Lục địa châu Phi đang vỡ thành nhiều mảnh
Châu Phi đang chậm rãi tách thành nhiều khối kiến tạo lớn nhỏ dọc theo Đới tách giãn Đông Phi (EARS), kéo dài tới Madagascar.
Những biến động xung quanh EARS sẽ định hình lại châu Phi và Ấn Độ Dương, theo kết quả nghiên cứu công bố trên tạp chí Geology của tiến sĩ Sarah Stamps ở khoa Địa chất học của Đại học Khoa học thuộc Viện Công nghệ Virginia. Quá trình tan vỡ này là sự tiếp diễn hoạt động phân tách của siêu lục địa Pangea cách đây 200 triệu năm. Tuy nhiên, quá trình sẽ xảy ra trong thời gian dài.
Đới tách giãn Đông Phi là một phần của Thung lũng Tách giãn Lớn. (Ảnh: Shutterstock).
"Tốc độ tan vỡ hiện nay là vài milimet mỗi năm, do đó sau hàng triệu năm nữa, đại dương mới sẽ bắt đầu hình thành", Stamps cho biết. "Tốc độ mở rộng nhanh nhất ở phía bắc, do đó chúng ta sẽ thấy đại dương mới xuất hiện ở đó trước tiên".
Phần lớn nghiên cứu trước đây chỉ ra sự mở rộng tập trung ở các khu vực hẹp quanh mảng kiến tạo nhỏ di chuyển độc lập với mảng kiến tạo lớn hơn ở xung quanh, Stamps nói. Dữ liệu GPS mới về chuyển động bề mặt ở Đông Phi, Madagascar, và vài quần đảo trên Ấn Độ Dương hé lộ quá trình tan vỡ phức tạp và phân bố rộng hơn suy đoán trước đây, theo phát hiện của Stamps và các nhà nghiên cứu đến từ Đại học Nevada-Reno, Đại học Beira Interior ở Bồ Đào Nha, Viện Quan sát Địa vật lý Antananarivo và Đại học Antananarivo ở Madagascar.
Ở một khu vực, nhóm nghiên cứu nhận thấy sự mở rộng phân bố trên khu vực rộng khoảng 600km, trải dài từ Đông Phi tới cả Madagascar. Trên thực tế, Madagascar đang vỡ dần. Khu vực phía nam quần đảo dịch chuyển về phía mảng kiến tạo nhỏ Lwandle trong khi phần trung tâm Madagascar trôi về phía mảng kiến tạo Somalia. Vùng còn lại của hòn đảo đang dần biến dạng.
Nghiên cứu sinh hệ thạc sĩ Tahiry Rajaonarison hỗ trợ Stamps thu thập dữ liệu GPS cho nghiên cứu này vào năm 2012. Rajaonarison gia nhập Viện Công nghệ Virginia năm 2015 và trở lại Madagascar để thu thập thêm dữ liệu vào năm 2017.
Nhóm nghiên cứu sử dụng dữ liệu chuyển động bề mặt mới và dữ liệu địa lý để kiểm tra nhiều giả thuyết về các khối kiến tạo trong vùng bằng mô hình vi tính. Thông qua kiểm tra thống kê toàn diện, họ xác định ranh giới mới của mảng kiến tạo nhỏ Lwandle và Somalia. Phương pháp này cho phép các nhà nghiên cứu kiểm tra dữ liệu chuyển động bề mặt có thống nhất với chuyển động của mảng kiến tạo hay không.
Phát hiện vùng biến dạng rộng giúp nhóm nghiên cứu hiểu rõ hơn về hoạt động địa chấn và núi lửa đang diễn ra trên quần đảo Comoros ở Ấn Độ Dương, nằm giữa Đông Phi và Madagascar. Nghiên cứu cũng cung cấp nền tảng cho các nghiên cứu tương lai về chuyển động của mảng kiển tạo trên khắp thế giới và lực tác động tới chúng.
Các nhà khoa học phát hiện LUCA, sinh vật đơn bào được cho là thủy tổ của sự sống
Tổ tiên chung phổ quát cuối cùng là một tế bào sống cách đây 4,2 tỷ năm, khi Trái đất có những đại dương nóng và rất ít oxy.
Đất nước duy nhất chưa từng có bóng dáng loài rắn từ thuở sơ khai
Bạn biết không, rắn là một trong những loài có độ phân bổ sinh học tương đối rộng. Chỉ cần có điều kiện phù hợp, rắn chắc chắn sẽ xuất hiện.
Cặp chị em song sinh độc nhất vô nhị
Cặp chị em sinh đôi người Mỹ Sienna và Sierra Bernal được đánh giá là độc nhất vô nhị khi một trong số họ chỉ có kích thước cơ thể bằng một nửa người còn lại.
Nguồn gốc của oxy trên Trái Đất
Hàng tỷ năm trước, thạch anh vỡ vụn phản ứng với nước, cung cấp điều kiện cần thiết cho tiến hóa của vi sinh vật quang hợp sản sinh phần lớn oxy trong khí quyển ngày nay.
Ánh sáng dạng hạt hay dạng sóng?
Một thí nghiệm mới đây (2/11) của các nhà khoa học tại Đại học Bristol của Anh, lần đầu tiên cho thấy, ánh sáng ở dạng hạt và sóng đồng thời cùng một lúc, có thể giải mã bí ẩn bản chất thật sự của ánh sáng và toàn bộ thế giới lượng tử.
Ngọn lửa "địa ngục": Cháy được 4000 năm và không hề có dấu hiệu sẽ ngừng lại
Cho dù là trong mưa gió hay tuyết đổ, những lưỡi lửa của Yanar Dag vẫn nhảy nhót trên sườn đồi của bán đảo Absheron.
