Những báu vật vô giá bên trong kim tự tháp Maya
Kim tự tháp của người Maya không chỉ là lăng mộ chôn cất hài cốt vua chúa và quý tộc mà còn chứa nhiều đồ vật quý giá từ ngọc thạch và xương cá đuối.
Chiếc ngai báo đốm trong kim tự tháp El Castillo. (Ảnh: Thierry Tronnel/Corbis)
Người Maya cổ đại xây dựng hàng trăm kim tự tháp ở khu vực Trung Bộ châu Mỹ cổ đại, từ khoảng năm 1000 trước Công nguyên đến năm 1500 và đặt nhiều đồ tạo tác đa dạng ở bên trong. Giống như kim tự tháp Ai Cập, kim tự tháp của người Maya chứa nhiều báu vật phong phú, nhưng cũng bao gồm một số đồ vật kỳ lạ. Thậm chí, một số chứa kim tự tháp nhỏ hơn ở bên trong.
Ví dụ, kim tự tháp "El Castillo" ở di chỉ Chichén Itzá trên bán đảo Yucatán chứa kim tự tháp nhỏ hơn. Những cư dân cổ đại ở bán đảo Yucatán, khi đến một nơi từng có người ở trước đó, họ không phá hủy công trình cũ, Andrés Tejero-Andrade, giáo sư ở Đại học tự trị quốc gia Mexico (UNAM), cho biết. Thay vào đó, một kim tự tháp mới được xây đè lên công trình hiện tại, đó là lý do El Castillo có kết cấu giống búp bê Nga.
Ngoài El Castillo, nhiều kim tự tháp khác của người Maya cũng xây theo cách như vậy, theo Denisse Lorenia Argote Espino, nhà nghiên cứu ở Viện Nhân chủng học và Lịch sử Quốc gia Mexico (INAH). Espino chia sẻ xây dựng kim tự tháp đè lên kim tự tháp khác là tập tục phổ biến trong thời kỳ trước khi người Tây Ban Nha xuất hiện.
Trong khi một số đền thờ Maya được sử dụng để tiến hành nghi thức, những công trình khác đóng vai trò như lăng mộ dành cho vua chúa hoặc tầng lớp quý tộc. Các ngôi mộ đó thường chứa đồ tạo tác quý giá như mặt nạ ngọc thạch (dành cho người chết), hạt ngọc thạch, lưỡi dao bằng đá thủy tinh núi lửa và xương sống cá đuối, biểu tượng cho sự hy sinh của người Maya cổ đại.
Người Maya rất coi trọng đồ vật chế tác từ ngọc thạch. Một trong số những ví dụ nổi tiếng nhất là chiếc ngai hình báo đốm trong kim tự tháp El Castillo. Đối với người Maya, ngọc thạch không chỉ được ưu ái bởi độ quý hiếm và vẻ đẹp mà còn là loại đá mang tính biểu tượng, theo Karl Taube, giáo sư nhân chủng học ở Đại học California, Riverside. Ví dụ, người Maya cho rằng ngọc thạch tượng trưng cho ngô, quyền thống trị và cơn gió. Loại ngọc này là một phần quan trọng trong các nghi thức mai táng và gọi hồn thần linh và tổ tiên.
Kim tự tháp Maya còn chứa nhiều đồ tạo tác đặc biệt khác. Ví dụ, một kim tự tháp ở di chỉ San Bartolo phía bắc Guatemala chứa mảnh vỡ của loại lịch đầu tiên của người Maya, có niên đại hơn 2.200 năm. Kim tự tháp ở Copan, Honduras, lại chứa bản chạm khắc khổng lồ với hơn 2.000 ký tự khắc trên bậc thang, kể lại lịch sử của những người trị vì Copan. Người Maya sử dụng hệ thống chữ viết mang tên chữ tượng hình Maya. Hệ thống chữ viết đó gồm nhiều ký tự biểu trưng cho âm thanh, tạo thành các từ mà giới học giả có thể đọc và dịch được.
Khai quật lăng mộ Tần Thủy Hoàng, phát hiện cả thế giới động vật ở bên trong
Các nhà khảo cổ học gần đây mới phát hiện trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng có hàng nghìn con vật thuộc các loài khác nhau đã được chôn cất cùng ông.
Máy tính thiên văn hơn 2.000 năm tuổi
Các nhà khoa học cho rằng thiết bị này sở hữu cấu trúc rất phức tạp, có thể theo dõi Mặt trời và Mặt trăng.
Người thượng cổ biến đổi gen lúa nước từ 10.000 năm trước
Một nghiên cứu vừa được công bố chứng tỏ, người thượng cố cách đây 10.000 năm là “nhà khoa học” biến đổi gen lúa nước ngày nay.
Khủng long có họ với... gà?
Gần đây, các nhà khoa học đã phát hiện phần mô mềm trên đỉnh đầu của loài khủng long Edmontosaurus tại Canada và thấy sự tương đồng với phần mào của loài gà ngày nay.
Thủy quái Leviathan không còn là huyền thoại
Các nhà nghiên cứu vừa phát hiện những dấu tích hóa thạch của một con cá voi cổ đại với bộ răng to lớn đáng sợ.
Trung Quốc tìm thấy phôi khủng long mỏ vịt được bảo quản nguyên vẹn trong quả trứng
Hai mảnh phôi khủng long từ kỷ Phấn trắng đã được tìm thấy ở tỉnh Giang Tây, miền Đông Trung Quốc.
