Những báu vật vô giá bên trong kim tự tháp Maya
Kim tự tháp của người Maya không chỉ là lăng mộ chôn cất hài cốt vua chúa và quý tộc mà còn chứa nhiều đồ vật quý giá từ ngọc thạch và xương cá đuối.
Chiếc ngai báo đốm trong kim tự tháp El Castillo. (Ảnh: Thierry Tronnel/Corbis)
Người Maya cổ đại xây dựng hàng trăm kim tự tháp ở khu vực Trung Bộ châu Mỹ cổ đại, từ khoảng năm 1000 trước Công nguyên đến năm 1500 và đặt nhiều đồ tạo tác đa dạng ở bên trong. Giống như kim tự tháp Ai Cập, kim tự tháp của người Maya chứa nhiều báu vật phong phú, nhưng cũng bao gồm một số đồ vật kỳ lạ. Thậm chí, một số chứa kim tự tháp nhỏ hơn ở bên trong.
Ví dụ, kim tự tháp "El Castillo" ở di chỉ Chichén Itzá trên bán đảo Yucatán chứa kim tự tháp nhỏ hơn. Những cư dân cổ đại ở bán đảo Yucatán, khi đến một nơi từng có người ở trước đó, họ không phá hủy công trình cũ, Andrés Tejero-Andrade, giáo sư ở Đại học tự trị quốc gia Mexico (UNAM), cho biết. Thay vào đó, một kim tự tháp mới được xây đè lên công trình hiện tại, đó là lý do El Castillo có kết cấu giống búp bê Nga.
Ngoài El Castillo, nhiều kim tự tháp khác của người Maya cũng xây theo cách như vậy, theo Denisse Lorenia Argote Espino, nhà nghiên cứu ở Viện Nhân chủng học và Lịch sử Quốc gia Mexico (INAH). Espino chia sẻ xây dựng kim tự tháp đè lên kim tự tháp khác là tập tục phổ biến trong thời kỳ trước khi người Tây Ban Nha xuất hiện.
Trong khi một số đền thờ Maya được sử dụng để tiến hành nghi thức, những công trình khác đóng vai trò như lăng mộ dành cho vua chúa hoặc tầng lớp quý tộc. Các ngôi mộ đó thường chứa đồ tạo tác quý giá như mặt nạ ngọc thạch (dành cho người chết), hạt ngọc thạch, lưỡi dao bằng đá thủy tinh núi lửa và xương sống cá đuối, biểu tượng cho sự hy sinh của người Maya cổ đại.
Người Maya rất coi trọng đồ vật chế tác từ ngọc thạch. Một trong số những ví dụ nổi tiếng nhất là chiếc ngai hình báo đốm trong kim tự tháp El Castillo. Đối với người Maya, ngọc thạch không chỉ được ưu ái bởi độ quý hiếm và vẻ đẹp mà còn là loại đá mang tính biểu tượng, theo Karl Taube, giáo sư nhân chủng học ở Đại học California, Riverside. Ví dụ, người Maya cho rằng ngọc thạch tượng trưng cho ngô, quyền thống trị và cơn gió. Loại ngọc này là một phần quan trọng trong các nghi thức mai táng và gọi hồn thần linh và tổ tiên.
Kim tự tháp Maya còn chứa nhiều đồ tạo tác đặc biệt khác. Ví dụ, một kim tự tháp ở di chỉ San Bartolo phía bắc Guatemala chứa mảnh vỡ của loại lịch đầu tiên của người Maya, có niên đại hơn 2.200 năm. Kim tự tháp ở Copan, Honduras, lại chứa bản chạm khắc khổng lồ với hơn 2.000 ký tự khắc trên bậc thang, kể lại lịch sử của những người trị vì Copan. Người Maya sử dụng hệ thống chữ viết mang tên chữ tượng hình Maya. Hệ thống chữ viết đó gồm nhiều ký tự biểu trưng cho âm thanh, tạo thành các từ mà giới học giả có thể đọc và dịch được.
Bất ngờ phát hiện hộp sọ 8.000 năm tuổi, hé lộ manh mối người Mỹ bản địa
Khi hai người chèo thuyền kayak phát hiện một mảnh sọ gần sông Minnesota vào năm 2021, chính quyền địa phương nghĩ rằng đây có thể là manh mối mới về trường hợp một người mất tích.
Sinh vật giống cá này có thể là tổ tiên cổ đại của con người
Một sinh vật bí ẩn đã tuyệt chủng từng khiến các nhà khoa học bối rối cuối cùng đã tìm thấy vị trí của mình trong cây phả hệ sự sống.
Tìm thấy hóa thạch của đôi báo săn tử chiến tới chết cách đây 20.000 năm
Những vết thương chí mạng từ trận chiến với đồng loại khiến báo săn Mỹ cổ đại rơi xuống nền hang động và tử vong.
Quét radar, các nhà khoa học thấy hiện ra 134 "ngôi làng ma" 1.900 tuổi giữa cánh đồng
Các nhà khoa học gọi đó là một bước đột phá khảo cổ bởi các ngôi làng ma mới phát hiện có thể cung cấp rất nhiều dữ liệu về thời kỳ La Mã chiếm đóng Anh, với những bước ngoặt lớn về văn minh lẫn chính trị.
Phát hiện dấu tích của "rồng tử thần" sống cách đây 86 triệu năm
Các nhà khoa học Argentina đã phát hiện ra một loài bò sát bay khổng lồ được mệnh danh là " Rồng tử thần" sống cách đây 86 triệu năm cùng với khủng long.
Đôi vợ chồng già bất ngờ tìm thấy kho báu tiền vàng trên cánh đồng
Đôi vợ chồng già may mắn tìm thấy kho báu gồm 5 đồng xu vàng và 1 chiếc ví bằng đồng thau. Ước tính chúng có thể bán được với giá hơn 400 triệu đồng.
Nhật Bản công bố quái vật 5 màu chưa từng thấy trên thế giới
Hình ảnh về một quái vật với bộ lông 5 màu khá diêm dúa vừa được công bố bởi Bảo tàng Đại học Hokkaido - Nhật Bản.
