Những báu vật vô giá bên trong kim tự tháp Maya

Kim tự tháp của người Maya không chỉ là lăng mộ chôn cất hài cốt vua chúa và quý tộc mà còn chứa nhiều đồ vật quý giá từ ngọc thạch và xương cá đuối.

Chiếc ngai báo đốm trong kim tự tháp El Castillo. (Ảnh: Thierry Tronnel/Corbis)

Người Maya cổ đại xây dựng hàng trăm kim tự tháp ở khu vực Trung Bộ châu Mỹ cổ đại, từ khoảng năm 1000 trước Công nguyên đến năm 1500 và đặt nhiều đồ tạo tác đa dạng ở bên trong. Giống như kim tự tháp Ai Cập, kim tự tháp của người Maya chứa nhiều báu vật phong phú, nhưng cũng bao gồm một số đồ vật kỳ lạ. Thậm chí, một số chứa kim tự tháp nhỏ hơn ở bên trong.

Ví dụ, kim tự tháp "El Castillo" ở di chỉ Chichén Itzá trên bán đảo Yucatán chứa kim tự tháp nhỏ hơn. Những cư dân cổ đại ở bán đảo Yucatán, khi đến một nơi từng có người ở trước đó, họ không phá hủy công trình cũ, Andrés Tejero-Andrade, giáo sư ở Đại học tự trị quốc gia Mexico (UNAM), cho biết. Thay vào đó, một kim tự tháp mới được xây đè lên công trình hiện tại, đó là lý do El Castillo có kết cấu giống búp bê Nga.

Ngoài El Castillo, nhiều kim tự tháp khác của người Maya cũng xây theo cách như vậy, theo Denisse Lorenia Argote Espino, nhà nghiên cứu ở Viện Nhân chủng học và Lịch sử Quốc gia Mexico (INAH). Espino chia sẻ xây dựng kim tự tháp đè lên kim tự tháp khác là tập tục phổ biến trong thời kỳ trước khi người Tây Ban Nha xuất hiện.

Trong khi một số đền thờ Maya được sử dụng để tiến hành nghi thức, những công trình khác đóng vai trò như lăng mộ dành cho vua chúa hoặc tầng lớp quý tộc. Các ngôi mộ đó thường chứa đồ tạo tác quý giá như mặt nạ ngọc thạch (dành cho người chết), hạt ngọc thạch, lưỡi dao bằng đá thủy tinh núi lửa và xương sống cá đuối, biểu tượng cho sự hy sinh của người Maya cổ đại.

Người Maya rất coi trọng đồ vật chế tác từ ngọc thạch. Một trong số những ví dụ nổi tiếng nhất là chiếc ngai hình báo đốm trong kim tự tháp El Castillo. Đối với người Maya, ngọc thạch không chỉ được ưu ái bởi độ quý hiếm và vẻ đẹp mà còn là loại đá mang tính biểu tượng, theo Karl Taube, giáo sư nhân chủng học ở Đại học California, Riverside. Ví dụ, người Maya cho rằng ngọc thạch tượng trưng cho ngô, quyền thống trị và cơn gió. Loại ngọc này là một phần quan trọng trong các nghi thức mai táng và gọi hồn thần linh và tổ tiên.

Kim tự tháp Maya còn chứa nhiều đồ tạo tác đặc biệt khác. Ví dụ, một kim tự tháp ở di chỉ San Bartolo phía bắc Guatemala chứa mảnh vỡ của loại lịch đầu tiên của người Maya, có niên đại hơn 2.200 năm. Kim tự tháp ở Copan, Honduras, lại chứa bản chạm khắc khổng lồ với hơn 2.000 ký tự khắc trên bậc thang, kể lại lịch sử của những người trị vì Copan. Người Maya sử dụng hệ thống chữ viết mang tên chữ tượng hình Maya. Hệ thống chữ viết đó gồm nhiều ký tự biểu trưng cho âm thanh, tạo thành các từ mà giới học giả có thể đọc và dịch được.

TIN CŨ HƠN
Hóa thạch mới cho thấy động vật linh trưởng có tổ tiên ở châu Á

Hóa thạch mới cho thấy động vật linh trưởng có tổ tiên ở châu Á

Một động vật linh trưởng hóa thạch mới được phát hiện tại Myanmar tiết lộ rằng tổ tiên chung của người, khỉ không đuôi và vượn có thể đã tiến hóa từ động vật linh trưởng châu Á, chứ không phải châu Phi như nhiều nhà nghiên cứu vẫn nghĩ.

Đăng ngày: 19/12/2025
Phát hiện phòng tắm niên đại 2.000 năm của người Do Thái cổ

Phát hiện phòng tắm niên đại 2.000 năm của người Do Thái cổ

Mới đây, các nhà khảo cổ học đã phát hiện một phòng tắm nghi thức Do Thái cổ có niên đại 2000 năm tuổi ngay dưới sàn nhà khách tại một gia đình gần Jerusalem.

Đăng ngày: 18/12/2025
Phát hiện 8 răng người thật trong tượng Chúa Jesus 300 tuổi

Phát hiện 8 răng người thật trong tượng Chúa Jesus 300 tuổi

Sau khi tiến hành chụp X-quang bức tượng Chúa Jesus có từ thế kỷ XVII – XVIII, các nhà khoa học đã phát hiện ra 8 chiếc răng người thật còn nguyên vẹn trong miệng bức tượng này.

Đăng ngày: 10/12/2025
Khai quật hóa thạch khủng long niên đại 135 triệu năm

Khai quật hóa thạch khủng long niên đại 135 triệu năm

Các nhà khoa học Đức vừa tiến hành khai quật bộ xương khủng long ăn thịt còn nguyên vẹn tới 98% có niên đại 135 triệu năm.

Đăng ngày: 07/12/2025
Phát hiện chiếc thùng sắt chứa 4 tấn vàng:

Phát hiện chiếc thùng sắt chứa 4 tấn vàng: "Kho báu" mà Đức Quốc xã giấu nhẹm đi

4 tấn vàng của Đức Quốc xã đã được tìm thấy tại một cung điện từ thế kỷ 18.

Đăng ngày: 07/12/2025
Xác voi Ma mút 42.000 năm tuổi xuất hiện trước công chúng

Xác voi Ma mút 42.000 năm tuổi xuất hiện trước công chúng

Chú voi Ma mút có tên Lyuba sau 42.000 năm bị chôn vùi dưới bùn lầy đã lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng Mỹ tại Bảo tàng The Field, bang Chicago.

Đăng ngày: 03/12/2025
Choáng váng với hóa thạch quái vật biển có cổ dài tới 3m

Choáng váng với hóa thạch quái vật biển có cổ dài tới 3m

Các nhà nghiên cứu phát hiện một loài bò sát cổ đại với chiếc cổ dài gấp 3 lần cơ thể và hàm răng nhọn hoắt giúp phục kích con mồi.

Đăng ngày: 03/12/2025
Khoa Học News