NASA phát hiện núi lửa băng bí ẩn trên hành tinh lùn Ceres

Lần đầu tiên, các nhà khoa học ở NASA tìm thấy bằng chứng xác thực về một hình thức bí ẩn của núi lửa băng trên hành tinh lùn Ceres.

Ceres (tiếng Latin: Cerēs), là hành tinh lùn nhỏ nhất được biết trong Hệ Mặt Trời (chỉ rộng 965,5km) và là hành tinh lùn duy nhất trong vành đai tiểu hành tinh chính ở khoảng giữa Sao Mộc và Sao Hỏa. Hành tinh lùn này được Giuseppe Piazzi phát hiện vào ngày 1/1/1801 và được đặt tên theo nữ thần Hy Lạp Ceres – nữ thần của cây cỏ, mùa màng và tình mẫu tử. Trong một nửa thế kỷ nó được cho là hành tinh thứ 8. Tuy nhiên, sau 5 thập kỷ, Ceres bị giáng xuống chỉ còn là một tiểu hành tinh.

Vào năm 2006, Ceres được phân loại lại một lần nữa và lần này nó được coi là hành tinh lùn. Điều đó có nghĩa là Ceres không phải là hành tinh cũng không hoàn toàn là một tiểu hành tinh. Hiện tại, Ceres phải chia sẻ vị trí nổi bật với sao Diêm Vương (Pluto) và những hành tình lùn khác trong vành đai.

Tuy có kích thước nhỏ bé nhưng hành tinh lùn Ceres vẫn luôn khiến các nhà khoa học đau đầu với những đốm trắng và miệng núi lửa bí ẩn. Trong đó, việc núi lửa băng Ahuna Mons phun ra nước muối sôi sùng sục vẫn là điều bí ẩn thôi thúc sự khám phá của các nhà khoa học.


Hành tinh lùn Ceres.

Mới đây, kết hợp với 6 nghiên cứu khác, các nhà khoa học NASA đã tuyên bố rằng Ahuna Mons là bằng chứng rõ ràng nhất về sự tồn tại của núi lửa băng bí ẩn. Họ đã sử dụng dữ liệu từ các tàu vũ trụ Dawn gửi về để nghiên cứu sâu hơn nữa về vành đai tiểu hành tinh.

Ahuna Mons là một ngọn núi lửa có hình kim tự tháp khổng lồ. Núi Ahuna Mons cao 3,96km và chân núi rộng 17,7km. Nó bằng 1/2 kích thước núi Everest. Với kích thước như vậy, các nhà khoa học không hiểu làm thế nào mà Ahuna Mons có thể hình thành trên một hành tinh lùn như Ceres.

Theo dữ liệu thu thập được, các nhà khoa học của NASA cho biết núi Ahuna Mons có độ tuổi khoảng vài trăm triệu năm. Độ tuổi này nghe có vẻ cổ xưa so với các ngọn núi lửa trẻ trên Trái Đất nhưng nó lại rất trẻ so với các ngọn núi lửa trên mặt trăng và sao Hỏa.

Không chỉ gây ấn tượng với giới khoa học về độ tuổi, kích thước, vị trí tồn tại mà núi lửa Ahuna Mons còn khiến mọi người kinh ngạc về vật liệu hình thành nên nó. Được biết, băng chính là vật liệu chính hình thành nên ngọn núi lửa này.

Đã từ rất lâu trước đây, các nhà khoa học đã nghi ngờ về thành phần cấu tạo lạ thường này nên gọi là núi lửa nhiệt độ thấp (Cryovolcanoes). Chúng tồn tại trên sao Diêm vương và Ceres, thậm chí cả trên Mặt Trăng Titan của sao Thổ, nhưng núi Ahuna Mons là bằng chứng thực đầu tiên về núi lửa nhiệt độ thấp.


Hình ảnh từ tàu vũ trụ Dawn.

Cryovolcanoes không phun đá nóng chảy mà phun hỗn hợp nước và muối. Chính vì Ahuna Mons phun ra hết nước mặn đóng băng tạo thành một mái vòm băng giá ở phía trên đỉnh núi. Đây là một trong những dấu hiệu để các nhà khhoa học NASA tin rằng Ahuna Mons là núi lửa băng.

Để chắc chắn về điều này, họ đã sử dụng bản đồ địa chất của khu vực được tạo nên từ hình ảnh chụp bởi tàu vũ trụ Dawn khi nó quay quanh Ceres. Sau đó, họ sẽ tiến hành quan sát những cái hố và sử dụng mô hình 3D để tái tạo các quá trình có thể tạo thành nên một ngọn núi đứng riêng rẽ. Vì núi hình thành không có đĩa kiến tạo và không bị xói mòn nên có vẻ giống núi lửa.


Mô hình 3D núi Ahuna Mons.

Sau khi nghiên cứu mô hình 3D núi Ahuna Mons, các nhà khoa học đã so sánh cấu trúc núi Ahuna Mons với những núi lửa khác và thấy rằng núi Ahuna Mons có vòm, hai bên sườn núi và đỉnh núi giống núi lửa trên Trái Đất, sao Hỏa và mặt trăng.

"Chúng tôi đã nhìn thấy dấu hiệu hoạt động của núi lửa nhiệt độ thấp trong quá khứ nhưng không chắc chắn, vì thế đây là một phát hiện quan trọng", Ottaviano Ruesch, một nhà khoa học của NASA cho biết.

Hiện tại các nhà khoa học sẽ tiếp tục chụp thêm hình ảnh núi Ahuna Mons để xem có sự thay đổi nào không và để chắc chắn rằng núi lửa này không hoạt động.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Những sự thật thú vị về vũ trụ có thể bạn chưa biết

Những sự thật thú vị về vũ trụ có thể bạn chưa biết

Cho tới nay, thế giới vũ trụ rộng lớn vẫn còn là chứa đựng nhiều điều bí ẩn mà khoa học hiện đại vẫn chưa khám phá hết.

Đăng ngày: 17/04/2025
Tên lửa hoạt động như thế nào trong không gian?

Tên lửa hoạt động như thế nào trong không gian?

Trên thực tế, ở không gian vũ trụ không có không khí, vậy làm thế nào tên lửa có thể đốt cháy động cơ và nhiên liệu thiết yếu cần có trong không gian?

Đăng ngày: 16/04/2025
Sống trên Mặt trăng hay sao Hỏa tốt hơn? Khoa học đã có câu trả lời!

Sống trên Mặt trăng hay sao Hỏa tốt hơn? Khoa học đã có câu trả lời!

Liệu nên sống ở Mặt trăng hay sao Hỏa nếu con người cần di chuyển đến một nơi ở khác ngoài Trái đất?

Đăng ngày: 15/04/2025
Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Hệ Mặt trời (hay Thái Dương Hệ) là hệ hành tinh gồm có Mặt Trời ở trung tâm và các vật quay xung quanh.

Đăng ngày: 12/04/2025
Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Thiên thạch là gì? Một câu hỏi nghe rất quen thuộc, tưởng chừng dễ ấy thế mà nó đã và đang đánh đố không ít người.

Đăng ngày: 03/04/2025
Các nhà khoa học đưa ra kết luận không ngờ tới về du hành thời gian

Các nhà khoa học đưa ra kết luận không ngờ tới về du hành thời gian

Các nhà khoa học vừa xác nhận tìm thấy hạt nhân hình quả lê. Điều này không chỉ đi ngược với một số quy luật vật lý mà còn chứng minh rằng du hành thời gian là bất khả thi.

Đăng ngày: 02/04/2025
Những điều bạn chưa biết về Tinh vân

Những điều bạn chưa biết về Tinh vân

Tinh vân là một thiên thể ở dạng mây mù gồm khí sao và bụi vũ trụ. Tỷ trọng vật chất trong tinh vân rất thấp. Nếu đo bằng tiêu chuẩn trên Trái đất, có nơi hầu như là chân không. Nhưng thể tích tinh vân lại cực kỳ to lớn, cũng phải đế

Đăng ngày: 28/03/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News