Nguyên nhân rùng mình khiến Trái đất từng biến thành "hành tinh quái vật"

Một ngày tận thế còn khủng khiếp hơn phim ảnh đã xảy ra với các động vật kỷ Tam Điệp, kích hoạt sự sản sinh của dòng họ quái vật khủng khiếp nhất mọi thời đại, thống trị xuyên 2 kỷ sau đó.

Đáng sợ hơn, đó là lựa chọn của chính Trái đất: tự "đóng băng" chính mình, gây nên một cuộc đại tuyệt chủng vào cuối kỷ Tam Điệp, dọn đường cho dòng họ khủng long phát triển và "lên ngôi" trong kỷ Jura và kỷ Phấn Trắng sau đó, theo nghiên cứu vừa được SciTech Daily trích dẫn.


Một động vật có vú cổ đại bị khủng long bắt - (Ảnh: Larry Felder/SCITECH DAILY)

Công trình thú vị dẫn đầu bởi nhà địa chất Paul Olsen từ Đài Quan sát Trái đất Lamont-Doherty của Trường Đại học Columbia - Mỹ đã phân tích các mẫu vật từ các cuộc khai quật gần đây ở vùng sa mạc hẻo lánh thuộc lòng chảo Junggar, Tây Bắc Trung Quốc.

Trước đó, khủng long được cho là xuất hiện khoảng 231 triệu năm trước ở vĩ độ ôn đới của lục địa Pangea - siêu lục địa duy nhất của Trái đất thời điểm đó, rồi di chuyển về phía cực Bắc khoảng 214 triệu năm trước.

Trong suốt kỷ Tam Điệp và phần lớn kỷ Jura, nồng độ carbon dioxide trong khí quyển cao gấp 5 lần hiện tại nên hầu như toàn cầu được boa phủ trong "mùa hè vĩnh cửu". Tuy nhiên, các mô hình khí hậu đã tìm thấy những mùa đông xen lẫn ở các vĩ độ cao.

Nghiên cứu mới này đã tìm hiểu bí mật về những mùa đông bí ẩn đó nhờ vào những tàn tích địa chất xen lẫn hóa thạch, và phát hiện ra nó dài và khủng khiếp hơn tưởng tượng.

Nói cách khác, có một mùa đông khủng khiếp gây ra đại tuyệt chủng cuối kỷ Tam Điệp, với 3/4 loài trên Trái đất - chủ yếu là các động vật có vú, tổ tiên của chúng ta và nhiều động vật ngày nay. Chính đại tuyệt chủng này đã dọn đường cho khủng long "bùng nổ" trong 2 kỷ Jura và Phấn Trắng sau đó.

Mùa đông bí ẩn này xảy ra bởi một cuộc trỗi dậy bí ẩn từ lòng đất: hàng loạt núi lửa phun trào, đủ để tạo ra các sol khí lưu huỳnh làm chệch hướng ánh sáng mặt trời, cũng như khiến carbon dioxit và các đám mây tro bụi nhiều tới mức làm chắn bớt ánh sáng gây hiệu ứng ngược: thay vì nóng lên thì Trái đất lại lạnh đi, trong một "mùa đông núi lửa" tưởng chừng vô tận.

Các bằng chứng cho thấy nhiều nơi trên siêu lục địa, bao gồm cả những vùng nhiệt đới, đã đóng băng nhiều thập kỷ. Quá trình này tạo thành sa thạch và một loại bột hạt mịn, còn được lưu lại cho đến ngày nay trong trầm tích ở vùng sa mạc bí ẩn.

Rất may vào cuối kỷ Phấn Trắng (66 triệu năm trước), sự xuất hiện của Chicxulub - tiểu hành tinh giết khủng long - đã làm chao đảo môi trường toàn cầu lần nữa và xóa sổ dòng họ quái vật này, từ đó các vị tổ tiên bé nhỏ của chúng ta mới có cơ hội "lấn sân" trở lại và tiến hóa mạnh mẽ.

Nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí khoa học Science Advances.

TIN CŨ HƠN
Kiếm báu vẫn sáng bóng sau 2700 năm của Việt Vương Câu Tiễn

Kiếm báu vẫn sáng bóng sau 2700 năm của Việt Vương Câu Tiễn

Thanh kiếm Câu Tiễn được làm từ đồng và thiếc vẫn giữ được độ sắc bén và sáng bóng sau hàng nghìn năm tồn tại.

Đăng ngày: 26/11/2025
Trung Quốc phát hiện thanh kiếm cổ 2000 năm bằng đồng xanh như mới

Trung Quốc phát hiện thanh kiếm cổ 2000 năm bằng đồng xanh như mới

Khi khai quật các nhà khảo cổ đều thấy bất ngờ khi phát hiện một thanh kiếm cổ bằng đồng xanh không hề bị gỉ sét, màu sắc vẫn như mới sau hơn 2000 năm.

Đăng ngày: 26/11/2025
Tìm thấy hóa thạch 66 triệu năm tuổi ngoài trung tâm thương mại tại Bangkok

Tìm thấy hóa thạch 66 triệu năm tuổi ngoài trung tâm thương mại tại Bangkok

Một người mua sắm đã phát hiện hóa thạch của các sinh vật biển, được cho là đã chết cách đây 66 triệu năm, trên lối đi bộ bên ngoài một trung tâm thương mại ở Thái Lan.

Đăng ngày: 24/11/2025
Sa-Nakht: Pharaoh khổng lồ từng trị vì Ai Cập cổ đại 5000 năm trước là ai?

Sa-Nakht: Pharaoh khổng lồ từng trị vì Ai Cập cổ đại 5000 năm trước là ai?

Sanakht là một vị vua Ai Cập thuộc vương triều thứ ba của thời kỳ Cổ Vương quốc. Vị trí của ông trong biên niên sử lại rất không chắc chắn.

Đăng ngày: 23/11/2025
Gươm báu Viking 1.200 tuổi phát lộ dưới cổ đạo

Gươm báu Viking 1.200 tuổi phát lộ dưới cổ đạo

Một người leo núi Na Uy tình cờ phát hiện thanh gươm tuổi đời hơn một thiên niên kỷ trong lúc đi bộ trên một con đường cổ.

Đăng ngày: 23/11/2025
Dung mạo Vương Chiêu Quân được phục hồi nguyên gốc, cư dân mạng sốc không dám tin vào mắt mình

Dung mạo Vương Chiêu Quân được phục hồi nguyên gốc, cư dân mạng sốc không dám tin vào mắt mình

Một trong tứ đại mỹ nhân Trung Hoa với vẻ đẹp “chim sa” sở hữu diện mạo thực tế như thế nào?

Đăng ngày: 22/11/2025
Chuyện li kỳ về 10 bảo vật vô giá của Trung Quốc

Chuyện li kỳ về 10 bảo vật vô giá của Trung Quốc

Rác trong mắt bạn lại là một kho báu quý giá trong mắt người khác.Tại Trung Quốc, đã từng có vô số cổ vật, thậm chí là bảo vật Quốc gia lưu lạc trong dân gian, bị coi là rác, là phế vật.

Đăng ngày: 20/11/2025
Khoa Học News