỹ

Kết quả phục dựng từ các mảnh hóa thạch cho thấy một quái vật có vẻ ngoài đáng sợ, được đặt tên là Jakapil kaniukura, lang thang trên đất Argentina khoảng 94-97 triệu năm về trước.

Đăng ngày: 30/09/2025
Nền văn minh biết ướp xác trước Ai Cập 2.000 năm

Nền văn minh biết ướp xác trước Ai Cập 2.000 năm

Người Ai Cập nổi tiếng với những xác ướp. Tuy nhiên, họ không phải những người đầu tiên tìm ra công thức ướp xác.

Đăng ngày: 30/09/2025
Khoa Học News